Heptilik xewerler (16 – 22 – séntebir)

Rabiye qadir xanim b d t yighini jeryanidiki pa'aliyetliri heqqide toxtaldi

Uyghur milliy herikitining rehbiri we amérika Uyghur birleshmisining re'isi rabiye qadir xanim ziyaritimizni qobul qilip, 9‏ - ayning 18‏- küni amérikining nyuyork shehiride b d t ning teshkillishide ötküzülgen dunya méyiplar yighinigha qatnishish jeryanida b d t bash katifi kofi annan bilen körüshken.

22-Séntebir küni yene xitay hökümiti norwigiyige naraziliq bildürüp, norwigiye nobél komitétidin rabiye qadirgha nobél mukapati bermeslikkke chaqirip, eger undaq qilsa, norwigiye bilen xitayning munasiwetlirining dexlige uchraydighanliqini bildürdi. Biraq, norwigiye hökümitimu inkas qayturup, xitayning telipini ret qobul qilmaydighanliqini qet'iy körsetti. Norwigiye metbu'atliri bu heqte maqala élan qilip, xitayning bu qilmishini 1930-yillardiki gitlér bashchiliqidiki natsislar gérmaniyisining qilmishlirigha sélishturdi.

10 – Nöwetlik türkiy dölet we milletler yighini qararnamisida Uyghur mesilisige yer bérildi

Türkiyining antalya shehiride chaqirilghan 10-nöwetlik türkiy döletler we türkiy milletler dostluq qérindashliq we hemkarliq qurultiyi 9-ayning 20-kuni resmiy axirlashti. Qurultayning axirqi küni 4 gurup halide élip bérilghan muzakiriler netijiside qurultay qararnamisi maqullandi. Enqerediki ixtiyari muxbirimiz erkin tarimning uchur bérishiche, bu qurultayda yene Uyghur mesilisigimu orun bérilgen.

Teywende "shangxey hemkarliq teshkilatining hazirqi weziyiti we kélechiki" témisida muhakime yighini ötküzüldi

Teywenn chingyun téxnik uniwérsitéti ottura asiya tetqiqat merkizining orunlashturushi bilen "shangxey hemkarliq teshkilatining hazirqi weziyiti we kélechiki" namliq xelqara ilmi muhakime yighini ötküzülgen bolup, biz bu yighin heqqide tepsili melumat élish üchün türkiyidiki ixtiyari muxbirimiz erkin tarim chingyun téxnik uniwérsitéti ottura asiya tetqiqat merkizi bashliqi proféssor doktor jyan kunfu ependi we bu ilmiy muhakime yighinigha qatnashqan doktor ependi bilen téléfon söhbiti élip bardi.

Péshqedemlerning exmetjan qasimining teqdiri heqqide éytqanliri

Bu yil 8-ayning 27-küni sowet ittipaqi we xitay hökümetliri teripidin exmetjan qasimiy qatarliq rehberlerning ayropilan hadisiside qaza qilghan küni dep élan qilin'ghan bolsimu, biraq ,20 – esirning 40 – yilliridiki mezkur sherqiy türkistan milliy inqilabi rehberlirining ayropilan hadisiside qaza qilghanliqigha eyni waqittiki inqilapning ishtirakchiliri, jümlidin Uyghur xelqi hazirghiche ishenmey keldi. Tashkent we bishkekte yashaydighan bir qanche neper milliy inqilap qantnashquchiliri özlirining exmetjan qasimi qatarliqlarning ayropilan hadisiside emes belki sowet ittipaqi teripidin öltürülgenlikige ishinidighanliqini otturigha qoyushti.

Kanada hökümiti höseyin jélilning hoquqini qoghdashqa tirishmaqta

Kanada tashqi ishlar ministirliqining bayanatchisi ambra dike 9‏- ayning 21‏- küni radi'omizgha bergen bayanatida, kanada hökümitining hüseyin jélil özbékistan teripidin xitaygha qayturup bérilgendin béri, uning hoquqni qoghdash üchün jiddiy pa'aliyet élip barmaqta. Xitay hökümiti uning kanada puqraliq salahiyitini ret qilip, uni öz qanunliri boyiche bir terep qilidighanliqini bildürgen idi. Hüseyin jililning hazirqi ehwali we uni qutuldurush üchün élip bériliwatqan pa'aliyetlerni bilsh üchün muxbirimiz eqide hüseyin jililning ayali kamile xanim we kanada Uyghur jemiyitining re'isi memet toxti ependini ziyaret qildi.

Xitay- tajikistan birleshme herbiy maniwéri bashlidi

Xitay we tajikistan herbiy qisimliri peyshenbe küni térrorluq hujumlirigha taqabil turush üchün birleshme herbiy maniwér bashlidi. Ikki tereptin tallan'ghan qoshunlar qatnashturulghan bolup, xitay tereptin shinjang herbiy rayon'gha tewe bir rota qoshun öz hünerlirini körsetken. Tengritagh torida ashkarilinishiche, tajikistanda ziyarette boluwatqan xitay bash ministiri wén jyabaw, tajikistan prézidénti raxmanof bilen birlikte shinjang alahide transformator pay cheklik shirkitining tajikistandiki 500 kilowoltluq yuqiri bésimliq özgirishchan tok chiqirish éléktir qurulushi türining ish bashlash murasimida linta kesken.

Minglighan charwichilar bayinbulaq yaylaqliridin köchürülmekchi

Xitay hökümiti bügün, Uyghur élining bayin'ghulin aptonom oblasti tewelikidiki bayinbulaq yaylaqlirida yüz yillardin béri charwichiliq bilen shughullinip yashap kéliwatqan charwichilarni köchüridighanliqini élan qildi. Közetküchiler buning pilanliq we meqsetlik pilan ikenlikini, emma bu yerlerge köpligen xitay köchmenlirining orunlashturulush netijiside hazir xitay köchmenlirining tarixtiki eng köp san'gha yetkenlikini otturigha qoyushmaqta.

Xitay hökümiti intérnette köz qarashlirini erkin bayan qilghan 3 kishini qolgha aldi

Xitay hökümiti öz köz qarashlirini otturigha qoyghanlarni qolgha aldi xitay hökümiti intérnette siyasiy köz qarashlirini otturigha qoyup maqale élan qilghan, go féyshung, jang jenxung, chén shuching isimlik üch neper kishini " döletni aghdurushqa qutratquluq qilghan " dep qolgha aldi. Chet ellerdiki démokratik xitaylar yéqindin buyan xitay da'irilirining öktichilerni bundaq qolgha élish heriketlirini hemde intérnétke bolghan kontrolluqni kücheytiwatqanliqini bildürüshmekte.(Ümidwar)