Lagér qurbanlirining a'ile tawabi'atliri türkiyediki pa'aliyetlirini dawamlashturmaqta

Xitay hökümitining étnik qirghinchiliq siyasiti seweblik a'ile tawabi'atliri yighiwélish lagérlirigha solan'ghan türkiyediki bir qisim Uyghur yashliri 28-noyabir küni istanbulning weten kochisida naraziliq namayishi ilip bardi. Yéqinqi bir nechche yildin buyan türkiyede bir türküm Uyghur yashliri a'ile tawabi'atlirining erkinliki üchün herxil pa'aliyetlerni izchil orunlashturup kelmekte.

Eslide bakirköy meydanida ötküzüsh pilanlan'ghan pa'aliyet saqchilarning ruxset qilmasliqi seweblik weten kochisigha yötkelgen idi. Pa'aliyetchilerdin alimjan turdi ependim ziyaritimizni qobul qilip, pa'aliyetning orunlashturulushi we jeryani heqqide tepsiliy toxtaldi.

Namayishqa qatnashquchilardin qazaqistan puqrasi gül'ayshe oralbay xanim yazghuchi we edebiy terjiman dilshat oralbayni öz ichige alghan üch qérindishining xitayning yighiwélish lagérlirigha solan'ghanliqini we hazirghiche ular heqqide héchqandaq melumat alalmighanliqini éytti. U yene qérindashlirining erkinliki üchün axirighiche küresh qilidighanliqini tekitlep mundaq dédi: “Méning qazaqistandiki tughqanlirimning kimliklirini sorap bisim qiliwétiptu, biraq men bundaq bisimdin qorqup qalmaymen. Heqiqet beribir yéngidu. Qérindashlirim erkinlikke chiqquche toxtap qalmaymen.”

Namayish jeryanida lagér qurbanliri yéqinlirigha héssidashliqini bildürgen bir türkiye puqrasi ziyaritimizni qobul qilip, bir türk bolush süpiti bilen Uyghurlar uchrawatqan zulumgha qarshi hökümettin yardem telep qilidighanliqini éytti.

Tonulghan kishilik hoquq pa'aliyetchisi, doktor dilnur reyhan xanim pa'aliyetke qatnashti we a'ilisining erkinliki üchün küresh qiliwatqan yashlarni her waqit qollap quwwetleydighanliqini éytti. Doktor dilnur reyhan xanim ziyaritimizni qobul qilip mundaq dédi: “Men istanbulda bolghan waqtimdin paydilinip qiliwatqan dawasini qollash üchün namayishqa bille bardim. Namayishtin kiyin ular paranglashqan bolduq. Meqsitimmu ular bille bille ikenlikimni, hemnepes ikenlikimni bildürüsh idi. Bular bir türküm yashlar biwasite özlirining ata-anisi yaki bir tughqan qan qérindashliri lagérda bolghanliqi üchün ularning iz-dérikini qilip, ularni lagérdin qutuldurush üchün heriket qiliwétiptu. Ular özliri kolléktip halda héchqandaq organ we teshkilatning yardimisiz qilishqa tirishiwétiptu. Türkiyening shara'itida bularning heriket qilish da'irisi intayin kichikken. Nurghun cheklimilikler bar iken. Shunga özlirimu awaylap heriket qilishqa toghra kélidiken. Yawropadikige oxshash xalighan shekilde derdini anglitish üchün herxil partiyeler bilen uchrishishta cheklimige uchraydiken. Ulargha bir qisim tekliplerni berdim. Xelqni qozghash, muhimi yashlarni qozghash teklipini berdim. Firansiyediki tejribimiz boyiche türkiyediki yashlarning qollishini qolgha keltürüshni tewsiye qildim. Kélechek yashlarning qolida, yashlar bu xil ishlarda sezgür we asan heriketlendürgili bolidu. Shunga yashlarni qozghash intayin muhim. Bu jehettin bir qisim tejribilirimni ortaqlashtim.”

Lagér qurbanliri a'ile tawabi'atlirining türkiyediki pa'aliyetliri bezi cheklimilerge uchrap kelmekte. Igilinishiche, 7-awghust taksim meydanida süretke chüshkenliki üchün a'ile ezalirining resimi bésilghan maykisi tetür kiydürülgen we saqchilarning parakendichilikige uchrighan lagér qurbanlirining yéqinliri 6-séntebir küni enqerening kirish éghizida 50 tek saqchi teripidin tosuwélinip, istanbulgha qayturuwétilgen idi.