Amérikiliq tunji musulmanning hékayisi

Islam dinining dewiti pütün insaniyetke qaritilghan omumyüzlük dewet bolghanliqtin, islam dini dunyagha kelgen 14 esirdin köprek waqittin biri her qaysi milletlerdin islam dinigha kirgenlerning sani intayin köptur.

Yéqinda, yaponiye paytexti tokyo sheherlik islam dini jem'iyitining re'isi we yaponiye teweside tonulghan dewetchi alim doktor salih mehdi semerra'iy teripidin “Amérikiliq tunji musulman” namliq kitab ereb we in'gliz tillirida neshrdin chiqqan bolup, kitabta 19-esirning axirqi waqitlirida islam dinini qobul qilip, amérika teweside islam dinini tonushturup köpligen ilmiy eserlerni yézip qaldurghan yazghuchi muhemmed aléksandir russél wib dégen kishining terjimihali, islam dinini dewet qilish yolidiki xizmetliri we yazghan eserliri toluq bayan qilin'ghan.

Doktor salih mehdi semerra'iy mezkur kitabida mundaq dep yazidu:
“Aléksandir russél wib 1846-yili amérikining nyu-york shehiride dunyagha kelgen yazghuchi bolup, 1887-yili islam dinini qobul qilip musulman bolghandin kéyin, ismini muhemmed aléksandirgha özgertken we islam dinini tonushturup köpligen qimmetlik eserlerni yézip qaldurghan meshhur shexs. U 1893-yili amérikining filippin paytexti manélla shehiride turushluq bash elchisi bolghan we shu waqittiki osman impériyisining sultani abdulhemidxan bilen bolghan munasiwiti alahide yaxshi bolghanliqtin, sultan abdulhemidxanning köp in'amigha we alahide köngül bölüshige sazawer bolghan. Kéyinche, bash elchilik wezipisidin istépa sorap islam dewiti bilen shughullinish üchün nyu-york shehirige qaytqan we u jayda esli se'udi erebistanining jidde shehiridin bolghan abdulla ereb dégen kishi bilen birliship, amérika musulmanlar jem'iyitini qurghan. 1901-Yili muhemmed aléksandir russél wib sultan abdulhemidxan teripidin osman impériyisining amérika paytexti nyu-york shehiride turushluq pexri bash elchisi dégen unwan'gha érishken. Muhemmed aléksandir russél wib islam dinining heqliqini tonushturup köpligen eserlerni yazghan bolup, eng meshhur eserliridin biri“ Amérikida islam” dégen esiridur. U bu kitabini 1893-yili amérikida neshr qildurghan. Bu eserde özining islam dinini qobul qilghanliq qissisimu orun alghandin tashqiri, islam dinining eqide- prinsipliri we ibadetliri tepsiliy bayan qilin'ghan. Muhemmed aléksandir russél wib 1916-yili nyu-york shehiride 70 yéshida alemdin ötken.”