Amérika dölet bixeterlik meslihetchisi: Uyghurlargha qaratqan qilmishliri seweblik xitaygha bedel tölitishke hazirlinish lazim
2021.01.31
Prézidént jo baydinning dölet bixeterlik meslihetchisi jeké sulliwan Uyghurlargha qaratqan qilmishliri seweblik amérikining xitaygha bedel tölitishke teyyar turushi kéreklikni bildürdi.
Sulliwan 29-yanwar amérika tinchliq institutida ötküzülgen bir pa'aliyette mundaq dédi: “Xitayning shinjangda némilerni qiliwatqanliqi, xongkongda qiliwatqan ishliri, teywen'ge qaratqan qopalliqi we tehditi üchün heriket qilishqa, shundaqla uni bedel tölitishke teyyarliq qilishimiz kérek.”
U, amérikining qandaq tedbir qollinidighanliqi heqqide tepsiliy toxtalmighan bolsimu, emma washin'gtonning bu mesililerdiki mewqesining éniq we izchil bolushi kéreklikini éytti.
Baydén hökümiti kilimat özgirish qatarliq mesililerde xitay bilen hemkarlishishni ümid qilidighanliqini bildürgen bolsimu, emma sabiq prézidént donald tramp xitaygha qaratqan qattiq cheklime siyasetlirini dawamlashturidighanliqini bildürgen.
Baydinning tashqi ishlar ministiri antoniy billinkén wezipige teyinlinip tunji ötküzülgen axbarat élan qilish yighinda, xitayning Uyghurlar ustidin irqiy qirghinchiliq élip bériwatqanliqini qayta tekitligen. U, 27-yanwar küni muxbirlarning tramp hökümitining Uyghurlar ustidin chiqarghan “Irqiy qirghinchiliq qarari” heqqidiki so'allirigha jawab bérip mundaq dégen: “Méning ‛Uyghurlargha qarshi irqiy qirghinchiliq élip bériliwatidu‚ dégen hökümüm yenila eslidikidek. Uningda özgirish bolghini yoq.”
Amérikining sabiq tashqi ishlar ministiri mayk pompéyo 19-yanwar bayanat élan qilip, xitayning Uyghurlargha qarshi “Irqiy qirghinchiliq” we “Insaniyetke qarshi jinayet” sadir qiliwatqanliqini jakarlighan idi.
Uningdin bashqa baydin hökümiti yene, xitay teywen'ge herbiy tehdit sélishni kücheytken mezgilde “Té'odor rozwélt” namliq awi'amatkisini teywen boghuzi arqiliq jenubiy déngizgha ewetken we teywenni qollap küchlük bayanat élan qilip, amérikining teybéyge bergen wedisining “Mustehkem” ikenlikini bildürgen idi.