Heptilik xewerler (11-yanwardin 17-yanwarghiche)

Xoten “Güzel makan öy-mülük shirkiti” ning diréktori ekber imin 25 yilliq késilgen

Jem'iyette “Ekber dalu” dep tonulghan, bayliq jehette xotende aldinqi qatardiki kishilerdin sanilidighan 51 yashliq karxanichi ekber imin 2018‏-yilning otturiliri ün-tinsiz ghayib bolghan.

Muxbirimizning xoten sheherlik j x idarisi we baj idarisi qatarliq orunlargha téléfon qilip ehwal igilishi netijiside, ekber iminning chégrada soda resmiyitini béjiriwatqan mezgilide tutqun qilinip, 25 yilliq késilgenliki ashkarilandi. Igilishimizche, ekber imin tijaritini qashtéshi sodisidin bashlighan.

Xotende olturaq öy-binakarliq saheside aldinqi qatargha ötüp, desmayisi bir milyard yüendin ashqan. Ekber iminning tutulush sewebi, uning soda ortaqliri bolghan ikki qérindishi we bir oghlining teqdiri üstidiki éniqlashlirimiz dawamlashmaqta.

Xitay taratquliri Uyghur rehberlirige qaratqan teshwiqat hujumini dawam qilmaqta

01-Yanwar küni xitayning “Yershari waqti géziti” Uyghur rehberliridin rabiye qadir xanim we dolqun eysalarning yurtidiki bir qisim uruq-tughqanlirini sözlitish arqiliq ularning chet'ellerdiki pa'aliyetlirige hujum qildi.

Rabiye qadir xanim buninggha qayturghan inkasida, xitay tarqatqan widiyoda peqet ikki newrisi we ikki balisiningla körsitilgenlikini eskertip: “Xitay méni yalghanchi démekchi bolsa, méning bashqa perzentlirimni we qérindashlirimni körsetsun” dédi.

Dolqun eysa bolsa dadisining ölüm xewirini yershari waqti gézitidin uqqan. U “Xitay hökümiti méning dadamning qachan we néme sewebtin ölüp ketkenlikini ashkarilisun” dédi. Xitay taratquliri yéqindin buyan chet'ellerdiki Uyghur pa'aliyetchiler we teshkilatlargha qaratqan hujumini kücheytmekte.

Xelq'ara kishilik hoquqni közitish teshkilati: “Xitay hökümiti kishilik hoquqqa dunyawi tehdit”

Xelq'ara kishilik hoquqni közitish teshkilati 14-yanwar küni élan qilghan 2020-yilliq doklatigha “Xitay hökümiti kishilik hoquqqa dunyawi tehdit” dep nam berdi.

Mezkur organning diréktori ken ros bayanatida “Dölet ichide öz hakimiyitini bésimgha tayinip saqlap kelgen xitay hökümiti özining iqtisadiy we siyasiy küchige tayinip turup, insanlarning hoquqini qoghdash asasida qurulghan organlarni palech halgha chüshürüp qoymaqta” dédi.

Ken ros Uyghur élide yolgha qoyulghan lagér we bashqa zulum siyasetlirige qarita xelq'arada yéterlik derijide inkas chiqmasliqini mana buning misali süpitide körsetti. Kishilik hoquqni közitish teshkilati herqaysi hökümetlerni xelq'araliq kishilik hoquq sistémisini qoghdap qélish üchün xitaygha ortaq taqabil turushqa chaqirdi.

Xelq'ara erkinlik sariyimu bu yilliq doklatida “Démokratik döletler xitayning taratqular arqiliq kéngeymichilik qilishigha cheklime qoyushi kérek” dep eskertti.

Bosniye-gértségowinada Uyghurlarni qollash namayishi ötküzülgen

12-Yanwar küni, bosniyening paytexti sarayéwoda xitay hökümitining Uyghurlargha yürgüzüwatqan zulumlirigha naraziliq bildürüsh we Uyghurlarni qollash namayishi ötküzülgen.

Xelq'araliq sarayéwo uniwérsitéti qarmiqidiki “Xelq'ara yashlar kulubi” we “Milliy türk oqughuchilar birliki” qatarliqlar hemkarliship uyushturghan namayishqa köp sanda kishi qatnashqan.

Namayishchilar “Uyghurlargha erkinlik”, “Uyghurlarni qutuldurunglar”, “Irqiy qirghinchiliqqa xatime bérilsun” dégendek sho'arlar yézilghan lozunkilarni kötürüp namayish qilghan.

Namayishchi yashlar xitayning yighiwélish lagérlirigha qamalghan Uyghurlarning yalghuz emeslikini tekitligen. Bosniye-gértségowinadiki musulman bosiniyelikler 1992-yilidin 1995-yilighiche dawam qilghan urushta sérblarning irqiy qirghinchiliq qilishigha uchrighan.

On minglarche jan'gha zamin bolghan bu qirghinchiliq b d t we shimaliy atlantik ehdi teshkilatining arilishishi netijiside 1995-yili dékabirda resmiy axirlashqan.

Atushtiki 90 yashliq diniy zat awudin ayupning xitayning lagérlirigha qamalghanliqi melum

Atushtiki 90 yashliq diniy zat awudin ayupning xitayning lagérlirigha qamalghanliqi melum. Yéqinda xitay aliy xelq sot mehkimisining tor bétide atush shehirining sabiq mu'awin partkom sékrétari song keyseyning “Parixorluq” dawasigha a'it ashkarilan'ghan bir sot hökümide, awudin ayupning 2017-yili may aylirida atushtiki melum bir doxturxanigha nazaret astida dawalinishqa élip kélin'genliki, uning “Nuqtiliq özgertish obyékti” we “Diniy ashqunluq idiyesi tarqatquchi” ikenliki tilgha élin'ghan.

Dini zat awudin ayupning amérikadiki jiyen qizi mariye muhemmetmu taghisining lagérgha qamalghanliqidin 2019-yili féwralda xewer tapqan. Diniy zat awudin ayup atush bostan mehellisi qayraq meschitining 30 yilliq imami bolup, yurt ichide hörmetke sazawer mötiwerlerdin hésablinidiken.

Islam kishilik hoquq komitéti Uyghurlar heqqide mektup yollash chaqiriqi élan qildi

15-Yanwar küni, xelq'ara islam kishilik hoquq komitéti herqaysi musulman döletlirige mektup yollash chaqiriqi élan qildi.

Ular, musulmanlar dunyasidiki barliq kishilerni chaqiriq xétige imza qoyush we uni munasiwetlik islam ellirining rehberlirige yollap bérishke chaqirghan.

“Islam kishilik hoquq komitéti” chaqiriqida, Uyghurlarning siyasiy, ijtima'iy we diniy heqlirining tartiwélin'ghanliqi, islam elliri hökümetlirining Uyghurlarni qollishi lazimliqi hemde xitay bilen bolghan barliq hemkarliqini taki Uyghurlargha boluwatqan ziyankeshlik axirlashquche bikar qilishini telep qilghan.

Mektup asasliq pakistan, hindonéziye, türkiye, iran qatarliq döletlerge yollinidighan bolup, musulmanlar dunyasini Uyghurlar mesiliside oyghitishta mu'eyyen rol oynishi mumkin, dep qaralmaqta iken.