Qazaqistan Uyghurliri roza-ramzan éyida xeyr-saxawet pa'aliyetlirini kücheytmekte

Melumki, pütkül dunya musulman ehlining bu yilqi ramzan éyi xitayning Uyghur élide meschitlerni chéqip, qedimidin tartip islam dinigha étiqad qilip kéliwatqan Uyghur we bashqimu musulman xelqlerning diniy en'enilirini, heq-hoquqlirini depsende qiliwatqan bir waqitqa toghra kelgenidi. Démokratik ellerde yashawatqan Uyghurlar bilen bir qatarda qazaqistandiki Uyghurlarmu bu yili roza tutup, özlirining musulmanliq burchini ada qilmaqta hem öz du'alirida barliq musulman qérindashlirigha arzu-armanlirining, istek-xahishlirining orunlinishini tilimekte. Qazaqistandiki Uyghurlar her yilqidek bu yilqi roza ramzan éyidimu xeyr-saxawetlik ishlirini élip bérip, özlirining insaniy burchini orunlimaqta.

Igilishimizche, ramzan éyi kirishi bilenla qazaqistanning her qaysi jaylirida yashawatqan Uyghurlar xeyrxahliq pa'aliyetlirini keng yaydurghaniken. Kéyinki waqitlarda dunyagha tarighan korona wirusi wabasining küchiyip, ahalining salametlikige chong xewp tughulghinigha qarimay, millet janköyerliri bixeterlik charilirini qattiq saqlighan halda, turmush-tirikchiliki nachar a'ililerge, qéri-chörilerge, yétim-yésirlargha, mejruh insanlargha, tebi'iy apetlerdin zerdab chekkenlerge maddiy yardimini körsetmektiken. Bu heriketler metbu'atlarda, ijtima'iy taratqularda yorutulup, köpchilikning alqishigha sazawer bolmaqta.

Biz almuta wilayiti Uyghur nahiyesining merkizi chonja yézisigha orunlashqan Uyghur nahiyelik Uyghur medeniyet merkizining katipi gülminem toxtayéwa xanim bilen alaqileshkinimizde, u mundaq dédi: “Uyghur nahiyesining xelqimu aliyjanab ishlardin chette qalghini yoq. Mesilen, turmushi töwen a'ililerge her yili qol uchini sunup kéliwatqan janköyerlirimiz, atap éytqanda, arup aka sheripof 50 xalta un, may tarqatqan. Tijaretchi qérindashlirimiz öymu-öy méngip yürüp, xelqimizning halidin xewer élip, yéqindin yardem körsetmekte. Buningdin bashqa yéza-yézilarda yashlar birliship, iqtisadi töwen a'ililerge yémek-ichmek tarqitishni adetke aylandurghan. Bu bolsimu, yashlirimizning insanperwerliki we inaqliqini ispatlaydu”.

Melumatlargha qarighanda, qazaqistandiki Uyghurlar jumhuriyetlik Uyghur étno-medeniyet merkizi we uning sheher, nahiye, yéza-mehellilerdiki shöbiliri etrapigha topliship, köpligen medeniy ishlarni emelge ashurup kéliwatmaqtiken. Ene shu jumhuriyetlik Uyghur étno-medeniyet merkizining ijra'iy mudiri zuxrullam qurwanbaqiyéf ependining éytishiche, jumhuriyetlik Uyghur étno-medeniyet merkizining sheherlik shöbisi re'isining orunbasari “Métal prom grupp” shirkitining mudiri dolquntay abduxélil bilen almuta wilayetlik Uyghur medeniyet merkizining re'isi, wilayetlik aliy kéngesh ezasi, qazaqistan xelqi assambléyesi re'isining orunbasari zakirjan quziyéflar her yili roza ramzan aylirida xeyrxahliq ishlirini dawamliq yürgüzüp turidiken.

Zuxrullam qurwanbaqiyéf mundaq dédi: “Bu yilimu zakirjan bilen dolquntay ikkisi 2 ming turmushi nachar a'ililerge yardem qolini sunup, ishlirini bashlidi. Biz, merkez ichidiki ademler mushu ikki hörmetlik inilirimiz bilen birlikte a'ililerge tarqitip, medeniyet merkizining saxawetlik ishlirini körsitishni bashliduq. Buningdin bashqa bu ikkisi mekteplerning yétishmeywatqan derslikliri boyiche nurghunlighan yardemlerni körsitip kéliwatidu. Ular xeyrxahliq ishlardin bashqa dölet ichidiki nurghunlighan programmilargha yardimini körsitip kéliwatidu. Shuninggha baghliq assambléye rehberliri ikki inimizning ishlirini bahalap, xelqimizni xushal qiliwatidu”.

Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan almuta wilayitining talghir nahiyelik Uyghur medeniyet merkizining re'isi iminjan toxtaxunof ependi mundaq dédi: “Roza ayning ichide jahan'gir animiz nechche yillar boldi 80 nechche yétim-yésirgha öy sélip kéliwatidu. Shundaqla talghir nahiyesige yardem qilip kéliwatidu. Yéqindila jahan'gir animiz 40 a'ilige roziliq tamaqlarni tarqatti. Shuning bilen yenila shu güldala yézisida ‛nozugum‚ topi 20 a'ilige, aliyem aliyéwa 30 a'ilige taratti. Kalinin, yeni hazirqi tuzdibastaw yézisida, nahiye boyiche yashlarning yigit béshi zumret inimizning ‛teklimakan‚ guruppisi künde dégüdek iptarliq tamaqlarni tarqitiwatidu. Qizil gheyret mehelliside roza bashlan'ghandin béri bir milyon pul yighip qoyduq. Yene bu yerde ot ketken bir öy bar. Roza pitirini shu yerge yighiwatidu”.

Igilinishiche, qazaqistanliq Uyghurlar xeyrxahliq pa'aliyetlerni yürgüzüsh jeryanida bashqa millet wekillirinimu chette qoymay kéliwatmaqtiken. Ötken yillarda Uyghur jem'iyetlik birleshmiliri, ayrim millet janköyerliri, yurt-jama'etchilik qazaqistanning her qaysi rayonlirida yüz bergen tebi'iy apetlerdin zerdab chekkenlerge chong miqdarda maddiy yardem qilghanken.