Кишиләргә тәбәссум қилиш шунчилик қийинму?

Ихтиярий мухбиримиз өмәрҗан
2013.10.18
hisam-qurban-wapat-1.jpg Уйғур чақчақчилиқ мәдәнийитиниң ярқин намайәндиси, нәмунилик күлкә-чақчақ устази, “заманимизниң нәсирдин әпәндиси” һисам қурбан ака.
Social Media


Психологийә мутәхәссислириниң ейтишичә, қопаллиқ билән һәл қилғили болмайдиған нурғун ишларни кишиләргә хуш чирай ечиш вә тәбәссум қилиш билән һәл қилғили болиду. Тәбәссум көңүлни раһәтләндүрүш вә роһни көтүрүштәк сеһирлик мөҗизидур. Әрәбләрдә “сән һаятқа күлсәң һаят саңа күлиду” дәйдиған һекмәт бар.

Мисирлиқ доктор әһмәд абдулҗәввад “қандақ қилғанда башқиларниң көңлини қазанғили болиду” намлиқ әсиридә мундақ дәп язиду:“кишиләргә тәбәссум билән очуқ чирай ечиш сиздин һечқандақ бир чиқим тәләп қилмайду, әмма сиз билән учрашқан кишиләрниң диллирини иллитиду.

Муһәммәд әләйһиссалам бу пәзиләткә қаттиқ тәшәббус қилған. У төвәндикиләрни ейтқан:“яхшилиқтин һеч нәрсини аддий санима, биравниң йүзигә тәбәссум билән қаришиңму яхшилиқтур”, “бурадириңниң йүзигә тәбәссум қилишиңниң өзидә сәдиқиниң саваби бар”, кишиләргә очуқ чирай билән салам бериштә сәдиқиниң саваби бар.”

Башқиларға улар яқтурмайдиған бирәр тәклипни сунған вақиттиму уларға бу тәклипни хуш чирай ачқан вә тәбәссум қилған һалда сунуш әлвәттә яхши нәтиҗә қазандуриду. Буниңдин башқа, һәр нәрсигә күлүмсирәш билән бақидиғанлар қийинчилиқларғиму күлүмсирәйду вә һәр қанчә зор қийинчилиқниму күлүмсирәп туруп йеңиду. Әмма, һәр нәрсигә қапиқини түрүп бақидиғанлар үчүн һәммә иш қийин вә тәс туюлиду. Азрақ қийинчилиқларму уларниң көзлиридә чоң көрүниду. Тәбәссум дегән сиздин бир тийин тәләп қилмайдиған, азрақму мушәққәткә қоймайдиған, наһайити асан вә әрзан бир нәрсә. Әмма униң елип келидиған пайдилири вә иҗабий нәтиҗилири шунчә көп. Тәбәссум қилиш бир ләһзидин артуқ вақит тәләп қилмайду сиздин. Әмма униң тәсири йилларчә, һәтта бир өмүр көңүлләрдә қалиду. Дуняда тәбәссум қилишқа чами йәтмәйдиған пеқир йоқ. Униңдин биһаҗәт болалайдиған бай йоқ. Һәрким униңға моһтаҗдур.”

Мисирлиқ христиан язғучиси доктор рәсмий абдулмәлик “башқилар билән қандақ өтисиз” намлиқ әсиридә мундақ дәп язиду: “сиз башқиларға очуқ чирай ечип тәбәссум қилиш үчүн йүзиңиздин аран 13 мускулни ишлитисиз, әмма қапиқиңизни түргән вақтиңда 74 мускулни ишлитисиз. Тәбәссум қилиш қан томурлирини кеңәйтиду, қанниң бәдәнниң һәммә җайлириға йетип беришини тәмин етиду, көп миқдардики оксегинни ички қисимға әвәтиш арқилиқбәдәндики зиянлиқ майни йоқ қилишқа ярдәм қилиду. Бундин башқа тәбәссум қилиш адәмниң чирайидин қерилиқниң аламәтлирини йирақ қилиду. Шундақ пайдилиқ бир тәбәссумға неманчә бехиллиқ қилисиз? яки у сиздин чиқим тәләп қиламти?”

Мисирдики “әл еһрам” гезитиниң қурғучиси мәшһур язғучи әһмәд әмин “шерин әслимиләр” намлиқ әсиридә мундақ дәп язған икән:“һаятқа тәбәссум билән муамилә қилидиғанларниң саадити өзлирини бәхтлик қилиш биләнла чәклинип қалмайду, бәлки улар ишләшкә әң қадир, мәсулийәтни көтүрүштә әң күчлүк, қийинчилиқларни йеңиштә әң ярамлиқ вә өзигә һәм башқиларға пайдилиқ болған катта ишларни беҗириштә маһир келиду. Мән көп мал - дуня яки чоң мәнсәп билән азға шүкүр қилидиған қанаәтлик нәпс иккисиниң бирини таллашқа тоғра кәлсә, әлвәттә иккинчисини таллиған болаттим. Чүнки шадлиқтин әсәр болмиған муз чирай билән туруп көп мал - дуняға еришкәнниң яки катта мәнсәпкә чиққанниң немә әһмийити болсун? худди җиназа намизидин қайтип кәлгән адәмдәк чирайи тутуқ йүргән кишигә бу дуняниң гүзәлликлириниң немә әһмийити болсун? чирайидин муз йеғип туридиған, өйини дозахқа айландурувалған саһибҗамалниң әгәр ериниң қәлбини ачалмиса немигә әһмийити болсун. Саһибҗамаллиқ дәриҗисигә йәтмисиму, өйини җәннәткә айландуридиған чирайи нормал аял саһибҗамалдин миң әладур!”

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.