Кәнт әдлийә хадими: “кәнтимизниң намини ‛қизилбайрақ‚ қа өзгәрттуқ, йеңи намни панус есип тәбриклидуқ”

Мухбиримиз шөһрәт һошур
2019.08.19
xoten-yer-namliri-nami.jpg Хотәндә хитайчә қоюлған йәр нами. 2018-Йили 21-сентәбир.
AP

Мәлум болушичә, қарақашниң ява йезисидики қәдимий мәһәллиләрдин болған базарбойи кәнтиниң нами “қизилбайрақ” қа, пәтиғил кәнтиниң нами “бәхт” кәнтигә өзгәртилгән. Даириләр бу йил 1 ‏-айдин башлап өзгәрткән бу йеңи намларни 3‏-айда кочиларға панус есип тәбрикләш паалийити өткүзгән.

Өз кимликини ашкарилашни халимиған бир аңлиғучимизниң инкас қилишичә, нөвәттә уйғур районида давам қиливатқан “сотсиялистик йеңи йеза” қуруш намидики уйғур миллий мәдәнийитини суслаштуруш һәрикәт долқунида зор бир түркүм мәһәллиләрниң миллий қияпити вә өй имарәтләрниң миллий услуби өзгәртилипла қалмастин, бәлки йәнә бир қисим мәһәллиләрниң қәдимий намлири бәлгилик сиясий пураққа игә йеңи намларға өзгәртилгән. Ашкарилинишичә, қарақашниң ява йезисидики базарбойи кәнти “қизилбайрақ” кәнтигә өзгәртилгән.

Радийомизға кәлгән инкаста илгири хитайға қарши вәқә йүз бәргән кәнтләр наминиң өзгәртиливатқанлиқи әскәртилгән. ява йезисидики әдлийә понкитиниң хадими мәзкур кәнт наминиң немә үчүн “қизилбайрақ” қа өзгәртилгәнлики һәққидики соалимизға җаваб бәрмиди. У “қалаймиқан соалларға җаваб бәрмәслик” һәққидә юқиридин мәхсус қизилбашлиқ һөҗҗәт чүшкәнликини ашкарилиди.

Мәлум болушичә, базар бойи кәнтиниң йәнә бир нами җүмәбазар кәнти болуп, бу кәнттә һазирға қәдәр қаршилиқ һәрикәтлири йүз бәргән әмәс. Әмма

Радийомизниң хәвәр архиплиридин ашкарилинишичә, 2016‏-йили 28‏-декабир күни йүз бәргән қарақаш наһийәлик парткомға һуҗум қилиш вәқәси қарақаш наһийәсиниң ява йезисидики 4 нәпәр гумандар тәрипидин елип берилған. Бу төтидин иккиси дәл шу нами “қизилбайрақ” қа өзгәртилгән базарбойи, йәни җүмәбазар кәнтидин икән. Йезилиқ әдлийә понкитиниң хадими базарбойи, йәни җүмәбазар кәнтиниң наминиң “қизилбайрақ” қа өзгәртилишидә мәзкур вәқә яки вәқә һуҗумчилири билән алақиси бар-йоқлуқи һәққидики соалимизға җаваб беришни кәскин позитсийәдә рәт қилди.

Ениқлашлиримиз давамида ява йезисиниң пәтиғил кәнтиниң наминиңму “бәхт” кәнтигә өзгәртилгәнлики ашкариланди.

Радийо архипимиздики мәзкур хәвәрдә қарақаш партком бинасиға һуҗум қилған гумандардин бириниң пәтиғил кәнтидин икәнлики қәйт қилинған иди. Алақидар кәнт кадири мәзкур кәнт наминиң өзгәртилишниң мәзкур вәқә яки гумандар билән алақиси бар-йоқлуқидин хәвәрсизликини ейтти. Мәзкур хадим “пәтиғил” дегән наминиң әмәлдин қалдурулуш сәвәбини “бәлким бу нам чирайлиқ болмиғанлиқи үчүндур” дәп изаһлиди.

Радийомизға кәлгән инкаста даириләрниң мәһәллә намлирини өзгәртишни бир сиясий ғәлибә сүпитидә тәнтәнә қилғанлиқини баян қилған иди. Пәтиғил кәнт кадири кона намниң бу йил 1-айда әмәлдин қалдурулғанлиқи вә 3‏-айда кочиларға панус есип, йеңи намни мәхсус мурасим билән тәбриклигәнликини дәлиллиди.

Фейсбук қатарлиқ иҗтимаий ахбарат васитилиридә пикир баян қилған уйғур көзәткүчиләр йеқинқи 3 йилдин буян йеза-базарларда кәнт секретарлириниңму хитайлардин тәйинлиниватқанлиқи, уларниң өзлири идарә қиливатқан кәнтләрниң намини тәләппуз қилалмайватқанлиқи, шуңа нам өзгәртиш елип бериватқанлиқ еһтималлиқини оттуриға қойса, йәнә бәзи көзәткүчиләр хитайниң нам өзгәртиш арқилиқ бир тарихий изни өчүрүватқанлиқини илгири сүрмәктә.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.