Gülbahar mehmutjan xatiphaji: “Xitay elchixanisining bayanati pütünley yalghan”

Fransiye awazi radiyosining 24-féwraldiki xewirige qarighanda, xitayning fransiyede turushluq elchixanisi Uyghur lagér shahidi gülbaharning “Xitay gulagida hayat qalghuchi” namliq esirige qarshi 23-féwral bayanat élan qilghan. Bayanatta gülbaharni “Sépi özidin bölgünchi we térorchi” dep eyibligen.

Xewerdin melum bolishiche, gülbahar xatiphajining yéqinda neshirdin chiqqan “Xitay gulagida hayat qalghuchi” namliq esiri fransiyede zor tesir qozghighan. Nurghunlighan dangliq metbu'atlar bu kitab heqqide xewerler tarqatqan we uningda otturigha qoyulghan mezmunlarni tonushturghan. Gülbaharning lagérdiki hayat kechmishlirining nöwette Uyghurlar uchrawatqan jaza lagérliridiki paji'elerni janliq yorutup bergenlikini ilgiri sürüshken. Kitabning fransiyediki küchlük tesiri xitay elchilirini bi'aram qilghan.

“Fransiye awazi” radiyosi élan qilghan “Xitayning fransiyediki elchixanisi shinjangliq Uyghur ayalning yéngi kitabigha qarshi bayanat élan qilip ‛bir tutam quruq gep‚ dep eyiblidi” namliq bu xewerde tilgha élinishiche, xitay elchixanisi bayanatida gülbaharni 2009-yili ürümchide yüz bergen “5-Iyul weqesi” ge qutratquluq qilghan dep eyibligen. Bayanatta yene gülbaharning 2012-, 2014-, 2016-yilliri a'ilisi bilen birlikte wetenni ziyaret qilghan mezgilliride “Bölgünchilikke, térrorluqqa qutratquluq qilish” jinayetlirini sadir qilghanliqi bayan qilin'ghan.

Biraq fransiyede panahlinip turuwatqan gülbahar bügün bu heqte ziyaritimizni qobul qilghanda, xitayning bu bayanatining pütünley yalghan-yawidaqlar bilen tolghanliqini tilgha aldi.

Xitay elchixanisi bayanatida gülbaharni her qétim weten'ge barghanda “Wezipe bilen barghan” dep eyiblepla qalmastin, yene gülbahar a'ilisini “Chet eldiki bölgünchi teshkilat bolghan d u q gha eza bolghan” dep qarilighan. Gülbahar bu heqte toxtalghanda, özlirining ezeldin d u q bilen alaqisi bolmighanliqini hemde chet eldimu héchqandaq siyasiy heriketlerge qatnashmighanliqini tekitlidi.

Gülbaharning bildürishiche, 2016-yili 11-ayning axirliri gülbahar ilgiri xizmet qilghan qaramaydiki “Sana'et téxnika shirkiti” uni fransiyedin yurti qaramaygha teklip qilip apirip, andin tutup solighan. Biraq xitay elchixanisi bayanatida gülbaharni “Özi kelgen” dégen hemde uni “Lagérda yétip baqmighan” dep yalghanchiliqta eyibligen. Gülbahar xitay elchixanisining bu bayanatidin bi'aram bolmighanliqini, eksiche xitayning bu bichariliqigha külgisi kelgenlikini ipade qildi.

Axbarat wastiliri yéqinqi mezgillerdin buyan xitayning jaza lagérlirigha alaqidar melumatlar we inkaslar xelq'arada köpeygensiri xitay hakimiyitining herqaysi döletlerdiki elchixanilirining uni yalghan'gha chiqirishqa urunuwatqanliqini ispatlimaqta. Fransiyediki “Yawrupa Uyghur inistituti” ning mes'uli dilnur xanimning bayan qilishiche, xitayning fransiyediki elchixanisi bu jehette aktip rol oynawatqan iken. Ular özliri jaza lagérlirini inkar qilidighan maqalilarni köplep élan qilipla qalmastin, yene bezi fransuz qelemkeshlernimu ishqa sélip, Uyghurlar üstidin yürgüzülüwatqan zulumlarni yoqqa chiqarmaqta iken.