En'gliye parlaméntida téximu köp xitay emeldarini “Yershari magnitskiy qanuni” boyiche jazalash telep qilindi

Muxbirimiz gülchéhre
2021.10.21
En'gliye parlaméntida téximu köp xitay emeldarini “Yershari magnitskiy qanuni” boyiche jazalash telep qilindi “Yershari magnitskiy qanuni” emdi nege tetbiqlinishi kérek? dégen témidiki bu yighindin körünüsh. 2021-Yili 21-öktebir, london.
Rehime Mehmut teminligen

En'gliye parlaménti xitayning Uyghurlargha yürgüzüp kelgen jinayitini “Irqiy qirghinchiliq” dep jakarlash bilen toxtap qalmay, Uyghurlargha qaritilghan kishilik hoquq buzghunchiliqlirigha chétishliq bolghan xitay emeldarlirigha jaza élan qilghan döletlerning biri. Xitay hökümitining Uyghur diyarida Uyghur we bashqa yerlik milletlerge yürgüzüwatqan ziyankeshlikliri bir qisim döletler teripidin “Irqiy qirghinchiliq” dep békitilgendin kéyin bu qirghinchiliqni toxtitishta birqisim emeldarlargha magnitsky jazasini qollinish muhim wasite bolup qaldi.

En'gliye parlaméntining xelq'ara miqyasida kishilik hoquqni depsende qilghuchi jinayetchilerni jazalash heqqide qarar élishida muhim rol oynap kéliwatqan palaménttiki her qaysi partiyeler birliship, mexsus “Yershari magnitisky qanunini” ning yenimu ünümlük tedbiqlinishini ilgiri sürüsh guruppisini teshkil qilghan bolup, 21-öktebir londonda bu guruppining échilish murasimi bilen teng tunji yighini échilghan.

“Yershari magnitskiy qanuni” emdi nege tetbiqlinishi kérek? dégen témidiki bu yighin'gha en'gliyediki Uyghur pa'aliyetchi, dunya Uyghur qurultiyi london ishxanisining mudiri rehime mehmud xanim we “Yershari magnitskiy adalet herikiti” ning diréktori bil browdér ependiler teklip qilinip muhim söz qilghan.

En'gliye parlaménti we hökümitige Uyghur mesilini anglitishta tirishchanliq körsitip, ünümlük pa'aliyetlerni élip bériwatqan rehime xanim ziyaritimizni qobul qilip, guruppining échilish murasimida asasliq, Uyghurlar uchurawatqan irqi qirghinchiliq mesilisi eng muhim muhakime nuqtisi bolghanliqi we xitayning Uyghurlargha qaratqan insaniyetke qarshi jinayetliride qoli bar emeldarlirini jazalash her tereptin teshebbus qilin'ghanliqini bildürdi.

En'gliyeni öz ichige alghan amérika, kanada we yawropa ittipaqidiki 27 dölet birlikte bu yil 22-mart, Uyghur aptonom rayonluq jama'et xewpsizlik nazaritining naziri chén minggo, sabiq naziri wang mingshen, Uyghur aptonom rayonluq partkomning mu'awin sékrétari, qoshumche bingtu'en partkomining sékrétari wang jünjéng we Uyghur aptonom rayonluq siyasiy-qanun komitétining sabiq sékrétari ju xeylun qatarliq 4 neper emeldar hemde Uyghur élida turushluq ishlepchiqirish-qurulush armiyesining jama'et xewpsizlik idarisige “Yershari magnitisky qanuni” boyiche jaza tedbiri élan qilghanidi.

Magnitsky qanunini tonushturghuchi erbab, “Yer shari magnitskiy adalet herikiti” ning diréktori bil browdér ependi ziyaritimizni qobul qilip, özining en'gliye parlaméntida her qaysi partiyelerdin teshkillen'gen bu guruppining qurulghanliqidin we özining bu yighin'gha qatniship söz qilghanliqidin intayin memnun bolghanliqini bildürüp mundaq dédi: “Bu, en'gliye parlaméntidiki barliq partiye guruppilarning muhim mesililerde partiyedin halqighan haldiki birleshme hemkarliq guruppisi. Guruppining tunji nöwetlik yighinigha men teklip qilin'ghanliqim we magnitskiy qanunining tesir küchi we ehmiyiti hemde yürgüzüshtiki qedem basquchlar heqqide söz qilghinimdin xosh boldum. Chünki bu, magnitsky qanunining téximu ünümlük qollinishigha yol achidu dep qaraymen”.

Bil browdér ependi yene, xitay emeldarigha yéterlik jaza yürgüzülmeywatqanliqini keskin halda otturigha qoyup mundaq dédi: “Uyghur irqiy qirghinchiliqini toxtitishta téxi héchqandaq ünümlük bir tedbir élinmidi. En'gliye gerche hazirgha qeder peqet 4 neper xitay emeldarigha jaza qollan'ghan bolsimu bu yéterlik emes, buning bilenla toxtap qalmasliq kérek, milyonlighan Uyghur jaza lagérlirida turuwatqan iken, undaqta bu zulumda qoli bar minglighan xitay kommunist partiyesi emeldarlirining hemmisige magnitskiy qanuni boyiche jaza yürgüzüsh lazim”.

En'gliye parlaméntning “Yershari magnitsky qanuni” boyiche partiyeler guruppisining teshkillinishide muhim rol oynighuchilardin luké dé pulford ependi ziyaritimizni qobul qilip, bu guruppa we yighinning ehmiyitini tonushturup mundaq dédi: “Parlaménttiki barliq partiyeler guruppisining namida, en'gliye parlaménttiki ezalarning partiye halqighan halda qurulghan oxshimighan muhim mesililerde shundaq nurghun guruppiliri bar. Bizning bu guruppimiz bolsa parlaméntning mexsus magnitskiy qanunini tedbiqlashqa türtke bolushni xalaydighan parlamént rehber we ezaliridin teshkillinip qurulghan. Yighinimizgha kelsek, bu tunji nöwetlik yighinimizda rehime mexmut xanim we bil browdér ependilerni sözge teklip qilduq, rehime xanim Uyghur irqiy qirghinchiliqini tonushturdi we bu jinayetni sadir qilghuchi jazalinishqa layiq xitay emeldarlirining tizimlikini sundi. Biz magnitskiy qanunining en'gliye parlaméntida Uyghur irqiy qirghinchiliqi we shuninggha oxshash dunyaning her qaysi jayliridiki insanlarning uchrawatqan zulumini toxtitish üchün, zulum salghuchilargha biwasite hemde dawamliq türde jaza qollinishni qolgha keltürüsh üchün heriket qilimiz”.

En'gliye parlaméntlar birleshmiside xitay mesililiri boyiche maslashturghuchiliq rolini oynawatqan luké ependi, Uyghur irqiy qirghinchiliqigha munasiwetlik jaza muwapiq kélidighan chén chüen'gogha oxshash xitay emeldarlirining jazaning sirtida qélishi, parlaméntta magnitskiy jaza qanunining meshghulatigha özgertish kirgüzüshning texirsi'izlikini körsitip béridighanliqini alahide tekitlep mundaq dédi: “Epsuski chén chüen'goning ismi en'gliye we yawropa birliki jaza élan qilin'ghanlar qatarida yoq, biz birliship chén chüen'gogha jaza yürgüzülüshini qolgha keltürüsh üchün tirishimiz, buning sirtida biz yene parlamént teripidin jaza qollinish mixanizmini közitishni telep qilimiz, chünki bu jaza peqet hökümet tereptin ijra qilinidu. Emma hökümetning, insaniyetke qarshi éghir jinayet sadir qilghuchilarni jazalashta bu qanunning toluq we emeliy tedbiqlinishigha kapaletlik qilalmaywatqanliqi'i körulup turulmaqta”.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.