“12-Nöwetlik dunya démokratiye herikiti” yighinida Uyghur irqiy qirghinchiliqi tonushturulghan

“12-Nöwetlik dunya démokratiye herikiti” yighinida Uyghur irqiy qirghinchiliqi tonushturulghan. 2024-Yili 20-noyabir, johannesburg, jenubiy afriqa.

“12-Nöwetlik dunya démokratiye herikiti” yighini 20-noyabir küni jenubiy afriqaning paytexti yohannésburg shehiride bashlan'ghan. 3 Kün dawamlishidighan bu yighin'gha 100 ge yéqin dölettin kelgen 500 din artuq siyasiy aktiplar, ammiwi teshkilat rehberliri we mutepekkurlar qatnashqan. Uyghurlargha wakaliten d u q we “Uyghur edliyesi arxip ambiri” ning bir qisim wekillirimu teklipke bina'en bu yighin'gha ishtirak qilip, Uyghur irqiy qirghinchiliqini tonutushqa tirishqan.

RFA/Ekrem

Yighin heqqidiki melumatlarda bayan qilinishiche, yighinning asasiy mezmuni dunya miqyasidiki tajawuzchiliq urushliri we milliy toqunushlarning küchiyishi, mustebit tüzümlerning kéngiyishi, insanlarni sün'iy eqil we közitish téxnikisi bilen basturushlarning ewjige chiqishi netijiside, künséri éghir xirisqa duch kéliwatqan dunyaning démokratiyesini ortaq qoghdash yolida tirishchanliq körsitishidin ibaret bolghan.

Köpligen xelq'araliq teshkilatlarning hemkarlishishi bilen ötküzülgen bu yighin jenubiy afriqada tunji qétim démokratik saylam élip bérilghanliqining 30 yilliqini xatirileshke béghishlan'ghan. Bu sewebtin “12-Nöwetlik dunya démokratiye herikiti” yighini yillardin buyan erkinlik we démokratiye kürishining ülgisini yaritip kelgen jenubiy afriqaning paytexti yohannesburg shehirige orunlashturulghan.

RFA/Ekrem

D u q ning mu'awin re'isi zumret'ay erkinning bu heqte bergen melumatlirigha asaslan'ghanda, bügün chüshtin burunqi yighinda démokratiye duch kéliwatqan tehditler we mustebit hakimiyetlerning zulmi astidiki xelqlerning weziyetliri heqqide muzakiriler élip bérilghan. Chüshtin kéyin xitay, iran, kubagha oxshash diktator hakimiyetlerning chégra halqighan basturushliri toghrisida söhbet élip bérilidiken. Zumret'ay erkin bu yighinda xitayning Uyghurlargha qaratqan chégra halqighan basturushlirigha munasiwetlik mexsus doklat teqdim qilidiken.

RFA/Ekrem

“Uyghur edliyesi arxip ambiri” bu qétimqi yighinda “Mewhum ré'alliqtiki Uyghur jaza lagérliri” namliq sin körünüshlirini körsitishke teklip qilin'ghan. “Uyghur edliyesi arxip ambiri” ning mes'uli bextiyar ömer ependining bildürüshiche, bu sin körünüshliri kishilerning küchlük diqqitini jelp qilghan. Uning éytishiche, yuqiri téxnologiyedin paydilinip ishlepchiqilghan jaza lagérlirining esli qiyapiti toghrisidiki bu 3D liq körünüshlerni körgen kishilerning beziliri “Biz Uyghurlar mesilisining bu qeder éghir ikenlikini oylapmu baqmighan ikenmiz, heqiqeten sel qaraptuq” déyishken. Bu yighin'gha ishtirak qilghan norwégiyediki Uyghur siyasiy aktipliridin adiljanmu öz tesiratlirini ipade qilip ötti.

RFA/Ekrem

1999-Yilidin buyan dawamliship kéliwatqan “Dunya démokratiye herikiti” yighinining 12-nöwetliki 22-noyabir axirlishidighan bolup, Uyghur wekilliri yighin jeryanida téximu köp kishilik hoquq aktipliri bilen uchriship, xitayning sherqiy türkistanda yürgüzüwatqan irqiy qirghinchiliq jinayetlirini yenimu köp kishilerge bildürüshke tirishidiken.