Herem künlükler bilen yépilish aldida
2013.05.01
Meschit heremning kebining etrapidiki tawap meydanining üstini künlükler bilen yépish pilani jiddiy muzakire qilinmaqta.
Padishah abdullaning meschit heremni kéngeytish pilani boyiche bir yildin köprek waqittin biri, meschit heremning yéngi qurulushigha ishlesh dawam qilip kelmekte.
Meschit heremning yéngidin séliniwatqan qismi pütüp chiqsa, uningda bir yérim milyon adem birla waqitta namaz oquyalaydighan bolidiken. Bu pilan 6 yilliq bolup, qurulush ishliri kéche - kündüz turmastin dawam qilmaqta. Yene bir tereptin heremning üstini xuddi medine muwwere shehiridiki peyghember meschitining meydani künlükler bilen yépi'ilghandek yépish pilani muzakire qiliniwatmaqta iken.
Se'udi erebistanida chiqidighan “Okaz”gézitining 2013 - yili 28 - april künidiki sanida, “Heremni tawap qilghuchilarning rahiti üchün bésilghan qedemler”dégen témida élan qilin'ghan bir maqalide yézilishiche, hazir heremni kéngeytish qurulushi bilen bir waqitta, kebening etrapini kéngeytish ishlirimu nahayiti tézlikte dawamlishiwatidiken. Bu ishning bir qismi bu yil ramizan éyighiche pütüp musulmanlarning xizmitige sunulidiken. Mana mushu pa'aliyetlerning ichide tawap meydanining üstini échilip yépilidighan künlüker bile yépish ishi jiddiy muzakire qiliniwatidiken. Heremning üsti yépilghanda, kündüzdiki hawa issiq waqitlirida künlük échilip,kech bolghanda yépilidighan bolidiken.
Yene mezkur gézitte xewer qilishiche, mekke mukerremediki mesjidi herem we medine munewwerediki peyghember meschitining mes'uli we se'udi erebistanidiki muqeddes jaylarni bashqurush ishxanisining mu'awin mudiri doktor muhemmed ibni nasir xuzeym bilen ijra'iye ishliri mudiri ehmed muhemmed mensuri kebining etrapini kéngeytish ishlirining barliq pilan we basquchliri heqqide melumat bérip mundaq dégen:“Kebining etrapidiki kéngeytish qurulushi dunyadiki eng yéngi téxnikilar bilen élip bérilmaqta. Bu yil ramizan'ghiche kebining ishikining udulidiki yiqilghan qisimning birinchi qewiti pütidu. Ramizanda ömrige kelgen musulmanlar yéngi pütken yerde rahet bir shekilde ibadet we tawaplirini qilalaydu.”
Yene mezkur gézitte xewer qilishiche, medine munewwere shehiridiki peyghember meschitining meydanidiki künlüklerni yasighan gérmaniye shirkitining bashliqi musulman bolghan bolup, meschit heremning üsti we kebening etrapidiki tawap meydanining üstige künlük yasash ishini yene shu adem üstige alidiken. Kündüz hawa isisighanda künlük échilip saye tashlaydiken, shuning bilen kündüzi heremde kebini tawap qilghuchilar rahetlinidiken. Bu künlükler yéngi téxnikiliq usullar bilen yasilidiken.
Yene se'udi erebistanida chiqidighan“El medine”gézitining 2013 - yili29 - april künidiki sanida, yene bu mawzu üstide toxtalghan bolup, uningda mundaq dep yézilghan:
“Uzun yillardin hej we ömrige dunyaning her qaysi jayliridin kelgen ölimalar, mutepekkurlar we her sahe kishiliridin bolghan alimlar heremning üstini yépish heqqide köpligen pikirlerni bergen. Kéyinki waqitlarda se'udi erebistan hej ishliri ministirliqidiki mes'ullar bu pikir we teklipler üstide bash qaturup, axiri heremning üstini xuddi medine munewwere shehiridiki peyghember meschitining meydanidiki künlüklerge oxshash künlükler bilen yépish qararigha kélip, uni qaysi shekilde we qandaq emelge ashurush mesilisi üstide muzakire qiliwatidu. Chünki se'udi erebistan hej ishliri ministirliki her yili hajilardin pikir we tekliplerni alidu we hemmini xatiriliwélip, bu teklip, pikirler heqqide izchil izdinidu we hajilargha her yili yéngiche xizmetlerni qilip, ularni razi qilish meqsitide köp tirishidu. Heremning üstini künlükler bilen yépishtin ibaret bu ishning eng tiz pursette pütüp chiqip heremni tawap qilidighanlar üchün xizmetke sunulishi kütülmekte. Yene kebining etrapidiki tawap meydani arqa terepke 51 métir kéngeytilidu. Meschit heremning birinchi qewitining zémini tawap meydani bilen teng bolidu. Shuning bilen musulmanlar peqet tawap meydanidila emes belki heremning hemmila yéride tawap qilalaydu. Bu yildin yilgha heremge kélidighan hajilarning sanining éship kétiwatqanliqi seweblik hej mezgilliride we ramizan éyida heremdiki qistilishni azraq bolsimu azaytish we hajilargha rahet béghishlash üchün pilanliniwatqan ishlar bolup, se'udi erebistan hökümiti üchün hajilarning japa tartmastin hej we ömre pa'aliyetlirini qiliwélishi asasliq nishandur. Shunga heremni kéngeytish we hajilargha rahetlik qilish ishliri dawam qilip kelmekte. Nöwettiki heremning tawap meydanining üstini yépish ishining tawap qilish jeryanida hazirghiche künning qattiq issiqida qiynilip kéliwatqan hajilar üchün alahide bir rahet béghishlaydighanliqida shek yoq.”