Heptilik xewerler (28-yanwardin 3-féwralghiche)

Muxbirimiz qutlan
2017.02.03
Share on WhatsApp
Share on WhatsApp
erkin-asiya-radiosi-yengi.jpg Erkin asiya radi'osi Uyghur bölümi heptilik xewerliri
Photo: RFA

Chaghanliq sen'et kéchilikide qoyulghan “Tengritagh rishtisi” namliq itot Uyghur körürmenlirining küchlük tenqidige duch keldi

Xitayning bu yilliq chaghan bayrimigha béghishlap ishlen'gen sen'et kéchiliki xitay merkiziy téléwiziyesining birinchi qanilida qoyulushi bilen Uyghur diyari we chet'ellerdiki Uyghur jama'itining küchlük tenqidige duch keldi.

Igilinishiche, yerlik Uyghur ahaliliri bilen xitay tömüryol ishchilirining “Bir a'ile kishiliridek inaq-ittipaq yashawatqanliqi” eks ettürülgen “Tengritagh rishtisi” namliq bu yasalma itot Uyghur körürmenlirini qattiq bi'aram qilghan.

Amérikidiki Uyghur kishilik hoquq qurulushi programmisining tetqiqatchisi zubeyre xanim, xitay sehnige élip chiqiwatqan bu türdiki bimene “Sen'et nomurliri” Uyghur xelqining ghururini depsende qilidu, dep körsetti.

Manas nahiyeside muqimliq siyasitini tenqidligen bir neper xitay kadiri tutqun qilin'ghan

Yéqinda Uyghur élining manas nahiyeside bir neper xitay muqimliq kadiri da'irilerning Uyghur aptonom rayonidiki muqimliq siyasitini tenqidligenliki üchün tutqun qilin'ghan.

Bu ötken yili “Shinjang géziti” ning partkom sékrétari we bash muherriri ju shiwéy da'irilerning muqimliq siyasitini tenqidlep jazalan'ghandin buyan, ikkinchi qétim yene bir xitay kadirining muqimliq siyasitini tenqidlep jazagha uchrishi iken.

Amérika Uyghur birleshmisining re'isi ilshat hesen ependi bu heqte inkas qayturup, da'irilerning muqimliq siyasitining rayondiki xitay kadirlirinimu bizar qilishqa bashlighanliqini ilgiri sürdi.

Saqchi da'iriliri sekrattiki anining tutqun qilin'ghan oghli tursunjan memet bilen körüshüwélish telipini ret qilghan

Ötken yili etiyazda da'iriler Uyghur tor betliri bilen Uyghur tor yazghuchilirigha qarita keng kölemde tazilash élip bérip, ablimit ghojabdulla qaraqash, ömerjan hesen bozqir, tursunjan memet marshal, ekberjan eset qatarliqlarni tutqun qilghan idi.

Halbuki, xitay da'iriliri hazirgha qeder tutqun qilin'ghanlarning qeyerge qamalghanliqi, ularning sotlan'ghan yaki sotlanmighanliqi heqqide héchqandaq melumat bermidi.

Tor tutqunliridin tursunjan memetning dadisi radiyomiz ziyaritini qobul qilip, ayalining oghlining derdide késel bolup sekratqa chüshüp qalghanliqini, da'irilerning sekrattiki anining oghli bilen körüshüwélishtin ibaret eng axiriqi telipini ret qilghanliqini bildürdi.

Hijret” sepiridiki Uyghur ayallirining paji'elik qismetliri diqqet qozghimaqta

Melumki, sherqiy jenubi asiya elliri arqiliq musheqqetlik “Hijret” sepirini béshidin ötküzüp, axirida türkiyege kélip yerleshken minglighan Uyghurlarning xéli köp bir qismini ayallar bilen balilar teshkil qilidu.

Melum bolushiche, ularning ichidiki bir qisim ayallar bilen balilar hélihem türkiyede éghir iqtisadiy qiyinchiliq we rohiy bésim ilkide yashimaqtiken.

Istanbulning zeytunburnu rayonida ikki balisi bilen yashawatqan 25 yashliq zibagül ene ashu Uyghur ayallirining biri. Uning hékayisi Uyghurlarning hijret sepirige tewekkül qilishidiki sewebler bilen bezi yochun tereplirini ashkarilap bermekte.

Kuchaning séghin söget kentide mesile tapshurush herikiti wehimilik halda dawam qilmaqtiken

Radiyomizning Uyghur élidin ehwal igilishiche, “Medeniyet inqilabi” tüsini alghan “Mesile tapshurush herikiti” Uyghur rayonining xéli köp jaylirida wehimilik tüste dawam qilmaqtiken.

Melum bolushiche, aldinqi küni kucha nahiyisining uzun bazar bostan kentide ochuq meydan soti échilip, qoshna kentlerdiki ahaliler arisida qattiq wehime peyda qilghan. Uzun bazirining séghin söget kentidiki bir türküm ahaliler kent saqchisini izdep teshebbuskarliq bilen mesile tapshurghan.

Amérikida yashawatqan doktor qahar barat bu heqte pikir bayan qilip, xitay da'irilirining Uyghur diyaridiki chektin ashqan siyasetlirini tenqid qildi.

“Shinjang uniwérsitéti”ning bir oqughuchisi téléfonida diniy tebligh saqlighan dep qamaqqa élin'ghan

Uyghur aptonom rayonluq da'iriler 2015‏-yili 1‏-ayda tor we ijtima'iy alaqe uchur wasitilirini bashqurushni kücheytishke da'ir bir belgilime chiqirip, tor kontrolluqini hessilep kücheytken idi.

Bu belgilime yolgha qoyulghan yéqinqi 2 yil ichide Uyghur diyarida nurghun yashlarning tor we téléfon sewebidin qolgha élinip ketkenliki melum.

Guwahchilarning qeyt qilishiche, “Shinjang uniwérsitéti” ning oqughuchisi bextiyar rehmitul “Téléfonida diniy tebligh saqlighan” dégen bahane bilen qamaqqa késiwétilgen Uyghur yashlirining biri iken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.