Se'udi erebistan diplomati:“Xitayda hej qilghuchilar peqetla islam diniy jem'iyiti arqiliqla hejge baralaydu”

27 - Iyun se'udi erebistan saqchiliri mekkining misfele Uyghur mehelliside hej mezgilini kütüp turuwatqan yüzlerche Uyghurni toplighanliqi we ularni jiddidiki xitay konsulxanisining hemkarlishishi bilen yurtigha qayturghanliqi, qayturulghanlar ichide bir qisim tungganlarningmu barliqi xewer qilin'ghan.

Radiyomizning ziyaritini qobul qilghan ürümchidiki bir tunggan meschitning mes'uli se'udi erebistandin qayturulghanlar ichide öz meschitige tewe on kishi barliqini bildürgen bolsimu, bularning nöwettiki ehwalidin xewersizlikini éytti. Halbuki qayturulghan Uyghurlarning nöwettiki ehwali heqqidiki tirishchanliqimiz jawabsiz qaldi.

Bu xewer taralghandin kéyin biz bu heqte bezi bir melumatlargha ige bolush üchün béyjingdiki se'udi erebistan elchixanisigha téléfon qilip bu heqte uchur igiliduq.

Téléfonimizni qobul qilghan se'udi erebistan elchixanisidiki nam sheripini ashkarilashni xalimighan bir diplomat bu heqtiki so'alimizgha jawab bérip:“Bu ishtin méning xewirim yoq. Xitayda ömür hej we hej qilghuchilar islam diniy jem'iyiti arqiliq pa'aliyetke qatnishidu. Bu xitaydiki qa'ide tüzüm” dédi.

Biz uningdin: “Siler ömür hej we hej pa'aliyitide islam diniy qa'idilirini hörmet qilamsiler we yaki dölet siyasitinimu?” déginimizde, u téléfonni qoyuwetti.

Biz arqidinla béyjingdiki “Xitay musulmanliri” zhurnili Uyghur tehrir bölümige téléfon qilduq. Biraq, téléfonimizni qobul qilghan tehrir bölüm xadimi ziyaritimizni qobul qilalmaydighanliqini bildürdi.

Biz se'udi erebistandin qayturuwétilgen Uyghur we tunggan musulmanliri toghrisida yenimu ilgiriligen halda uchur igilesh üchün ürümchidiki tunggan meschitliridin biri bolghan chingxey meschitige téléfon qilduq. Téléfonimizni qobul qilghan meschit mes'uli:“Se'udi erebistandin qayturuwétilgenler ichide meschit jama'itimizdin on neper kishi bar. Emma, tepsilatini bilmeymen” dédi.

Biz axirida ürümchidiki qedimiy meschitlerdin biri bolghan “Beytulmemur” yeni “Noghay meschiti” ge téléfon qilip, mezkur meschitning imami, ürümchi sheherlik islam jem'iyitining mes'uli möhterem sherif damollam hajim bilen bilen bu heqte we bashqa mesililer üstide söhbet élip barduq.

Yuqiriqi awaz ulinishidin tepsilatini anglang.