Londonda ikki jumhuriyetni xatirilesh murasimi ötküzülgen
2022.11.15
En'gliyediki Uyghurlar ötküzgen ikki qétimliq sherqiy türkistan jumhuriyetlirini xatirilesh pa''aliyitidn körünüsh, 2022-yili 13-noyabir, london.
RFA/Erkin Tarim
En'giliyediki Uyghurlar londonda tarixtiki ikki qétimliq sherqiy türkistan jumhuriyetlirini xatirilesh murasimi ötküzgen.
11-Ayning 13-küni londondiki Uyghurlar bir yerge jem bolup, sherqiy türkistan xelqining 1933-yili we 1944-yili qurghan ikki qétimliq sherqiy türkistan jumhuriyitini birlikte xatirilesh murasimi ötküzgen. Murasim sherqiy türkistanning istiqlal marshi bilen bashlan'ghan.
Ikki jumhuriyetni xatirilesh murasimining muqeddiside sözge teklip qilin'ghan en'giliye Uyghur jem'iyitining re'isi mahire eysa xanim, öz nutuqida Uyghur xelqining nöwettiki wezipisining tarixtin sawaq élip musteqil sherqiy türkistan jumhuriyetini qayta qurush yolida küresh qilishtin ibaret ikenlikini tekitligen. U sözide yene Uyghurlarning tarixta qudretlik döletler qurghan bir millet ikenlikini, bundin kéyinmu qayta qurushqa ishenchisining kamil ikenlikini tekitligen. U, téléfon ziyaritimiz arqiliq mezkur pa'aliyet heqqide melumat berdi.
Bu murasim heqqide ziyaritimizni qobul qilghan en'giliye Uyghur jemiyitining diniy xizmetlerge mes'ul xadimi, jama'et erbabi abdukérim zahir ependi, bu pa'aliyet heqqide toxtilip, mundaq dédi: “Bizning jumhuriyet bayrimini izchil halda ötküzüshimizde bir qanche seweb bar. Birinchisi, ejdatlirimiz tarixta qurghan döletlerni ewlatlirimizgha eslitish. Yeni bizning tarixta dölet qurghan we parlaq medeniyet yaratqan bir milletning ewlatliri ikenlikimizni perzentlirimizge xatirlitish؛ ikkinchisi, mustemlikige chüshüp qalghan waqitlarda ejdatlirimiz musteqilliqni qayta qolgha keltürüsh üchün qandaq köreshlerni qilghan, ikki jumhuriyetni qurup bayriqimizni qandaq lepidetken, musteqilliq üchün jénini ayimay qandaq küreshlerni qilghan? biz bu so'allarni balilirimizning aldigha tashlap, ularning musteqilliqqa bolghan iradisini küchlendürüshni meqset qilduq.”
Londonda ötküzülgen ikki jumhuriyetni xatirilesh murasimida Uyghur ziyaliysi eziz eysa elkün ependimu mexsus doklat bergen. U, nuqtiliq halda ikki jumhuriyetning qurulush jeryani we yoq qilinishning sewebliri heqqide toxtalghan. Andin u kéyinki 20 yil jeryanida ottura asiya türkiy jumhuriyetliridin yighip kelgen 1944-yili ghuljada qurulghan sherqiy türkistan jumhuriyiti chiqarghan médallar, kitablar we gézit-zhurnallarni yash-ösmürlerge körsitip turup, melumat bergen. Eziz eysa elkün ependi radyomizgha bu toghriliq melumat berdi.
Mezkur pa'aliyetni en'giliye Uyghur jemiyiti uyushturghan bolup, pa'aliyetke london we etrapidiki sheherlerde turuwatqan köp sandiki Uyghur ishtirak qilghan.
Köp körülgen xewerler
RFA
- Erkin asiya radiyosining meshghulati fédératsiye meblighining késilishi bilen toxtishi mumkin
- Türkiye soti tunji qétim, erkin abduweli isimlik Uyghurni xitaygha qayturup bérish qararini élan qildi
- Aqsuda rozidarlarning rozisini buzush yaki roza tutushqa imkan qoymasliq üchün ahaliler mejburiy emgekke sélin'ghan
- Turghunjan alawudun b d t da Uyghur irqiy qirghinchiliqi we xitayning diniy basturushlirini ereb tilida otturigha qoydi
- Mutexessisler: “Uyghur élidiki yuqumluq késelliklerning aldini élish bazisi lopnurdiki yadro sinaq bazisigha oxshap kétidu”
Köp körülgen xewerler
Tepsiliy xewer
- En'gliyelik yutubér körgen taqaqliq meschitler we roza tutush cheklen'gen Uyghurlar weziyiti diqqet qozghidi
- Xitaygha qayturulghan Uyghurlarni “Yoqlash” qa mangghan tayland wekiller ömiki agahlanduruldi
- Türkiye sot mehkimisining ikki Uyghurni xitaygha qayturush qarari heqqide inkaslar bildürüldi
- Amérika hökümiti we yawropa parlaméntining herikiti taylandning qélip qalghan Uyghurlarni qayturushini toxtitip qalalamdu?
- Mutexessisler:“Xitaygha xushxewer bolghan ishlar Uyghurlar üchün shum xewerdur”