Mehbus exmet boz'oghlan: “Etkeschilerning saxta guwahliqi bilenla béshimizgha ‛térorchi‚ qalpiqi kiydürldi”

Uyghur mehbus exmet boz'oghlan bilen ötküzülgen söhbet xatirisi (3)

Hindonéziyede türmide yétiwatqan exmet boz'oghlan özlirini türkiyege yolgha salmaqchi bolghan zeherlik chékimlik etkeschilirining sot küni ular üstidin “Térorluq guruhigha qétilghili mangghan” dep yalghan guwahliq bergenlikini ilgiri sürdi. Bu yalghan guwahliqta xitay terepning qoli bar dep gumanlinidighanliqini bildürgen exmet boz'oghlan, shu künidiki sotta hindonéziye hökümiti teyinligen terjimaning ularning sözlirini yétersiz we ziyanliq terjime qilghanliqi, adwokatning bolsa bashtin-axir passip bolghanliqini tilgha aldi.

So'al: siler shu tutulup qalghan küninglar qandaq bir meydanda, néme ish üstide tutuldunglar?

Jawap: türkiyege mangghiche ariliqta panahlinip turidighan, xirajiti azraq bir yerge yötkilish üchün kétiwatqan iduq.

So'al: shu küni silerni panahlinidighan jaygha ekitiwatqan kishiler, silerni türkiyege yolgha sélip qoymaqchi bolghan kishiler shumu?

Jawap: shu, shundaq.

So'al: silerning “Radikal guruppilar” bilen alaqenglar barliqigha a'it hindonéziye terep otturigha qoyghan pakitlar néme?

Jawap: bizni mashina bilen élip mangghan kishilerning zeherlik chékimlik etkeschiliki mesilisi bar iken. Ular bir yerge kelgende saqchilarni körüp bizni mashinidin chüshürdi we mushu yerde saqlap turunglar dédi. Biz shu yerdiki bir derexning tüwide ularni saqlap uzun olturduq, bir chaghda ular tutuluptu, andin saqchilar kélip biznimu tutti. Ular sotta bizni “Bu kishiler ‛térorluq guruppiliri‚ gha qatnashmaqchi bolghan, shuni xalighan, biz ularni shu yerge élip mangghan” dep guwahliq bériptu. Ularning mushu bir jümle gépi éghir bésip ketti dep oylaymen. . . Ularning shu gépi bilen bizni térorluqqa baghlap késiweti.

So'al: bu shopurlar hindonéziyelikler bolamdu?

Jawap: shundaq.

So'al: siz silerni türkiyege yolgha salmaqchi bolghan bu kishilerning kimlikini bilmeydighanliqinglarni dédingiz, emise, siler bularni kim dep perez qilghan idinglar shu künlerde?

Jawap: biz bularni qachaqchilar dep bilimiz we pul bersek bizge yardem qilidu dep ishinimiz, özlirimu bizge oxshash nurghun kishilerge yardem qilip yolgha salghanliqlirini dégen.

So'al: ular in'gilizche bilemdu-bilmemdu?

Jawap: azraq bilidu, menmu azraq bilimen. Men wetende 3 ay in'gilizche kursqa qatnashqan, turmushqa a'it addiy geplerni azraq qilalaymen.

So'al: ularning in'gilizchisi sizningkidin yaxshimiken?

Jawap: méningkidinmu nachar.

So'al: undaqta, aranglarda bir gep uqushmasliq bolghan, ularning silerni nege barisiler dégen gépige bergen jawabinglarni xata chüshinip qalghan. Netijide sotta xata guwahliq bergen éhtimalliq barmidu?

Jawap: men, xitay terepning bésimi bilen hindonéziye saqchiliri ularni shundaq iqrar qildurdi dep oylaymen.

So'al: shu guwahliqtin bashqa silerni térorluqqa baghlighan bashqa pakitlar barmu?

Jawap: héchqandaq pakit yoq. Emma soraq xatiremde we sotta némilerning yézilghan we déyilgenlikini bilmeymen. Chünki terjiman bizge toghra terjimanliq qilmidi. Ikki terjiman bar, birsi Uyghur, birsi türk, türk terjimanni hindonéziye terep teklip qilghan. Uyghur terjimanni türk konsuli ekelgen. Türk terjimanning ayali hindonéziyelik iken. U kishi bizning gépimizni bek chüshünüp kételmidi, u kishi “Bular türk emesken, türkistanliqlar dep bir jama'et bar, bular shularning adimi. . . .” dégendek bek ziyanliq geplerni qildi. Uning üstige sotchining gépi bek uzun, bu kishi peqet déyilgenlerning bek az qismini terjime qildi.

So'al: sotta adwokatingiz bu toghrisida bir nerse démidimu? mesilen, terjime xata yaki toluq bolmidi dégendek?

Jawap: démidi, adwokatimizning isiminimu bilip ketmeymen, sotta bek az gep qildi.

So'al: adwokat teyinlen'gen adwokatmu yaki özünglar teklip qilghanmu?

Jawap: hindonéziye hökümiti teyinligen adwokat. Uning üstige tilimizni bilmigenliki üchünmu yaki hökümet terepte bolghini üchünmu, bizge bek yéqinliship ketmeytti.

So'al: adwokat bilen ayrim bir ehwallishidighan pursitinglar boldimu?

Jawap: yaq bolmidi, sottin kéyin körüp baqmidim.

So'al: undaqta, adwokatingiz sizge toluq wekillik qilmidi yaki qilalmidi dégen gepmu?

Jawap: shundaq, shundaq boldi. Kechürisiz, waqtim toshup qaptu. . .

So'al: bolidu, yene bir qétimda körüsheyli.

Hörmetlik radiyo anglighuchilar, yuqirida hindonéziye türmiside yétiwatqan exmet boz'oghlanning 2015‏-échilghan sotqa qatnashqan guwahchi, adwokat we terjimanlar heqqidiki bayanlirini diqqitinglargha sunduq.