Istanbulda ötküzülgen iptarliq yighilishta teshkilatlar ara ömlük we birlikte heriket qilish tekitlendi
2024.03.15

Xitay kommunist hakimiyiti Uyghur diyaridiki musulmanlarning roza tutushini cheklep, Uyghur musulmanlirining ibadet erkinlikini boghup kéliwatqan bügünki künde, türkiyediki Uyghur jama'iti bashqa döletlerde yashawatqan Uyghurlargha oxshashla roza tutup, ibadetlirini ada qilip kelmekte, shundaqla bir yerge jem bolup iptarliq pa'aliyet élip barmaqta.
Istanbuldiki dunya Uyghur qurultiyi wexpining uyushturushi bilen 13-mart küni zeytinburnudiki beriket réstoranida iptarliq pa'aliyet ötküzüldi. Bu pa'aliyetke istanbuldiki sherqiy türkistan teshkilatlirining mes'ulliri, yurt aqsaqalliri, kishilik hoquq pa'aliyetchiliri we sodigerler bolup köp sanda kishi qatnashti.
Pa'aliyette, sherqiy türkistan ölimalar birlikining re'isi doktor alimjan bughda söz qilip, Uyghurlarning ramizan éyini tebriklidi؛ andin yéqinda bir qisim jasus gumandarlirining türkiye saqchiliri teripidin tutqun qilin'ghanliqini tilgha élip, Uyghurlar üstidin irqiy qirghinchiliq élip bériwatqan xitaygha maslishishtin, xitaygha ishleshtin yiraq turushqa chaqiriq qildi hemde Uyghurlarning yürüsh-turush, ish-heriketliride hoshyar bolushi kéreklikini tekitlidi. U Uyghurlarni dewa yolida ortaq heriket qilishqa ündep: “Hemmimiz bu dewagha ortaq küch chiqirayli, xitaygha qarshi ortaq heriket qilayli” dédi.
Doktor alimjan bughdaning du'a qilishi bilen teng jama'etmu birdek qol kötürüp, Uyghur diyarida cheklimige uchrap roza tutalmaywatqan musulmanlarning pat pursette erkin we xatirjem halda roza tutalaydighan bolushi üchün du'a qildi.
Arqidin jama'et erbabi abduqadir yapchan söz qilip, xitayning Uyghurlar üstidin élip bériwatqan insaniyetke qarshi jinayetliri we irqiy qirghinchiliqining tüp sewebining sherqiy türkistan zéminini xitayning ishghal qiliwalghanliqidin ibaret tajawuzchiliq jinayiti ikenlikini tekitlidi we “Sherqiy türkistan bizning topriqimiz, xitay u yerde ishghalchi, tajawuzchidur, uning u yerde yashash heqqi yoq” dédi.
Abduréshit abdulhemit ependi bu pa'aliyetni oyushturushning ehmiyiti toghrisida toxtilip mundaq dédi: “Xitay hakimiyiti muhajirettiki sherqiy türkistan jem'iyetliri arisigha ittipaqsizliq uruqliri chéchip, öz'ara ittipaqsizliq we bir-birige ishenmeslik, bir-birige shübhe bilen qarashni peyda qildi. Xitay bizni nishanni xitaygha qaratmay, sherqiy türkistan dewasini qiliwatqan we aldinqi septe méngiwatqan pida'iylargha qaritishqa, zéhnimizni chéchish, pisxologiyemizni buzush arqiliq iradimizni ajizlashturushqa urunmaqta. Biz xitayning bu rezil oyunlirigha kelmeslikimiz kérek. Mushundaq xisletlik bir ayda bir yerge kélip pikirlishish, öz'ara epu qilish, quchaqlishish, méhri muhebbitini bildürüsh arqiliq ziddiyetlerni tügitip, wetinimiz sherqiy türkistanning azadliqi we xelqimizning hörlüki üchün ortaq heriket qilalaydighan, birlikte yol mangalaydighan bir keypiyatni shekillendürüshimiz kérek. Shu meqsette bu iptarliq pa'aliyet orunlashturuldi, ramizan éyi yaxshiliq qilishqa yüzlendüridighan bir ay. Bu ayda dunyaning her qaysi jayliridiki sherqiy türkistanliq qérindashlarmu birlik-ittipaqliq shekillendürüshi, wetinimizde boluwatqan zulumni héch qachan untup qalmasliqi kérek. Barliq ibadetlirimizde, du'alirimizda we emeliy pa'aliyetlirimizde sherqiy türkistan dewasigha töhpe qoshushimiz kérek” .