Dolqun eysa: “Xitay méning dadamning qachan we qandaq ölgenlikini ashkarilisun”
2020.01.14
10-Yanwar küni xitayning hökümet géziti bolghan “Yershari waqti géziti” teripidin “Shinjang bölgünchilirining tughqanliri ularning yalghanchiliqini eyiblidi” mawzuluq maqaliside Uyghur rehberliridin “Xelq'ara Uyghur kishilik hoquq-démokratiye fondi” ning re'isi rabiye qadir xanim we dunya Uyghur qurultiyi re'isi dolqun eysa ependilerge hujum qilghan. Uningda ilgiri sürülüshiche, 10-yanwar yekshenbe küni shinjang Uyghur aptonom rayonluq uchur-axbarat ishxanisining bayanatchisi güli ablim axbaratchilarni kütüwélish yighini ötküzgen we muxbirlargha dolqun eysa we rabiye qadirlarning tughqanliri bilen ötküzülgen ziyaret xatirisini körsitish arqiliq, ularning yalghanchiliq qiliwatqanliqini ilgiri sürgen.
“Yershari waqti géziti” xewiride, dolqun eysa ependining achisi arzugül inisini eyiblep: “Bizning ata-animiz qériliqtin we késelliktin ölüp ketken, biraq méning inim uni chet'elde turup shinjangni qarilash üchün qolliniptu” dégenlikini ilgiri sürgen.
Dolqun eysa ependi bügün radiyomizgha qilghan sözide özining eyni chaghda anisining lagérda jan üzgenlikini xelq'ara axbaratlardin uqqanliqini, bu uchurning erkin asiya radiyosi teripidin delillen'gen bir uchurliqini éytip, xitayning yuqiridiki eyibleshlirini ret qildi.
Dolqun eysa ependining éytishiche, eyni chaghda u peqet anisining ölümidin xewer tapqan. Emma dadisining aqiwitidin héchqandaq xewer alalmighan. Biraq, “Yershari waqti géziti” din orun alghan achisining sözide “Ata-animiz qériliqtin we késelliktin ölüp ketti” déyilishi uni heyran qaldurghan.
U, “Hazirqidek bir dewrde men dadamning ölük yaki tiriklikinimu bilelmey, uni xitayning gézitidin anglawatimen” dédi. Dolqun eysa “Yershari waqti géziti méning dadamning qachan we néme sewebtin ölüp ketkenlikini ashkarilisun” dédi.
“Yershari waqti géziti” rabiye qadir xanim we dolqun eysalargha birla waqitta hujum qilghan bu maqalisidin kéyin gerche rabiye qadir xanimning a'ilisi körsitilgen widiyoni tiwittir arqiliq chet'ellerge tarqatqan bolsimu, emma dolqun eysa ependining achisi arzugül dolqunning yuqirida ilgiri sürülgendek sözni qilghanliqi heqqidiki widiyoni tarqatmighan idi. Dolqun eysa ependi özining hazir achisi we bashqa qérindashlirining bixeterlikidin qattiq endishe qiliwatqanliqini éytti. U, xitay hökümiti méning uruq-tughqanlirimning hemmisini körsetsun, dédi.
Dunya Uyghur qurultiyimu weqedin kéyin bayanat élan qilip, xitay hökümitining yéqindin buyan dunya Uyghur qurultiyi hem shundaqla uning re'isi dolqun eysagha qaratqan qarilash we tehdit xaraktérlik hujumlirini kücheytkenlikini tenqid qildi we: “Bundaq tehditler dunya Uyghur qurultiyining sherqiy türkistanda zulum körüwatqan Uyghurlar üchün qiliwatqan dawasigha tosalghu bolalmaydu” dep tekitlidi.
Chet'ellerdiki kishilik hoquq közetküchiliri bolsa mushu xildiki widiyolarda sözlütiliwatqan kishilerning emeliyette xitay hökümitining “Mejburiy sözlitish, mejburiy iqrar qildurush” herikitining ziyankeshlikige uchrighuchilar ikenlikini tekitlidi.