Qazaqistanliq Uyghur bokschi shayim élijanof: “Xushal bolushqa téxi etigen, aldimda yene musabiqem bar”

Jenubiy qazaqistandiki chimkent shehiride bolup otken kespiy boks boyiche asiya musabiqiside Uyghur bokschi shayim élijanof(soldin üchinchi) 66 kilogramliqlar boyiche chémpiyon boldi. 2019-Yili 6-dékabir.

Qazaqistanliq Uyghurlarning tenheriketning her xil türliri boyiche xelq'ara we dunya musabiqilirige qatniship, zor netijilerge érishiwatqanliqi melum.

“Karaté”, yeni qa'idisiz chélishish, “Wushu-sanda”, yeni chambashchiliq, “Xokkéy”, yeni muz top oyuni, putbol, gimnastika, yekmu-yek mushtlishish, “Kikboksing”, yeni erkin mushtlishish, braziliyeche jyu-jitsu, yeni erkin chélishish we mushtlishish hemde bashqilar shularning jümlisidindur. Boks shular ichidiki eng ammiwi tenheriket türlirining biri bolup, Uyghur tenheriketchiler bu türdimu tirishchanliq körsitip kelmekte.

6-Dékabirda jenubiy qazaqistandiki chimkent shehiride kespiy boks boyiche asiya musabiqisi bolup ötti. Musabiqige ottura asiyadiki besh jumhuriyetning, yeni qazaqistan, özbékistan, qirghizistan, tajikistan we türkmenistanning eng küchlük tenheriketchiliri ishtirak qildi. Mezkur musabiqige qatnashqan qazaqistanliq komanda terkibide Uyghur yigiti shayim élijanofmu bar bolup, u 66 kilogramliqlar boyiche chémpiyon boldi.

Biz almuta wilayiti emgekchiqazaq nahiyesining qaratoruq yézisida yashawatqan shayim élijanof bilen alaqileshtuq. U radiyomiz ziyaritini qobul qilip, özi toghriliq mundaq dédi: “Men 3-siniptin bashlap boksqa bardim. Nur'exmet raziyéf méning birinchi trénérim bolidu. Shuning qolida terbiyelendim. Men golofkin, élijanof we bashqimu olimpik chémpiyonlargha hewes qilattim, ulargha qarap qiziqishim téximu kücheydi. Men köpligen nahiyelik, jumhuriyetlik, xelq'ara musabiqilerning chémpiyoni boldum. Kespiy boks bir az qiyinraq bolidu. Chimkentte birinchi boldum. Xushal bolushqa téxi etigen, aldimda yene yekmu'iyek élishishlirim bar.”

Shayim élijanof kélechekte dunya musabiqilirige qatniship, buningdinmu chongraq utuqlargha érishish arminining bar ikenlikini, Uyghur bokschiliridin, bolupmu Uyghur élidiki hem shundaqla qazaqistandiki kespiy bokschi dilmurat mijitofni ülge tutidighanliqini otturigha qoydi. U yene öz trénérliri nur'exmet raziyéf, hémit toxtaxunof, roman seydullayéf we bashqilargha chong minnetdarliqini bildürdi.

Shayim kamil oghli élijanof 1992-yili almuta wilayitining emgekchiqazaq nahiyesige qarashliq qaratoruq yézisida dunyagha kelgen. U kichikidin tenheriketning boks türige qiziqip, tunji qétim ene shu qaratoruq yézisining awut sattarof namidiki ottura mektipide pa'aliyet élip bériwatqan boks kulubigha barghan. U bir nechche yil dawamida boks mahiri nur'exmet raziyéfning qolida meshiqlinip, köpligen musabiqilerge qatnashqan. Andin almuta shehiride tébbiy mektipide oquwatqan üch yil mabeynide tenheriket oqutquchisi dosim dyusénbayéfning qolida meshiqlen'gen. Kéyinki yilliri u tenheriket mahiri, “Fri sparring” kulubining bash trénéri hémit toxtaxunofning qolida terbiyilendi. Shayim élijanof mushu yili türkiyede ötken musabiqilerge qatniship, yaxshi netijilerni körsetti. Kéyinirek u chimkent shehiride roman seydullayéf yétekchilikide meshiqlinip, tejribe almashturghan idi. Séntebir éyida chimkent sheherlik téléwiziye qanilining “Ochuq söhbet” programmisi uni söhbetke chaqirghan. Uning trénéri roman seydullayéf we kesipdashliri yash bokschining talantigha yuqiri baha bérip, uning choqum qazaqistan tughini xelq'arada lepilditighanliqigha ishench baghlighan idi.

Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan shayimning anisi, awut sattarof namidiki mektepning mu'ellimi sabirem shemiyéwa mundaq dédi: “Shayim a'ilimizning otturanchi oghli. Shayim 8 yéshidin boksqa qiziqip, qaratoruq mehelliside boks kulubi échilghandin kéyin bérishqa bashlidi. Mektepte oqup yürgen waqitlirida nahiyelik, oblastliq, jumhuriyetlik musabiqilerge qatniship, her qachan birinchi orunni alsamla dep yüretti. Biraq barghan yéridin u médalsiz qaytip kelmeytti. U yaz boyi chimkentte meshiq bilen shoghullandi we 6-dékabirda özining birinchi belwéghini élip keldi.”

Sabirem shemiyéwa qaratoruqtin 30 etrapida boks heweskarlirining chimkent shehirige bérip, shayimni hertereptin qollap, uni rohlandurghanliqini, buning peqet bir a'ile emes, belki pütkül qazaqistan Uyghurlirining utuqi we xushalliqi bolghanliqini bildürdi.

Shayim élijanofning birinchi trénéri nur'exmet raziyéfning éytishiche, shayim élijanof boks bilen shoghullan'ghan deslepki waqtidin bashlapla yaxshi netijilerni körsitip kelgen iken. U mundaq dédi: “Élijanof shayim nahiyelik, oblastliq, xelq'ara musabiqilerde chémpiyon bolup yürgen. U 10-sinipni püttürüp ketkendin kéyin, almutagha bérip, ishqa orunliship, hémit toxtaxunof, saghatbék musaxanofta meshiqlinishni dawamlashturidu. Andin türkiyede bolup, u yerdin qaytip kelgendin kéyin chimkentte belwaghni élip keldi. Uning bilen bir qatarda rénat qurbanof kikboksing boyiche dunya musabiqiside ikkinchi orun élip keldi. Buningdin tashqiri raziyéf na'il, merüpof ruslan, israpul islam, muxpulof zulyar qatarliq balilirim chémpiyon boldi.”

Melum bolushiche, hazir nur'exmet raziyéfning qol astida 30 gha yéqin bala boks boyiche meshiqliniwatqan bolup, ular arisida ösüp kéliwatqan hemde kélechikidin zor ümid kütülüwatqan her millet wekilliri bar iken. Uning shagirtliri ichide Uyghur qizlirimu bolup, mesilen, shahnaz tahirowa almuta shehiri boyiche chémpiyon bolup, hazir jumhuriyetlik musabiqige teyyarlanmaqtiken.