Dilshat rishit: “Uyghur yazghuchi, sha'irliri élan qilghan ochuq xet mejburiy yézilghan”

Ötken hepte xitay axbarat torlirida 200 din artuq Uyghur yazghuchi, sha'ir “Menggü sükütte turmaymiz, bu bizning mes'uliyitimiz we burchimiz” dégen témida ochuq xet élan qilghan idi.

Bu ochuq xetni aptonom rayonluq edebiyat-sen'etchiler birleshmisining re'isi we partkom mu'awin sékrétari azad sultan bashchiliqida ataqliq yazghuchilardin bughda abdulla qatarliqlarning yazghanliqini tilgha élin'ghan idi. Bu xewer élan qilin'ghandin kéyin chet'eldiki nurghun Uyghur ziyaliylarning qarshiliqigha uchrighan idi.

Biz bu xewerge qarita, köz qarishini élish üchün dunya Uyghur qurultiyining shiwétsiyede turushluq bayanatchisi dilshat rishitni ziyaret qilduq.

U ziyaritimizni qobul qilip 200 din artuq Uyghur yazghuchi, sha'irning bu témida ochuq xet élan qilghanliqigha qarita öz qarishini bundaq bayan qildi:
“Xitayning 200 din artuq Uyghur yazghuchi, sha'irni‏-ataqliq ziyaliylirimizni, Uyghurlarning heq-hoquqini telep qilish heriketlirini térrorluq dep eyibleshke mejburlishining özi, xitaylarning Uyghurlarning éghzi we qoli arqiliq, Uyghurlarning adalet yolida élip bériwatqan siyasiy herikitini yoq qilmaqchi bolghanliqining béshariti. Bu ziyaliylar öz erkinliki bilen emes, belki öz ichidiki nepritini bésip turup, a'ilisining bixeterlikini közde tutup xitayning bu siyasiy teshwiqatigha mejburiy qatnishiwatidu. 200 Din artuq ziyaliyning hemmisi dégüdek öz millitini söyidighan, öz tarixini untumighan, millitining kelgüsige ümidwar qaraydighan ziyaliylardin bolushi mumkin.”

Dilshat rishit sözide, xitay teshwiqatlirining, bu ziyaliylirimizning namidin paydilinip teshwiqat élip bériwatqanliqini, xitayning bulardin paydilinip teshwiqat salmiqini kücheytishining özi, Uyghurlarning hazirqi weziyette erkinlikke bolghan telpünüshining kücheygenlikining, xitay da'iriliriningmu omumyüzlük zerbe bérish herikitining meghlup bolghanliqining we Uyghurlarning iradisini sunduralmighanliqining emeliy ispati dep körsetti.

Xitay da'irilirining Uyghurlar üstidin élip bériwatqan zerbe bérish herikiti jeryanida, bu ziyaliylarning özige we a'ile ezalirighimu tehdit élip kéliwatqanliqini misal keltürüp mundaq dédi:
“Dunya Uyghur qurultiyi re'isi rabiye qadir xanimining oghli, qizlirinimu téléwizorda mejburiy anisigha qarshi sözletken xitay hökümitining, bu ziyaliylarningmu, démigen gépini dédi dep élan qilishidin ejeplenmeymiz. Gerche xitay da'iriliri Uyghurlar üstidin her xil shekilde zerbe bérish heriketlirini élip bériwatqan bolsimu, Uyghur xelqining erkinlikke, hörlükke intilish yolida hergiz toxtap qalmaydighanliqigha ishinimiz.”