Toqquzaq len'gerde 50 nechche meschitning chéqilghanliqi ilgiri sürülmekte

Melum bolushiche, xitay da'iriliri atalmish diniy esebiylikke zerbe bérish herikiti dawamida, Uyghur rayonining bezi jaylirida bir qisim, bezi jaylirida köp qisim meschitlerni chaqmaqta we emeldin qaldurmaqta. Nöwette türkiyede yashawatqan muhajir abduraxman hajining radi'omizgha melum qilishiche, toqquzaq nahiyisining lengger yézisida yéqinqi bir ay ichide 50 nechche meschit chéqilghan. Da'iriler meschitlerni chéqishtin awwal shu meschitlerning imamlirini yighip mexsus yighin achqan we ularni özlirige maslishish heqqide wede alghan we imza qoydurghan. Bu heqte radi'omiz ziyaritini qobul qilghan yerlik saqchi we kent bashliqliri meschit chéqish weqesining yüz bergenlikini inkar qilmidi.

Nöwette türkiyede yashawatqan, esli yurti qeshqer toqquzaqtin bolghan abduraxman hajining radi'omizgha ashkarilishiche, lengger yézisida 86 meschit bar bolup, buningdin peqet 29 meschit saqlap qilin'ghan, 57 si chéqiwétilgen. Biz bu uchurning toghriliqini delillesh üchün toqquzaqning lengger saqchixanisigha téléfon qilduq. Xadim özining bu ishlardin xewersizlikini éytti. Biz arqidin, kent saqchiliridin melumat soriduq, ularmu bu heqte melumat bérishtin özini qachurdi, beziliri ashkara halda, bu témida gep qilishqa bolmaydighanliqini tekitlidi. Emma, saqchi we kent bashliqlirining héchbiri, toqquzaq len'gerde meschitlerning ning chéqilghanliqi xewirini inkar qilmidi.

Tordiki statistikiliq matériyallardin qarighanda, qeshqer toqquzaqning omumi nopusi 250 ming bolup, memuri jehettin 4 bazar, 6 yézidin teshkillen'gen. Lengger, toquqquzaqtiki 4 chong bazardin biri bolup, uningda az dégende 30 mingche nopus olturaqlashqan. Jem'iyetke tarqalghan uchurlardin qarighanda, da'iriler meschitlerni chéqishtin awwal, lenggerdiki barliq imamlarni yighip yighin achqan we namelum bir qeghezge imza qoydurghan. Hazirgha qeder xitay metbu'atlirida qeshqer toqquzaqta köp sandiki meschitlerning chéqilghanliqi heqqide héchqandaq uchur yoq. Emma rayonda ilgiri igiligen bir uchurimizda, qurulush bixeterliki jehettin layaqetsiz dep qaralghan meschitlerning chéqiliwatqanliqi ilgiri sürülgen. Emma lengger yézisida 86 meschittin 57 sining chéqiwétilgenliki, mesilining qurulush bixeterliki emes, xitayning dölet bixeterliki ikenlikidin bésharet bermekte. Rayonda dawam qiliwatqan diniy esebiylikke qarshi turush we tazilash herikitimu bu éhtimalliqni küchlendürmekte. Abduraxman hajimmu bu nuqtida shu xil qarashta.

Yene toluqsiz melumatlardin qarighanda, meschit chéqish herikiti yalghuz toqquzaq lenggerdin emes, pütün qeshqer wilayiti boyiche dawam qilmaqta.