Bishkek shehiride Uyghur ressam sabitjan babajanofning resim körgezmisi échildi

10-Dékabir küni qirghizistan paytexti bishkek shehirining eng chong soda merkizidin orun alghan “Galléréya M” körgezme zalida ataqliq ressam sabitjan babajanofning “Yumshaq qelem belgisi” namliq shexsiy resim körgezmisi échildi.

Mezkur körgezmide yumshaq qelem bilen sizilghan 50 tin artuq eser sen'et söyerlerning huzurigha hawale qilindi. Ressamning ijadiyitide tebi'et we weten témiliri muhim rol oynaydu. Körgezme eserlerning ichide “Qedimki idiqut”, “Momam”, “Tamlarning üstide”, “Sazendiler”, “Tögiler” qatarliq resimler körgezme zalining tamlirigha alahide zinnet qoshqan idi.

Ijadiyet pa'aliyitige “Yawro-asiya süretchiler ittipaqi” ning wekili ezim exmetow, sen'etshunas mérim exmetqulowa, “Qirghizistan süretchiler ittipaqi” terkibidiki ressamlar, qirghizistan Uyghurliri “Ittipaq” jem'iyitining ezaliri, türkiye “Anatoliye agéntliqi” ning muxbirliri, gézit muxbirliri, chet ellik tamashibinlar we köp sanda sen'et söyerler qatnashti.

 “Yawro-asiya süretchiler ittipaqi” ning wekili ezim exmetow mezkur körgezmining resmiy échilish qismida sabitjan babajanofning ijadiyiti toghrisida toxtilip mundaq dédi: “Men sabitjan babajanofning bügünki körgezmisige qatnashqinimdin bek xursenmen. Ménim qarishimche, girafik téxnikisida resim sizish alahide zor bir maharet. Chünki bir qelem bilen, yeni peqet aq we qara boyaqlar bilen ressam hem quyash, hem asman, hem su, hem kök chöplerni bir eser qilip yaratti. Mushu eserlerde biz ressamning ichki dunyasi we héssiyatlirini körüwatimiz. Bu körgezmide sabitjan aka bilen birge bolush men üchün intayin ehmiyetlik bir purset. Chünki sabitjan aka merhum dadam bilen bir nechche körgezmilerni uyushturghan. Uning kitablirida dadam, kazat axmatow we uning ijadiyiti eskertilgen.”

Échilish murasimida “Qirghizistan süretchiler ittipaqi” ning ezaliri ixtiyariy sözge chiqip ressamning maharitige yuqiri baha berdi hemde bashqa ressamlarni sabitjan babajanofning eserlirini ülge qilishqa tewsiye qildi.

Shu qatarda qirghizistan Uyghurliri “Ittipaq” jem'iyitining wekili, Uyghur akadémiyesi yawro-asiya tarmiqining mu'awin re'isi ekberjan bawudunowmu sözge teklip qilinip, sabitjan babajanofni mezkur körgezmining muweppeqiyetlik échilghanliqi bilen tebriklidi.

Mezkur pa'aliyetning wujudqa chiqishigha zor töhpilerni qoshqan osmanjan babajanof ziyaritimizni qobul qilip sabitjan babajanofning yashliq chéghidinla nahayiti tirishchan we méhnetkesh bir ressam bolghanliqini, shundaqla akisining eserliridin wetinini tonughanliqini tekitlidi.

Nazuk süretlerdin teshkil tapqan körgezmide mahirning “Su boyaq (aquarelle)”, “Aytmatowni sizish”, “Ötmüsh bilen kélechek otturisidiki yette köwrük”, “Yolgha chiqqan karwanning izlirida…” qatarliq resim kitabchilirimu alahide közge chéliqidu.

Radiyo ziyaritimizni qobul qilghan sabitjan babajanof aka özining ijadiyiti toghrisida toxtilip, weten témisi, bolupmu teklimakan we tögiler heqqidiki mezmunlarning alahide orun igiligenlikini tekitlidi.

Shuni tekitlep ötüsh kérekki, sabitjan babajanof 83 yashqa kirgen bolsimu harmay-talmay ijadiyitini dawamlashturmaqta. Bu yilqisi ressamning üchinchi qétimliq shexsiy körgezmisi hésablinidu. Uning her bir körgezmisi oxshimighan bir mawzuda ötküzülüp, oxshimighan eserler arqiliq tamashibinlarni jelp qilip kelmekte.

Sabitjan babajanofning bu qétimqi körgezmisini teshkilligüchilerning biri, ressamning yardemchisi gülshat yoldashéwa xanim radiyo ziyaritimizni qobul qilghanda sabitjan akining ijadiyitide her da'im Uyghurluq rohi körünüp turidighanliqini tilgha élip mundaq dédi: “Uning tomurida Uyghurning qéni aqidu. U addiy bir Uyghur emes, belki hörmetke sazawer bir a'ilining perzenti. Eyni waqitta u héch qachan Uyghur jama'iti bilen alaqisini üzmigen. U Uyghurluqini öz eserliride teswirleshtin toxtap qalmighan. Shexsen men üchün bir Uyghurche neghme-nawa shopén yaki gayden yaki bashqilarning konsértlirigha qarighanda méni köprek hayajan'gha salidu. Chünki u qénimizdin qaynap chiqidu. Sabitjan babajanofmu shundaq. Biz Uyghurluqimizdin hergiz waz kechmeymiz hem kéchelmeymiz.”

Sabitjan babajanof 1941-yili ghulja shehiride tughulghan. Bowisi salijanbay babajanof milliy inqilabqa aktip qatniship, yer we su idarisining mes'uli süpitide xizmet körsetken. Emma bextke qarshi maw zédung dewride sowét ittipaqigha köchüp kétishke mejbur bolghan we 1955-yili ata-bowiliri bilen qirghizistanning talas oblastigha köchüp makanlashqan.

Sabitjan kamal oghli babajanof qirghizistan jumhuriyitining medeniyitige zor hesse qoshqan shexs. 1993-Yili qirghizistan jumhuriyitide “Emgek singdürgen ressam” dep teqdirlen'gen. U hazir qirghizistan süretchiler ittipaqining eng hörmetlik ressamlirining biri, shundaqla “Ittipaq” jem'iyitining aktip ezasi.

 “Ittipaq” jem'iyiti terkibidiki “Mikro rayon” mehellisining yigit béshi daniyar mamtillayéw bu munasiwet bilen radiyo ziyaritimizni qobul qildi. U sabitjan babajanofning resimliri Uyghur medeniyiti we tarixini öz eserliride eks ettürüp kéliwatqanliqini, bu resimlerning özi besh yéshida ayrilishqa mejbur bolghan wetini-Uyghur diyarini eslitidighanliqini bildürdi.

Körgezme 4-yanwarghiche dawam qilinidighan bolup, ziyaretchiler we sen'et heweskarliri yéngi yil bayramlirida kélip körse we resimlerni sétiwalsimu bolidu. Ressamning deslepki süretliri albom kitabchiliride neshr qilin'ghan. “Su boyaq” namliq albumida bolsa, mezkur körgezmidiki resimler, chingghiz aytmatowning ijadiyiti heqqidiki süretler, Uyghur xelqining ataqliq shexsliri, jümlidin exmetjan qasimi, lutpulla mutellip, mehmud kashigheri, yüsüp balasaghuni we bashqilarning resimliri, shundaqla wetenning tebi'et menziriliri yer alghan.