Sabiq “Mesh'el yetküzgüchi”, doxtur abduqeyyum semetning tutqunda ikenliki delillendi
2022.02.24

Norwégiyediki pa'aliyetchi abduweli ayupning féysbuktiki bir uchurida 2008-yilidiki béyjing olimpikida Uyghurlar ichidin mesh'el kötürgenlerdin az dégende 8 nepirining nöwette türmide ikenliki tilgha élin'ghan. Muxbirimizning bügünki éniqlashliri dawamida, bu 8 kishidin qeshqer wilayetlik sehiye idarisining bashliqi, doxtur abduqeyyum semetning tutqunda ikenliki delillendi.
Norwégiyediki pa'aliyetchi abduweli ayupning féysboktiki bir uchurida 2008-yili mesh'el kötürgenlerdin patigül qadir, alimjan mexmut, yasinjan awut, jumexun memet, nur'eli memet, adil abduréhim, abduqeyyum semet, abduréshit mexet qatarliqlarning nöwette türmide ikenliki qeyt qilin'ghan. Mezkur uchurda bularning peqetla mesh'el kütürgüchiler ichidiki qeshqer tewelikidikilerning teqdiri ikenliki eskertilgen.
Uchurda yene bayan qilinishiche, bulardin abduqeyyum semet mesh'el kötürgen mezgilide, u qeshqer wilayetlik kérembagh doxturxanisining mu'awin bashliqi iken. Téléfonimizni qobul qilghan kérembagh doxturxanisi bir xadimi, deslepte bu doxturxanida bundaq bir xadimning yoq ikenlikini bayan qildi, arqidin özining bu doxturxanigha yéngi ikenlikini bildürüp, bundaq bir kishining ilgiri bu doxturxanida bolghan-bolmighanliqidin xewiri yoqluqini éytti.
Abduweli ayupning déyishiche, abduqeyyum semet shinjang méditsina oniwérsitétini püttürgen tejribilik bir doxtur bolup, öz saheside hörmetke érishken bir tibbiy mutexessis iken. Xitay tor arxipliridiki bir xewerde abduqeyyum semet qeshqer wilayetlik sehiye idarisining bashliqi süpitide tilgha élin'ghan we uning bir xizmet guruppisi terkibide melum bir tekshürüshke qatnashqanliqi bayan qilin'ghan. Qeshqer weziyitidin xewerdar kishilerdin biri, abduqeyyum semetning 2008-yili mesh'el kötürgendin kéyin, uning yene östürülgenliki we qeshqer wilayetlik sehiye bashqarmisida ishligenlikining ilgiri süridu. U yene shu mezgillerdimu abduqeyyum semetning qeshqer kérembagh doxturxanisidiki doxturluq xizmitini dawamlashturghanliqini, yeni muhim opératsiyelerde mes'ul doxtur bolup ishning béshida turghanliqini eskertidu.
Melum bolishiche, abduqeyyum semetning tutqunda ikenliki, abduweli ayup yétekchilikidiki “Uyghuryar fondi” teripidin 2019-yili bayqalghan we shu yili “Tutqundiki ziyalilar tizimliki” ge kirgüzlgen idi.
Téléfon ziyaretlirimiz dawamida kérembagh doxturxanisining xadimliri abduqeyyum semetni tonumaydighanliqlirini tekitleshti. Emma qeshqerdiki bir edliye ponkitining xadimi, abduqeyyum semetning tutqun qilin'ghanliqigha qanche yil bolghanliqi heqqidiki so'alimizgha jawaben 4 yil bolghanliqini bayan qilish arqiliq, uning 2018-yili tutqun qilin'ghanliqini isharetlidi. Bu ponkittiki yene bir xadimmu, abduqeyyum semet tutqun qilin'ghandin kéyin, uning qilmishini tenqid qilip idare jem'iyetlerde öginish élip bérilghanliqini ashkarilidi.
Abduweli ayup, abduqeyyum semetning 18 yilliq késilgenliki we bingtu'en türmside jaza mudditini ötewatqanliqini melum qilghan idi. Emma téléfonimizni qobul qilghan xadimlar bu heqtiki so'allirimizgha jawap bérelmidi.
Muhajirettiki Uyghur pa'aliyetchiler, xitay da'irilirining rayondiki zulum we qirghinchiliqni perdazlash üchün Uyghurlarni sen'et we tenterbiye pa'aliyetliride peqet waste qilip qolliniwatqanliqi, ulargha mesh'el tutquzush we ularni sehnide ussulgha sélishlarning peqet waqitliq bir “Iltipat” ikenliki, yeni ularni xalighan waqtida yoqilang sewep yaki sewepsiz halda jazalaydighanliqini ilgiri sürüp kelmekte.