Türkiye hökümiti we xelqi kériyediki yer tewreshke yardem bérishke chaqirildi

Ixtiyariy muxbirimiz arslan
2014.02.18
yenisafak-geziti-keriye-yer-tewresh.jpg Türkiye “Yéngi shepeq” gézitining kériyediki yer tewresh toghrisidiki xewiri. 2014-Yili 17-féwral.
RFA/Arslan

Xoten wilayitige qarashliq kériye nahiyiside ötken charshenbe küni yüz bergen 7.3 Bal derijidiki shiddetlik yer tewreshte kishiler éghir apetke uchridi we inkaslardin melum bolushiche, kishilerning yéterlik ölchemde qutquzush hem yardemge érishelmigenliki ilgiri sürüldi.

Türkiye “Yéngi shepeq” gézitining 17-féwral künidiki sanida, kériyediki yer tewreshte 33 ming öyning örülüp chüshkenliki, 58 ming 127 kishining öy-makansiz qalghanliqi, ulardin peqet 19 ming 905 kishining chédirgha orunlashturulghanliqi, qalghan kishilerning téxiche yardemge érishelmey qiyin ehwalda turuwatqanliqi bildürüldi we yer tewrigen rayon üchün jiddiy yardem qilishqa chaqiriq qilindi.

Xelq'araliq yer tewreshni tekshürüsh idarisining bügünki melumatida bildürülüshiche, kériyediki yer tewreshte 455 ming 573 kishining tesirge uchrighanliqi, 60 ming éghiz öyning gümürülüp chüshkenliki, 11 ming 515 mal-charwining ölgenliki, 497 köwrük we 113 kilométir yolning buzulghanliqi ilgiri sürüldi.

Bügün, “Yer shari waqti” gézitimu yer tewreshte 450 ming ademning tesirge uchrighanliqini yazdi.

2014-Yili 17-féwral düshenbe küni sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining re'isi hidayetulla oghuzxan türkiyening “Yéngi shepeq” gézitide bayanat bérip, türkiye hökümiti we türkiyediki qizil ay jem'iyiti, apet, tika (türk hemkarliq we maslishish idarisi) i ha ha insaniy yardem fondi, déngiz feneri jem'iyiti, yardem éli jem'iyiti qatarliq insanperwerlik yardem teshkilatlarni kériyediki yer tewreshke yardem qilishqa chaqiriq qildi.

“Yéngi shepeq” gézitide élan qilin'ghan “Xitay apetni yoshuruwatidu” dégen témidiki xewerde, sherqiy türkistanning xoten wilayitige qarashliq kériye nahiyiside yüz bergen shiddetlik yer tewresh apiti ijtima'iy hayatqa palaket élip keldi, apetke uchrighan xelq hem soghuq hawa hem achliq we ussuzluq bilen küresh qiliwatidu.

Sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining re'isi hidayetulla oghuzxan bayanatta mundaq dédi: xitay da'iriliri yer tewresh apiti yüz bergen rayon'gha chet'el muxbirliri we chet'ellik yardemlishish teshkilatlirining rayon'gha kirishini tosush üchün u yerde héch kimning ölmigenlikini élan qildi, hadisini kichiklitip küntertiptin uzaqlashturushqa urunuwatidu, yer tewresh apiti yüz bergen rayonda xelq soghuq hawada tongup, achliq we ussuzluqtin qiyniliwatidu, yardem kütüwatidu.

Rayon'gha jiddiy yardem kérek

Bayanatta hidayetulla oghuzxan yene mundaq dédi: yer tewresh apiti yüz bergen rayon'gha jiddiy insanperwerlik yardem qilish kérek, igilinishiche ürümchi, aqsu, qeshqer qatarliq shimal tereptin, Uyghur xelqi toplighan i'ane we yardem eshyaliri xoten'ge élip kélin'gen bolsimu da'iriler pütün yardemlerni xotende tosup apet yüz bergen rayon'gha biwasite yetküzüshke ruxset qilmighan we da'iriler özliri tarqitidighanliqini bildürgen.

Baghdash tor bétining sumurgh téléwiziyisidin neqil qilip bildürüshiche, hökümet yer tewreshte tesirge uchrighan kishilerge 180 chédir, 180 yotqan, 10 ming tonna un we 100 kub létir yagh yardem qilghanliqi ilgiri sürülgen.

Türkiye qizil ay jem'iyiti resmiy tor bétide bayanat élan qilip, kériyediki yer tewreshte apetke uchrighan Uyghurlargha yardem qilishqa teyyar ikenlikini bu heqte xitay hilal ehmer jem'iyiti bilen munasiwet qurup u yerge yardem qilishni xalaydighanliqi bildürgenlikini we xitay da'iriliridin bu heqte jawab kütüwatqanliqini bildürdi.

Biz bu heqte pikir-qarashlirini élish üchün türkiyediki insanperwerlik yardem teshkilatlarni kériyediki yer tewreshke yardem qilishqa chaqiriq qilghan sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining re'isi hidayetulla oghuzxan bilen söhbet élip barduq.

Hidayetulla ependi bu heqte istanbulda héch qandaq i'ane we yardem toplash pa'aliyiti uyushturmighanliqini, emma türkiye hökümiti we yardem teshkilatlarni kériyediki apetke uchrighan Uyghurlargha biwasite bérip yardem qilishqa chaqiriq qilghanliqini bu chaqiriqqa awaz qoshup, déngiz feneri jem'iyiti we i ha ha insani yardem fondining bu heqte izdiniwatqanliqini, ulargha kéreklik doklat hazirlap sun'ghanliqini bildürdi.

Xelq'araliq yer tewreshni tekshürüsh idarisining bügünki melumatida bildürülüshiche, kériyediki yer tewreshte 455 ming 573 kishining tesirge uchrighanliqi, 60 ming éghiz öyning gümürülüp chüshkenliki, 11 ming 515 mal-charwining ölgenliki, 497 köwrük we 113 kilométir yolning buzulghanliqi ilgiri sürüldi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.