Saqchi xadimi: “Yéshi 60 tin halqighanlarningla héyt namizi oqushigha ruxset bérildi”

Uyghur élida bu yil héyt namizi bezi jaylar cheklen'gen, bezi jaylarda az sandiki meschitler échilip, yéshi 60 tin halqighan, az bir qisim jama'et bilenla oqulghan. Da'iriler héyt namizining öylerde xupyane oqulup qélishini tosush üchün, kocha we öy tekshürüsh élip barghan.

2017‏-Yildiki chong tutqundin kéyin, milliy örp-adet we diniy yosunlar qattiq cheklinish we “Jinayet” süpitide jazagha tartilish bilen birlikte yene cheklime yumshitilidighan, hetta cheklen'gen heriketler righbetendürdighan ehwallarmu körülgen. Shunga roza tutush we namaz oqush qatarliq ibadetlerni toghra yaki xata dep qarash mesiliside ahalilerdila emes, wezipe ijra qiliwatqan hökümet xadimliridimu éniqsizliq we ganggirash peyda bolghan. Biz bu yilliq roza héytning qandaq bashlan'ghanliqi, bolupmu héyt namizigha ruxset qilin'ghan-qilinimighanliqi heqqide melumat élish üchün, Uyghur élining herqaysi jaylirdiki alaqidar orunlargha téléfon qilduq.

Ghulja nahiyesining döngmazar, nilqa nahiyesining olastay saqchixaniliri bu yil roza héyt namizining oqulghan yaki oqulmighanliqi heqqdiki so'alimizgha jawab bérelmidi. Özini ashkarilashni xalimighan ahalilerdin biri, nöwette nilqa we küneslerde meschitler asasen chéqilip bolghanliqi, héyt namizigha ruxset bérilgen teqdirdimu, namaz oqushqa orun yoqluqini ilgiri sürdi. Toqquztara nahiyesining aqtöpe saqchixansimu héyt namizi toghriliq éghiz achalmidi.

Maralbéshi nahiyesidiki bir a'ililikler qorosidin téléfonimizni qobul qilghan bir xanim, bu yil maralbéshi nahiye bazirida héyt namizining oqulmighanliqi qolum-qoshna we uruq-tughqanlar ara héyt petisiningmu bolmighanliqini bayan qildi.

Qeshqer peyziwattiki ahalilerdin birimu bu yilliq roza héytta öyide sangza sélinmighanliqi, héyt petisi üchün bashqilarni ziyaret qilmighanliqini éytti. Emma u héyt ötküzüshning cheklen'genliki heqqide birer uqturushning bar-yoqluqi heqqide jawap bérelmidi.

Aqsuning yarköwrük yézisidiki bir saqchi xadimining déyishiche, bu yézidiki bir meschit roza héyt namizi üchün échilghan bolsimu, emma mezkur meschit saqchilar teripidin qattiq nazaret qilin'ghan.

Bay nahiyesi bulung yéziliq saqchixanisining bir xadimining ashkarilishiche, bu yézidimu bir meschit héyt namizi üchün échilghan. Emma yéshi 60 tin halqighanlarningla héyt namizi oqushigha ruxset qilin'ghan. Bu xadimning yene déyishiche, yéshi 60 tin töwenlerning héyt namizi oqumasliqi ashkara uqturush qilin'ghan؛ yéshi 60 tin halqighanlarning bolsa héyt-namizi oqush yaki oqumasliq erkinliki barliqi bildürülgen.

Melum bolushiche, Uyghur diyaridiki chong tutqundin kéyin qattiq chöchüp ketken ahaliler, héyt namizini oqushni emes, belki oqumasliq “Erkinliki” ni tallighan. Netijide bay nahiyesining 10 ming nopusluq bulung yézisida peqet 12 kishila héyt namizigha qatnashqan. Bu 12 kishimu héyt namizini 3 neper resmiy saqchi we birqanche neper yardemchi saqchining nazariti astida oqughan؛ saqchilar héyt namzigha qatnashqanlarning kimliklirini xatiriliwalghan.

Hörmetlik radiyo anglighuchilar, yuqurida Uyghur élida bu yilliq héyt namizining bezi jaylarda cheklen'genliki, bezi jaylarda bolsa yéshi 60 tin halqighan az sandiki jama'et bilen oqulghanliqi heqqide anglitish berduq.