Amérika tamozhna we chégra qoghdash idarisi mejburiy emgekke chétishliq mallarni tekshürüsh sistémisini kücheytken

Muxbirimiz jewlan
2022.11.03
xitay-mehsulati-mejburiy-emgek-chach.jpg Nyu-york portidiki amérika tamozhna we chégra qoghdash (CBP) xadimliri xitaydin kirgen, Uyghur rayonidiki türme yaki jaza lagérdikilerning emgiki bilen yasalghan dep guman qilin'ghan yalghan chach we qoshumche buyumlarni tekshürmekte. 2020-Yili 29-iyun.
AFP

Amérika tamozhna we chégra qoghdash idarisi yéqinda “Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni” ni ünümlük ijra qilish üchün aptomatik soda muhiti sistémisi (ACE) berpa qilip, uninggha “Rayon xaraktérlik agahlandurush signali” iqtidarini qoshmaqchi bolghan. Bu iqtidar qoshulsa, sirttin import qilinidighan mallarning kélish jayi aptomatik halda tekshürülidiken.

Shirket we soda qanuni saheside nopuzluq taratqu bolghan “Léksoloji” (Lexology) torining bu heqte bergen xewirige qarighanda, yéngi iqtidar qoshulghan bu meshghulat sistémisida, amérikagha kirmekchi bolghan xitay mallirining teweliki, mal ishlepchiqarghuchi zawutlarning xas kodi tekshürülidiken.

Xewerde éytilishiche, amérika tamozhna we chégra qoghdash idarisi bu sistémini bu yil 11-ayda sinaq qilip, 12-ayning otturisida resmiy ishqa kirishtürüsh künini békitidiken. Bu yéngi sanliq melumat éléménti we mal tewelikini tekshürüsh programmisi “Uyghur mejburiy emgiki qanuni” ni ijra qilishqa yardem bérip, xitaydin kélidighan, Uyghur rayonida ishlepchiqirilghan yaki yasalghan, mejburiy emgek bilen chétishliqi bolghan her qandaq mal we mehsulatni kirgüzmeslikni ishqa ashuridiken.

Biz bu munasiwet bilen amérika tamozhna we chégra qoghdash idarisi bilen alaqiliship, ularning öz meshghulat sistémisigha bu agahlandurush iqtidarini qoshushtiki sewebini soriduq. Bu idarining ammiwi ishlar mutexesisi jéfri ku'inonés (Jeffrey Quinones) élxet arqiliq jawab bérip mundaq dédi:

“Amérika tamozhna we chégra qoghdash idarisi bu agahlandurush iqtidari arqiliq tamozhna wasitichiliri bilen import sodigerlirige import qilin'ghan mallarning ‛Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni‚ boyiche qayturulush éhtimalining barliqini melum qilidu. ‛Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni‚ gha chétilidighan rayondin agahlandurush bérish iqtidarigha yéngidin üch türlük delillesh fonkisiyesi qoshulghan bolup, import qilin'ghan mallar xitaydin kelgende amérika tamozhnisi bilen sodigerlerge zawutlarni perqlendürüsh kodini chiqirip béridu. Yeni aldi bilen pochta nomurini kirgüzüsh kérek؛ eger kirgüzülgen pochta nomuri xitayning inawetlik pochta nomuri bolmisa, abontlar xataliq uchuri tapshuruwalidu. Eger kirgüzülgen pochta nomuri Uyghur rayonining pochta nomuri bolsa, abontlar agahlandurush uchuri tapshuruwalidu”.

Jéfri ku'inonés bu yéngi meshghulat muhitining ehmiyiti heqqide sorighan so'alimizgha jawab bérip mundaq dédi: “Biz meshghulat sistémimizdiki bu yéngi iqtidar arqiliq Uyghur rayonida ishlepchiqirilghan hemde ‛Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni‚ gha asasen qara tizimlikke kirgen shirketler ishlepchiqarghan mallarning amérikagha kirishini chekleymiz. Amérika tamozhna we chégra qoghdash idarisi békitken teleplerge uyghun bolghan hemde mejburiy emgek bilen chétishliq emesliki éniq ispatlan'ghan mallar buningdin mustesna. Sistémimizdiki bu agahlandurush signali import sodigerlirige bezi mallarning ‛Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni‚ ning cheklimisige uchrap qayturulidighanliqi heqqide agahlandurush béridu, shu arqiliq mezkur qanunning ijra qilinishigha yardem béridu”.

Oksiford omniya xelq'ara tetqiqat merkizining qurghuchisi we bash diréktori élina bérnini (Elena Bernini) amérikaning “Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni” ni tüzüshi we uni qattiq ijra qilishining alahide ehmiyiti heqqide toxtilip, mundaq dédi:

“Uyghur rayoni hazir asasliq xam matériyal we yasash sana'iti merkizi hésablinidu. Amérikamu xitaydin tedrijiy ayrilish istratégiyesini, yeni xitay bilen bolghan iqtisadiy baghni üzüshni Uyghur rayonidin bashlidi. Mesilen, 2021-yil amérika ‛Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni‚ni maqullap, özek (chip) we küntaxta (solar panel) yasashqa kéreklik kiristalliq silitsiyni import qilishni cheklidi. Halbuki, kiristalliq silitsiy xelq'araliq mal teminlesh liniyeside kem bolsa bolmaydighan muhim xam eshyadur. 2022-Yil 9-ayning 14-küni yawropa komissyonimu bir qanunni élan qilip, mejburiy emgek mehsulatlirini cheklidi, emma bu komissyon nöwette tüzüwatqan qanun layiheside zor kemchilik bar. Buninggha sélishturghanda, amérikaning “Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni” küchlük bolup, Uyghur rayonidin chiqidighan mejburiy emgekke chétishliq mehsulatlarni amérikagha kirgüzmeydu. Eger yawropa komissiyonimu özining qanun layihesige Uyghur rayonida ishlepchiqirilghan mejburiy emgek mehsulatlirini kirgüzmeslik maddisini qoshup, amérika bilen oxshash ijra qilishni bashlisa, xitaydin ayrilishqa paydisi bolidu”.

Élina bérnining bildürüshiche, “Uyghur mejburiy emgikining aldini élish qanuni” ijra qilinishtin ilgiri Uyghur rayonidin chiqidighan küntaxta dunyadiki mal teminlesh liniyesining 40 pirsentini igiligen. Mezkur qanunning ijra qilinishi bilen bu nisbet xélila chüshüp ketken. Amérikaning xitaydin ayrilishi iqtisadiy munasiwetning bara-bara üzülüshi bilen emelge ashidiken, halbuki, iqtisadiy munasiwetning üzülüshi yuqiriqidek qanunlarning tüzülüshi we qattiq ijra qilinishigha baghliq iken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.