Рошәнгүл ташмәмәт: ерим өмәрбәк азад болди әмма иним вә оғлум аилиси бойичә лагерға қамақлиқ

Мухбиримиз меһрибан
2019.05.28
omurbek-eli-omer-bekali-bala-ailisi-jem-1-75.jpg 4 Айлиқ айрилиштин кейин өмәр бекали аилиси билән қайта истанбул җәм болғандики хушаллиқ кәйпияти. 2018-Йили 19-сентәбир, түркийә.
RFA/Gulchehre

Лагәр шаһити өмәр бекәлиниң аяли рошәнгүл ташмәмәтниң оғли вә иниси аилиси бойичә лагерларға қамақлиқ икән.

Хитай һөкүмитиниң лагерлириниң ички әһвалини дуняға ашкарилиған паалийәтчи өмәрбәк елиниң аяли рошәнгүл ханимниң билдүрүшичә, қазақистан пуқраси болған ери өмәр бәкәли 2017-йили лагерға қамалғандин кейин узун мәзгиллик сүрүштүрүш нәтиҗисидә 2018-йили лагердин қоюп берилип қазақистанға қайтурулған болсиму, әмма өмәр бекәли билән охшаш мәзгилдә тутқун қилинған оғли ели ташмумәт вә иниси ширмуһуһәммәт аилиси бойичә икки йилдин буян лагерларға қамақлиқ икән, шуниңдәк униң ғулҗида беқимсиз қалған яшанған анисиниң әһвалиму мәлум әмәс икән. Өмәр бекәли әпәндиму зияритимизни қобул қилип, “бу аилиниң бешиға кәлгән еғир қисмәтләр пүткүл шәрқий түркистан хәлқиниң бешиға кәлгән ортақ паҗиә” дәп тәкитлиди.

27-Май радийомиз зияритини қобул қилған рошәнгүл ханимниң баянлиридин мәлум болушичә, 2017-йил 4-ай мәзгилидә у хитай даирилири тәрипидин лагерға қамалған ери өмәрбәк елиниң әһвалини сүрүштүргән мәзгилдә юрти ғулҗа шәрһидики аниси патигүл әмәткә телефон қилиш арқилиқ, 24 яшлиқ оғли ели ташмумәт келини сәлимә, иниси ширмуһәммәт ташмәмәт аяли абидә қатарлиқларниң аилә бойичә балилири билән лагерға елип кетилгәнлик хәвирини алған.

Рошәнгүл ханимниң билдүрүшичә, әйни чағда оғли елиниң 4 йерим яшлиқ қизи сумәййә, 2 яшлиқ оғли абдулламу даириләр тәрипидин елип кетилгән болуп, икки йилдин буян рошәнгүл ханим сүрүштүргән болсиму икки нәврисиниң дерикини алалмиған.

Рошәнгүл ханимниң анисиниң 2017-йили 4-айниң ахири униңға билдүрүшичә, иниси ширмуһәммәтниң үч балисиму әййни чағда ата-аниси билән бирликтә тутқун қилинип лагерға қамалған. Әйни чағда уларниң чоң қизи хәдичә 18 яшта, оғли халит 16 яшта, кичик оғли муҗаһит 14 яшта икән.

Рошәнгүл ханимниң билдүрүшичә, 2017-йили 4-айдин кейин рошәнгүл ханимниң ғулҗидики аниси патигүл әмәт билән болған алақиси үзүлүп қалған. Илгири иниси ширмуһәммәт вә оғли елиниң беқишида болған 70 яшларға кирип қалған анисиниң нөвәттә беқимсиз қалған әһвали рошәнгүл ханимни әң әнсиритиватқан вә азаблайдиған әһвалларниң бири икән.

Бүгүн өмәрбәк ели әпәндиму зияритимизни қобул қилип, өзиниң пичандики аилиси вә аяли рошәнгүлниң ғулҗидики аилисиниң бешиға кәлгән еғир қисмәтләрниң пүткүл шәрқий түркистан хәлқиниң бешиға кәлгән ортақ паҗиә” икәнликини тәкитлиди.

Өмәрбәк елиниң билдүрүшичә, у 2018-йили хитайниң лагиридин азад болуп, қазақистанға кәлгәндин кейин, хитайниң лагерлириниң ички әһвалини дуняға ашкарилиғанлиқи үчүн, хитай даирилириниң биваситә тәһдити вә өч елишиға учриған.

Даириләр униң аяли рошәнгүлниң ғулҗидики оғли ели ташмуһәммәт вә иниси ширмуһәммәтләрни аилә бойичә лагерға қамиғандин башқа өмәрбәк елиниң пичандики ата-аниси вә қериндашлириға зиянкәшлик қилишни тохтатмиған.

Униң билдүрүшичә, бултур йәни 2018-йили9-айниң 18-күни қазақистандин аяли рошәнгүл вә балилирини түркийәгә елип келиш сәпиридә, хитай һөкүмитиниң ялған мәлумати сәвәблик аяли рошәнгүл истанбул айропортида 24 саәт тосуп қелинған. Шу мәзгилдә хитай сақчилири униңға тәһдит телифони қилип, лагирлар әһвалини давамлиқ ашкарилашни тохтатмиса өч алидиғанлиқини ейтқан. Бир айдин кейин йәни бултур 10-ай мәзгилидә пичандики дадиси ели әбубәкриниң лагирда өлгәнлик хәвирини аңлиған. Шундин буян өмәрбәк ели пичандики аниси аминихан садиқ, қериндашлиридин абдурахман әбубәкри, иниси осман әбубәкри, сиңиллиридин ризвангүл, адилә қатарлиқларниң әһвалидин хәвәр алалмиған.

Юқириқи аваз улинишидин сөһбәтниң тәпсилатини аңлайсиләр.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.