Almutada “Ilham” mukapatini tarqitish murasimi ötküzüldi

Almutadin ixtiyariy muxbirimiz oyghan teyyarlidi
2024.12.18
almuta-ilham-mukapati-1

Mesim yaqupof namidiki 101-mektep-gimnaziyede ötküzülgen “Ilham” mukapatini tarqitish murasimida mukapat tapshuruwalghili chiqqanlar. 2024-Yili dékabir, almuta. RFA/Oyghan

almuta-ilham-mukapati-2

Mesim yaqupof namidiki 101-mektep-gimnaziyede ötküzülgen “Ilham” mukapatini tarqitish murasimida mukapat tarqitilmaqta. 2024-Yili dékabir, almuta. RFA/Oyghan

almuta-ilham-mukapati-3

Mesim yaqupof namidiki 101-mektep-gimnaziyede ötküzülgen “Ilham” mukapatini tarqitish murasimida mukapat tarqitilmaqta. 2024-Yili dékabir, almuta. RFA/Oyghan

almuta-ilham-mukapati-4

Mesim yaqupof namidiki 101-mektep-gimnaziyede ötküzülgen “Ilham” mukapatini tarqitish murasimida sen'et pirogrammisi. 2024-Yili dékabir, almuta. RFA/Oyghan

almuta-ilham-mukapati-5

Mesim yaqupof namidiki 101-mektep-gimnaziyede ötküzülgen “Ilham” mukapatini tarqitish murasimida sen'et pirogrammisi. 2024-Yili dékabir, almuta. RFA/Oyghan

almuta-ilham-mukapati-6

Mesim yaqupof namidiki 101-mektep-gimnaziyede ötküzülgen “Ilham” mukapatini tarqitish murasimigha ishtirak qilghuchilar. 2024-Yili dékabir, almuta. RFA/Oyghan

Yéqinda almuta shehirining sultanqorghan mehellisige orunlashqan mesim yaqupof namidiki 101-mektep-gimnaziyede “Ilham” mukapatini tarqitish murasimi ötküzüldi. Uninggha jem'iyetlik birleshmiler wekilliri, ziyaliylar, oqutquchi-oqughuchilar we yurt-jama'et wekilliri qatnashti.

Murasim qazaqistanda tonulghan tijaretchi dilmurat quziyéfning oqutush Uyghur tilida yürgüzülidighan mekteplerde bala toplash mesilisini janlandurush we oqughuchilar sanini köpeytish teshebbusi bilen sana'etchiler, tijaretchiler, yéza igiliki xadimliri birleshmisi, métsénatlar kulubi teripidin uyushturuldi. 2017-Yildin buyan “Ilham” mukapatigha bérilidighan meblegh pirmuhemmet hajim quziyéf namidiki xeyrixahliq fondi teripidin ajritilidighan bolghan. Murasimni ötküzüsh üchün almuta shehiridiki abdulla rozibaqiyéf namidiki 153-mektep-gimnaziye we mesim yaqupof namidiki 101-mektep-gimnaziyeni öz ichige alghan teshkiliy komitét quruldi.

Teshkiliy komitét musabiqige qatnishidighan oqutush Uyghur tilida yürgüzülidighan mekteplerge axirqi 2 yilda 1-sinipqa kelgen oqughuchilar sani, shuningdek axirqi ikki yilda mektepning qazan'ghan utuqliri, 11-sinip oqughuchilirining bir tutash memliketlik imtihandiki netijiliri, aliy bilim dergahlirigha qobul qilin'ghan, uning ichide dölet meblighi hésabigha oqushqa kirgen oqughuchilar sani, penler boyiche musabiqilerde, ilmiy layihelerde, tenheriket musabiqiliride mukapatliq orunlargha érishkenler sani, pédagoglarning terkibi, ularning kespiy musabiqilerge ishtirak qilishi qatarliq nuqtilargha köngül bölüsh teleplirini qoyghan. Bu teleplerge muwapiq töt mektep musabiqige qatnishish hoquqigha ige bolghan.

Murasim 101-mektep ustazliri we oqughuchiliri teripidin teyyarlan'ghan konsért pirogrammisi bilen bashlandi. Uningda deslep sözge chiqqan abdulla rozibaqiyéf namidiki 153-mektep-gimnaziyening mudiri, qazaqistan xelqi birleshmisining ezasi shawket ömerof mundaq dédi: “Bügünki tereqqiyatimizning eng asasiy körsetküchi mekteplirimiz dölitimizning ghemxorluqida kün sanap rawajlinip kelmekte. Musteqil élimiz qazaqistanda dölet tili - qazaq tili bilen bir qatarda rus, Uyghur, özbék we tajik mektepliride shu millet wekillirining ana tilida bilim élip, milliy qedriyetlirini saqlap, téximu rawajlandurushigha barliq shara'itlar yaritilghan. Jümlidin oqutush Uyghur tilida yürgüzülidighan mekteplirimizdimu qara közlirimizning öz ana tilida bilim élishigha, medeniyitimiz bilen sen'itimizni rawajlandurushqa barliq mumkinchilikler yaritilghan”.

Murasimda “Tinchliq dunyasi” xelq'ara qazaq ijadiy birleshmisi terkibidiki xelqler dostluqi ittipaqining re'isi aztékin ibrahimof bir milletning mewjutluqini körsitidighan hayat eyniki-ana til we ularning milliy ma'aripi ikenlikini, milliy ma'aripning ajizlishi shu milletni yoqilish girdabigha élip kélidighanliqini, ana tilini, milliylikini yoqatmighan ewladning millet istiqbalining kapaliti bolalaydighanliqini ilgiri sürdi.

Andin sözge chiqqan talghir nahiyesi güldala yézisidiki 21-ottura mektep mudirining orunbasari dilraba roziyéwa, awstraliyedin kelgen méhman, tonulghan sen'etkar shöhret tursun we bashqilar milliy ma'aripning milletni saqlap qélishtiki ehmiyitini alahide tekitlep, bu yolda janpidaliq körsitiwatqan shexslerge minnetdarliqini bildürdi. Dilmurat pirmuhemmed oghli quziyéf, ötken esirning 90-yillirining bashlirida Uyghur tilida oqutulidighan we arilash mekteplerdiki Uyghur siniplirida 31 700 bala oqughan bolsa, 2023-yili ularning sanining 15 500 ge chüshüp qalghanliqini échinishliq bilen tilgha aldi. U jem'iyetlik birleshmilerning bu mesilige dégüdek köngül bölmeywatqanliqini, hemmining birliship heriket qilghandila birer netijining bolidighanliqini bildürdi.

“Ilham” mukapatini tarqitish murasimida teshkiliy komitétining qarari boyiche deslepte righbetlendürüsh mukapatining sahibliri élan qilindi. “Ilham” mukapatining diplomi, kümüsh médali, yüz ming tenggilik mukapati bilen almuta shehiri murat hemrayéf namidiki 150-ottura mektep, emgekchiqazaq nahiyesi bayséyit yézisi ismayil tahirof namidiki ottura mektep, Uyghur nahiyesi chonja yézisi iliya-bextiya namidiki 3-ottura mektep teqdirlendi. Andin bash mukapat, yeni “Ilham” mukapati sahibining diplomi, altun médal, heykelche we besh yüz ming tenggilik mukapat bilen talghir nahiyesining tuzdibastaw yézisidiki el-farabi namidiki 31-omumiy bilim béridighan mektep teqdirlendi. Shundaqla yunésko ning teshekkürnamisi bilen Uyghur medeniyet merkizi tuzdibastaw yéziliq shöbisining re'isi réhimjan mesimow teqdirlendi.

Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan réhimjan mesimof ependi ana tilida oquwatqan balilar sani kémiyip ketkenliktin jiddiy heriketke ötkenlikini bildürüp, mundaq dédi: “Uyghur sinipigha bala toplash boyiche guruppa qurduq. Uninggha men özüm, yigit béshi, xanim-qizlar bilen 12 ademdin terkib tapqan guruppa qurduq. Uyghur sinipigha bala toplash nahayiti qiyin mesile bolup qaldi. Künde teshwiqatni mangdurduq. Ikki sinip échishqa bel baghliduq. Nurghunliri achalmaysiler dep ishenmidi. Barliq mektep qorallirini élip bérimiz déduq. Hamiylarni tépip, kiyim-kéchek élip bérimiz déduq. Biz balilirimiz Uyghur sinipgha barmisa, hemmimiz tügeymiz, dep chüshendürduq. Chüshen'gen ata-anilar balilirini berdi”.

Ziyaritimizni qobul qilghan qazaqistan yazghuchilar ittipaqining ezasi, zhurnalist shawket nezerof ependi mundaq dédi: “Mezkur mukapat buningdin 16 yil ilgiri sana'etchiler, tijaretchiler we yéza igiliki xadimliri jumhuriyetlik birleshmisining prézidénti dilmurat quziyéfning teshebbusi bilen teshkil qilindi. Mushu yillar dawamida ilim-pen, ma'arip, edebiyat, sen'et, tenheriket we bashqa saheler boyiche yüksek utuqlargha érishken yüzligen qérindashlirimiz teqdirlen'gen idi. Axirqi yillarda ana tilimizda oquwatqan balilarning sani keskin qisqirap, échinarliq ehwalgha chüshüp qalghanliqi heqiqet. Jem'iyetni ruslashturush idé'ologiyesidin tughulghan sowét ittipaqi dewride qéliplashqan ana tilida oqughanlarning kélechiki bolmaydu dégen pikirni téxila kallimizdin qéqip chiqiralmay kéliwatqinimiz échinarliq. Mushu kemchilikning ornini toldurush meqsitide bu qétimliq ilham mukapati arilash tilliq mekteplerdiki Uyghur siniplirigha eng köp bala toplighan mekteplerge bérish muwapiq dep tépildi. Elwette, bu sawabliq ishning netijisi yaman bolmaydu, dep ümid qilimiz”.

Igilishimizche, sana'etchiler, tijaretchiler we yéza igiliki xadimliri birleshmisi we métsénatlar kulubini teshkilligüchi dilmurat quziyéfning teshebbusi bilen 2000-yili “Ilham” mukapati tesis qilin'ghan idi. Bu mukapatqa sazawer bolghanlarning sani 100 din ashidu. Ularning ichide her sahelerde közge körün'gen shexsler, hetta sabiq sowét ittipaqi we qazaqistan xelq artisi, sowét ittipaqi dölet mukapatining sahibi bibigül tölégénowa, körneklik sha'ir, dölet we jem'iyet erbabi oljas sulayménoflarmu bar.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.