“Sherqiy türkistan üchün anatoliye sepiri” namliq pa'aliyet qeyseri, newshéhir we adana xelqining qollishigha érishken

“Sherqiy türkistan üchün anatoliye sepiri” namliq pa'aliyetni élip bériwatqan lagér qurbanlirining yéqinliri mezkur seperning tötinchi, beshinchi we altinchi békiti bolghan qeyseri, newshehir we adana sheherliride xelqning zor qollishigha érishti. 

Lagér qurbanlirining uruq-tughqanliri we yéqinliri bir yérim yil burun “A'ilem qeyerde” namliq pa'aliyet bashlighan bolup, kéyin bu pa'aliyetni “Millet nöwette” dégen namda élip barghanidi. Ular uzundin buyan izchil halda istanbuldiki xitay konsulxanisining aldida namayish ötküzüp, türk xelqining qollishigha érishken idi. Ular Uyghurlarning hazirqi éghir weziyitini téximu köp türkiye ammisigha chüshendürüsh üchün 2-awghust küni “Sherqiy türkistan üchün anatoliye sepiri” namida pütün türkiyeni aylinip yürüp anglitish pa'aliyitini bashlatqan idi. Bu pa'aliyetning tötinchi, beshinchi we altinchi  békiti bolghan qeyseri, newshehir we adana shehirliridiki pa'aliyetlermu türk xelqining zor alqishigha érishken. 

9 Neper Uyghur yashtin terkib tapqan lagér qurbanlirining yéqinliri 16-awghust küni türkiyening eng chong sheherliridin biri bolghan adana shehridiki eng chong baghchining ichide imza toplash, resim körgezmisi we metbu'at bayanati élan qilish pa'aliyiti élip barghan.

Muxbirlargha bayanat bérish yighinigha türkiyening eng chong ammiwiy teshkilatliridin “Türk ojaqliri” teshkilati adana shöbisining re'isi we ezaliri, adanada shehiride pa'aliyet élip bériwatqan ezerbeyjanliqlar, özbekler, tatarlar we yerliklerning ammiwiy teshkilatliridin bolup, köp sanda kishi qatnashqan. 

Lagér qurbanliri yéqinlirining adanadiki pa'aliyetlirige sahibxanliq qilghan “Türk ojaqliri” teshkilatining re'isi ömer wolqan chichek ependi metbu'at bayanatini oqup ötken. U bayanatta nuqtiliq halda türkiye hökümitini Uyghurlargha ige chiqishqa chaqirilghan: “Sherqiy türkistanda élip bériliwatqan irqiy qirghinchiliqqa insanliq namidin ‛buni toxtat‚ deyli. Ey, türk milliti, iskenje, zulum we irqiy qirghinchiliqqa aylan'ghan kishilik hoquq depsendichiliki élip bériliwatqan ata yurtimiz sherqiy türkistandiki lagérlarning taqilishi, zulumning tügishi, erkinlik we démokratiyening berpa qilinishi üchün qolimizdiki barliq imkaniyetlerdin paydilinip, Uyghur qérindashlirimizning awazini türkiye we dunya jama'etchilikige anglitish bizning milliy we exlaqiy burchimizdur.  Bu meqset bilen biz bügün bu  yerde yighilip olturuptimiz. Biz türk xelqi namidin xitay hökümitini Uyghurlargha élip bériwatqan insan qélipidin chiqqan jinayetlirini toxtitishqa, türkiye hökümitini Uyghurlarning bu peryadigha qulaq sélishqa chaqirimiz.” 

Arqidin bu pa'aliyetke izchil halda aktip qatnishiwatqan yashlardin mirzehmet ilyas ependi muxbirlargha mundaq dégen: “Hörmetlik adanaliqlar, türk xelqi we muxbirlar, xita 1949-yili bésiwalghan künidin tartip Uyghurlargha élip bériwatqan zulum siyasitini 2017-yili irqiy qirghinchiliqqa aylandurdi. Bügün 7 dölet Uyghurlargha irqiy qirghinchiliq élip bériliwatqanliqini qobul qildi. Xelq'ara kechürüm teshkilatining doklatigha asaslan'ghanda, xitay 1 milyon Uyghur balini ata-anisidin, ana tilidin we Uyghur mede'iyitidin uzaqlashturup, jiddiy türde xitaylashturuwétiptu. Türk xelqi bularni bilsimu, lékin buning qanchilik zor wehime ikenlikini chüshinip yetmeywatidu. Shunga biz jaza lagérliri qurbanlirining yéqinliri türkiyening 81 wilayitini aylinip, xitayning bu siyasitini türk qérindashlirimizgha anglitiwatimiz. Qérindash xelq bolush süpiti bilen türk xelqining we türkiye hökümitining Uyghurlarni qollishini hem ulargha ige chiqishini telep qilimiz.” 

Metbu'at bayanati yighinida söz qilghan lagér qurbanliri yéqinliridin medine xanim, türk puqrasi bolghan singlisi mewludeni xitayning “Bölgünchi” dep eyiblep solap qoyghanliqini, bashqa döletlerning öz puqraliqigha ötken Uyghurlarni xitay lagérliridin qutuldurup chiqqanliqini, xitay lagérlirida yétiwatqan türk puqraliqidiki Uyghurlargha türkiye hökümitining ige chiqishi lazimliqini bayan qilghan. 

Lagér qurbanliri yéqinliridin jewlan shirmemet ependi 2-awghust küni bursa 15-iyul meydanida bashlan'ghan jaza lagérliri bilen Uyghurlarning éghir weziyiti bayan qilin'ghan körgezmidin kéyin, mughla, konya qatarliq sheherlerni aylinip, 12-13-14-awghust künliri qeyseride, 15-awghust küni newshehir wilayitide pa'aliyet élip barghanliqini, bu sheherlerde türk xelqining zor alqishi we qollishigha érishkenlikini bayan qildi. 

“Sherqiy türkistan üchün anatoliye sepiri” namliq pa'aliyetning ikkinchi heptisi adana shehirining eng chong baghchisida resim körgezmisi échilghan bolup, körgezmige lagér we türmilerge tashlan'ghan, lagérlarda öltürülgen ziyaliylar, alimlar, jama'et erbabliri, karxanichilar, dangliq shexsler we lagér qurbanlirining uruq-tughqanlirining süretliri qoyulghan. 

Igilishimizche bu pa'aliyet türkiyening adana shehridin kéyin gazi'antep shehiride dawam qilidiken.