Istanbuldiki Uyghur ösmürliri en'eniwi Uyghur balilar oyunlirini oynash we öginish pursitige érishti

25-Awghust, yeni yekshenbe küni merkizi istanbuldiki sherqiy türkistan “Nuzugum” medeniyet we a'ile jem'iyitining uyushturushi bilen istanbuldiki Uyghur ösmürlirige en'eniwi balilar oyunlirini ögitish, shundaqla ularni en'eniwi mehelle oyunliri bilen oynitish pa'aliyiti ötküzüldi.

Uyghur ösmürlirining mehellilerde oynaydighan her xil en'eniwi balilar oyunliri muhajirette tughulghan Uyghur baliliri arisida untulup kétiwatqan bolup, merkizi istanbuldiki “Nuzugum” jem'iyiti istanbulda tughulup chong boluwatqan Uyghur ösmürliri üchün mexsus bu pa'aliyetni orunlashturghan. Bu pa'aliyetke istanbuldiki köp qisim Uyghur ösmürliri bilen birlikte ularning ata-anilirimu qatnashqan. Uyghur balilar shu küni istanbul kochilirida en'eniwi Uyghur balilar oyunlirini oynap, qizghin keypiyat hasil qilghan.

Pa'aliyet jeryanida Uyghur ösmürler “Aq tirek, kök tirek”, “Qara qara qushlirim”, “Yaghach at”, “Doppa talishish”, “Yaghliq tashlash”, “Beshtash”, “Arghamchida sekresh”, “Wizhildaq” qatarliq 30 dek Uyghur balilar oyunini oynighan.

Shu küni neq meydandiki pa'aliyetke riyasetchilik qilghan sherqiy türkistan “Nuzugum” medeniyet we a'ile jem'iyitining re'isi munewer özUyghur xanim bu heqte mexsus ziyaritimizni qobul qilip, ehwal tonushturdi. U, mundaq dédi: “Bu pa'aliyitimiz muhajirette yashawatqan Uyghur ballirimizgha untulushqa, hetta yoq bolushqa yüz tutqan Uyghur medeniyitini, bolupmu Uyghur balilirining kichik waqtida oynaydighan oyunlirini tonushturush, eslitish we oynitishni meqset qilip uyushturuldi. Hazirqidek balilirimiz oyun oynashtin yiraqliship a'ilide téléfon oynaydighan, ders xosh yaqmaydighan, bir-biri bilen bolghan alaqiliri suslishiwatqan bir ehwalda, ularni hem jismaniy hem zéhniy jehettin saghlamlashturush, bir-birige yéqinlashturush we dostlashturush üchün bu pa'aliyetni ötküzüshni qarar qilduq.

Munewer özUyghur xanim, bu pa'aliyetni uyushturghandin kéyin, pa'aliyetke qatnashqan Uyghur jama'iti we ata-anilarning öz balilirigha Uyghur medeniyitini tonushturush hem singdürüsh qizghinliqining barghanséri yuqiri boluwatqanliqini tekitlep ötti.

U yene mundaq dédi: “Biz bu pa'aliyetni élan qilghan kündin bashlap, xelqimizning qollishi, ballirimizning hayajanliri, yiraq-yiraqlardin balilirini oynatqili ekelgen ata-anilarning bizge bildürgen yürek sözliri köp boldi. Buningdin shuni hés qilduqki, biz bu pa'aliyetni orunlashturushta bekmu kéchikip qaptuq, eslide buningdinmu burunraq orunlashturushimiz kérek iken, heqiqetenmu Uyghur jama'itimizning öz balilirigha öz medeniyitini tonushturushqa bolghan qizghinliqi we arzusining neqeder küchlük ikenlikini hés qilduq. Biz bu pa'aliyitimizning muhajirette yashawatqan Uyghur xelqi üchün nahayiti ehmiyetlik bir pa'aliyet bolghanliqini tonup yettuq, shundaqla buningdin kéyin téximu yaxshi qilishqa gheyretlenduq”.

Biz yene pa'aliyet meydanida oyun oynawatqan bir qisim Uyghur ösmürlirini ziyaret qilduq. Abdulwahab isimlik 11 yashliq ösmür bu pa'aliyette “Qara-qara qushlirim” we “Beshtash” qatarliq oyunlarni oynap xushal bolghanliqini, özi bilmeydighan nurghun oyunlarni bu yerde ögen'genlikini tilgha aldi. U, “Bu pa'aliyette men wetinimizdiki Uyghur balilirining oyunliri we alahidiliklirini ögendim” dédi.

Bu pa'aliyette her xil balilar oyunliri oynilishtin bashqa yene balilargha qiziqarliq hékaye sözlesh, resim sizish qatarliq pa'aliyetlermu élip bérildi. Resim siziwatqan ösmür qizlarning bezliri sherqiy türkistanning ay-yultuzluq kök bayriqi bilen türkiyening ay-yultuzluq qizil bayriqini kötürgen Uyghurlarning resimini sizghan idi. Biz resim siziwatqan 9 yashliq a'ishe isimlik qizdin néme resim siziwatqanliqini soriduq. U, ay-yultuzluq sherqiy türkistan bayriqi bilen türk bayriqini siziwatqanliqini, türkler bilen Uyghurlarning qérindash xelq ikenlikini bildürdi. U yene, “Türk xelqi biz Uyghurlargha türk wetinide yashash imkani bergenliki üchün, ikki bayraqni kötürgen Uyghurning resimini sizdim” dédi.

Ziyaritimizni qobul qilghan ezize abdumalik isimlik yene bir ösmür qiz, Uyghur ösmürlirige “Yaghach adem” dégen oyunni ögitiwatqanliqini bildürdi. U, “Uyghur ösmürlirining en'enwiy oyunliri untulup qalmisun, kéyinki ewladlarmu oynisun dégen meqsette bu oyunlarni hazir balilargha ötüwatimiz” dédi.

Biz yene humeyra isimlik qiz bilen söhbet élip barduq, humeyra özining “Yaghach adem”, “Aq tirek, kök tirek” dégendek oyunlarni oynap bek xosh bolghanliqini, buningdin kéyinmu yene mushundaq oyunlarni oynashni xalaydighanliqini bildürdi.