Японийә билән австралийәдиму бейҗиң олимпик мусабиқисигә қарши намайиш өткүзүлди

2-Айниң 4-күни токйодики хитай әлчиханиси вә хитайниң австралийәниң аделайд шәһиридә турушлуқ консулханисиниң алдида чоң намайишлар өткүзүлгән. Австралийәдики намайишта җәнубий австралийә кеңәш палата әзаси рәкис патрик әпәнди билән йешиллар партийәсиниң асаслиқ рәһбәрлиридин бири болған таммей франкис ханимму сөз қилип, уйғурларни қоллайдиғанлиқини тәкитлигән.

2-Айниң 4-күни японийәдики уйғур, тибәт моңғул вә хоңкоңлуқлар японийәниң пайтәхти токйо шәһиридә бирләшмә намайиш өткүзүп, 4-феврал хитайда башланған 2022-йиллиқ қишлиқ олимпик мусабиқисигә наразилиқ билдүргән. японийә уйғур уюшмиси тәрипидин тәшкилләнгән намайиш чүштин бурун хитайниң токйода турушлуқ әлчиханисиниң алдида, чүштин кейин токйониң мәркизидә өткүзүлгән болуп, намайишқа уйғур, тибәт, моңғул вә хоңкоңлуқлардин сирт көп санда япон вә чәтәллик мухбирларму иштирак қилған.

Намайишта қоллирида байрақлирини вә хитайға қарши лозункиларни көтүрүвалған намайишчилар һәрқайси дөләтләрни, японийә һөкүмитини вә японийә хәлқини 2022-йили 2-айниң 4-күни хитайда башланған қишлиқ олимпик мусабиқисини көрмәсликкә, хитайниң уйғурларға елип бериватқан ирқий қирғинчилиқиға, тибәт, моңғул вә хоңкоңлуқларға елип бериватқан бастуруш сияситигә қарши чиқишқа чақирған.

Мәзкур бирләшмә намайиш тоғрисида японийә уйғур уюшмисиниң башқуруш һәйәт әзаси савут мәмәт әпәнди мәлумат бәрди. У, мундақ деди: “биз бүгүнки намайишта хитайниң уйғурлар қатарлиқ түркий хәлқләрни лагерға солап, уларни қийнаш, еғир бесим астида тутуп туруш, йәни уларға қарита ирқий қирғинчилиқ елип бериливатқан, бу җинайәтни дунядики нурғун дөләтләр ирқий қирғинчилиқ дәп тонуған бүгүнки күндә қишлиқ олимпик мусабиқисиниң хитайда өткүзүлүшиниң зор хаталиқ икәнликини, биз бир йилдин буян қишлиқ олимпикниң хитайда өткүзүшини байқут қилип кәлгән болсақму әпсуски буниң хитайда өткүзүлидиған болғанлиқини, шуңа барлиқ японийәликләрни олимпик мусабиқисини көрмәсликкә, хитайдики кишилик һоқуқ дәпсәндичиликигә көңүл бөлүшкә чақирдуқ”.

Савут мәмәт әпәндиниң ейтишичә, буниңдин 13 йил бурун, йәни 2008-йили 4-айниң 18-күни бейҗиң олимпик мәшилигә от йеқиштин бурунму японийәниң нагасаки шәһиридә хитайда өткүзүлмәкчи болған олимпик мусабиқисигә қарши наразилиқ намайиши өткүзүлгәникән. 13 Йилдин кейинки бүгүнки күндә охшаш вақитта токйода хитайда өткүзүлмәкчи болған қишлиқ олимпик мусабиқисини байқут қилиш паалийити өткүзүлгән. Техи бир қанчә күн илгири японийә парламенти хитайниң уйғурларға қаратқан ирқий қирғинчилиқ сияситигә диққәт берип, уйғурларниң кишилик һоқуқлириниң еғир дәриҗидә дәхли-тәриз қилинғанлиқи һәққидә мәхсус қарар қобул қилинғаниди. Мәзкур қарар японийә уйғур уюшмиси қатарлиқ уйғур тәшкилатлириниң қарши елишиға еришкәниди. Блумберг хәвәр ториниң йезишичә, пәйшәнбә күни японийә баш министириниң кишилик һоқуқ бойичә мәслиһәтчиси накатани японийә һөкүмитини хитайниң кишилик һоқуқ бузғунчилиқиға қарши техиму қаттиқ бесим көрситишкә дәвәт қилғаниди.

Японийәдики намайиш билән охшаш күндә, йәни 2-айниң 4-күни хитайниң австралийәниң аделайд шәһиридә турушлуқ консулханисиниң алдидиму шу җайда турушлуқ уйғурларниң чоң намайиши өткүзүлгән. Қоллирида шәрқий түркистан байрақлири билән “хитай уйғур вә тибәтләрни өлтүрүшни тохтат, уйғур ирқий қирғинчилиқини тохтат, бейҗиң қишлиқ олимпикни байқут қилимиз”, дегән хәтләр йезилған лозункиларни көтүргән уйғурлар йәнә тәшвиқат варақчилирини тарқатқан. Австралийә тәңритағ аяллар уюшмисиниң рәиси рамилә чанешеф ханим бу һәқтә тохталди.

У, бу қетимқи паалийәткә җәнубий австралийә кеңәш палата әзаси рәкис патрик әпәнди билән йешиллар партийәсиниң асаслиқ рәһбәрлиридин бири болған таммей франкис ханимниңму қатнишип сөз қилип, уйғурларни қоллайдиғанлиқини тәкитлигән

Рамилә чанешеф ханимниң билдүрүшичә 4-феврал күни австралийәниң йәнә бирқсим шәһәрлиридиму бейҗиң қишлиқ олимпик мусабиқисини байқут қилиш паалийәтлири өткүзүлгән.