Özbékistandiki Uyghurlarning janköyer pa'aliyetchisi izzetbüwi amirdin xanim alemdin ötti

Ottura asiyadiki Uyghur jama'iti arisida keng tonulghan wetenperwer Uyghur pa'aliyetchi, Uyghur medeniyitining ghemguzari merhume nesirdinowa izzetbüwi amirdin qizi.

Özbékistan, rusiye, shundaqla pütkül ottura asiyadiki Uyghur jama'iti arisida keng tonulghan wetenperwer Uyghur pa'aliyetchi, Uyghur medeniyitining ghemguzari nesirdinowa izzetbüwi amirdin qizi 18-awghust küni özbékistan paytexti tashkentte késellik sewebidin alemdin ötti. Bu munasiwet bilen ottura asiyadiki Uyghur ziyaliyliri ijtima'iy taratqularda türlük yazma we bahalarni élan qilip, öz teziyelirini bildürdi. Uyghur sha'irlar merhumege béghishlap, rus we Uyghur tillirida mersiye “Wida shé'irliri” ni élan qilishti.

RFA/Féruze

Nesirdinowa izzetbüwi amirdin qizi 1958-yili 13-dékabir küni qazaqistandiki chong aqsu yézisida dunyagha kelgen. 1974-Yili tashkenttiki poligrafiya téxnikumini tügitip, tashkent döletlik institutining boghaltirliq kespide oqughan.

U, institutni püttürgendin kéyin tashkent shehiride boghaltir bolup ishligen. Özige oxshash milletperwer ziyaliy munajidin eweydullayéw bilen a'ile qurup, üch qiz, bir oghul perzent körgen. Ularning perzentliri bügünki künde Uyghur jama'itining pa'aliyetlirige aktipliq bilen qatniship kelmekte. Igilishimizche, merhumening qizi iparxan eweydullayéwa dunya Uyghur qurultiyining özbékistandiki wekilliridin biri iken.

Izzetbüwi amirdin qizi tashkent shehirining sérgli nahiyeside Uyghur medeniyet bölümining échilishida zor töhpilerni qoshqan. U, özbékistandiki Uyghur jama'itining öz milliy en'enilirini rawajlandurushi üchün, türlük tirishchanliqlarni élip barghan. Tashkent shehirining sérgili nahiyesidiki Uyghur xanim-qizlar komitétining re'isi saniyem asimowa xanim, radiyomiz ziyaritini qobul qilip, merhumening a'ilisige chongqur teziye bildürdi, shundaqla izettbüwi xanimning teshkillesh maharitini alahide eslep ötti.

RFA/Féruze

Melum bolushiche bügünki künde muhajirettiki Uyghurlar duch kéliwatqan eng chong we jiddiy mesililerning biri kéyinki ewladlar ara ana tilni qandaq saqlash we dawamlashturush mesilisi iken. Merhum izzetbüwi xanim bu mesilige alahide köngül bölüp kelgen bolup, u hayat waqtida tor arqiliq Uyghur ana til dersini ötüp kelgen, shundaqla ijtima'iy taratqularda köpligen ana til toplirini qurup, Uyghur tili we edebiyatining muhajirettiki tereqqiyati üchün zor töhpilerni qoshqan. Merhume ijtima'iy taratqulardiki toplarda Uyghurche shé'irlarni özining yangraq awazi bilen oqup tarqatqan. Herqaysi döletlerdiki Uyghur jama'iti gerche izzetüwi xanimni shexsen tonumisimu, emma uni awazi arqiliq tonuydu. Rusiyening sankitpétérburg shehiridiki Uyghur ziyaliysi, “Izlirimiz” namliq tor bétining teshkilligüchi sahibi hemrajan amraq zayitow ependi radiyomiz ziyaritini qobul qilip, merhume izzetbüwi xanim bilen birlikte ana til mesilide türlük tedbirlerni élip barghanliqini tekitlidi.

RFA/Féruze

Merhume bilen tor arqiliq Uyghur til derslirini ötüp kéliwatqan qazaqistandiki pa'aliyetchi azadgül xanimmu radiyomiz ziyaritini qobul qilip, izzetbüwi xanimning hayatini eslep ötti. U, dosti izzetbüwi xanimning alemdin ötüshi pütün Uyghur xelqi üchün chong yoqitish bolghanliqini tilgha aldi.

Izzetbüwi amirdin qizi Uyghur akadémiyesining aktip ezasi bolup, qazaqistanning chong aqsu yézisidiki yash talantliq balilarni qollash, Uyghur medeniyiti terghib qilinishta pidakarliq bilen xizmet qilghan idi. U yene tashkent shehiride “Medeniy miras” dep atalghan Uyghur ressamlar körgezmisining échilishida zor töhpilerni qoshqanidi.

Özbékistan yazghuchilar uyushmisining ezasi nijat niyazow ependi, merhumege béghishlap mersiye yazghan bolup, uni öz awazi bilen oqup berdi. Töwende uning “Izzetbüwi singlim” namliq mersiye shé'irini öz éghizidin anglighaysiler.