Қирғизистан уйғурлири “иттипақ” җәмийитиниң 11-қурултийини өткүзди
2025.01.14

12-январ қирғизистан уйғурлири “иттипақ” җәмийити 11-нөвәтлик пәвқуладдә қурултай өткүзди. Қурултай бишкәк шәһириниң йенидики аламидин наһийәсиниң мәдәнийәт өйидә уюштурулди. Қурултайға қирғизистанниң чуй вилайити шундақла ош, җалал-абад вә қарақол шәһәрләрдики уйғур җамаәт вәкиллири болуп, 510 вәкил аваз беришти. Мәзкур қурултайға йәнә қирғизистан хәлқ ассамблейәси кеңишиниң әзалири қатнашти.
Қурултайниң күн тәртипигә үч мәсилә қоюлған болуп, булар: “иттипақ” җәмийитиниң 2023-йили март ейидин тартип 2024-йили ноябир ейиғичә елип барған ишлири һәққидә һесабат бериш, “иттипақ” җәмийитиниң малийә комитетиниң һесабат бериши вә “иттипақ” җәмийитиниң йеңи рәисини сайлап чиқиш.
11-Қурултайниң мувәппәқийәтлик елип берилиши үчүн зумрәт рузийева ханимниң башчилиқида қурултай тәшкилий комитети қурулған. “иттипақ” җәмийитиниң рәисликигә үч намзат көрситилгән болуп, улар әсқәр қасимоф, нурания қасимова вә әсәд тилибайевтур. Лекин, бәзи сәвәбләр билән әсәд тилибайеф рәислик намзитини бикар қилди.
Мәзкур қурултай қирғизистан җумһурийитиниң дөләт гимни билән рәсмий ечилип аяллар кеңишиниң әзаси, һоқуқшунас меһриниса салайеваниң риясәтчиликидә елип берилди. Қурултайда “иттипақ” җәмийитиниң малийә комитетиниң рәиси нурания қасимова хизмәтлири һәққидә һесабат берип, шу икки йил җәрянида елип барған ишлириниң алаһидиликиниң бири “иттипақ” гезитиниң тәһрири вә хизмәтчилириниң маашини өстүрүши икәнликини әскәртти.
Қурултай җәрянида бир нәччә вәкилләр өз ирадиси билән ихтиярий сөзгә тәклип қилинип охшимиған пикирләрни оттуриға қоюшти. “иттипақ” җәмийитиниң сабиқ рәиси дилмурат әкбәроф әпәнди сөзгә чиқип җамаәтни иттипақлиққа тәклип қилди. У, мундақ деди:
Қурултайниң күн тәртипигә қоюлған икки мәсилә қаралғандин кейин асаслиқ мәсилә “иттипақ” җәмийитиниң рәисини сайлаш тәртипи башланди. Алди билән намзат әсқәр қасимоф өз пирограммисини елан қилип, уйғур хәлқиниң мәдәнийитини раваҗландуруш вә вә уйғур хәлқиниң қирғиз тилини өгинишиниң әң асаслиқ вәзипә икәнликини тәкитлиди. Кейин намзат нурания қасимова өз пирограммисини елан қилип уйғур хәлқиниң тили вә мәдәнийитини раваҗландурушини тилға елип вә қирғизистандики пүткүл уйғур тәшкилатлириниң зич мунасивәттә болуши керәкликини әскәртти.
Мәзкур қурултайға қатнашқан бишкәктә турушлуқ явропа парламентниң хизмәтчиси, дуня уйғур қурултийиниң қирғизистандин вәкили пәрһад ибраһимоф әпәнди зияритимизни қобул қилип қурултайниң тәртиплик өткәнликини тилға елип, сайлам һәққидә бир нәччә тәвсийәләрни бәрди. У: “мениң пикримчә қурултай яхши өтти, бирақ бәзи техникилиқ мәсилиләр чиқип қалди, келәчәктә сайламни електиронлуқ қилишни тәвсийә қилимән, чүнки бүгүнки күнләрдә нурғунлиған васитиләр бар, шундақла бәзи бесим вә хапичилиқларни сақлиниш үчүн сайлам аваз бериши мәхпий уссул билән қилинған болса техиму үнүмлүк болатти” деди.
Мәзкур қурултайға қатнашқан бишкәктики атай огонбайев мәһәллисиниң йигит беши халмурат қәмәрдиноф әпәнди зияритимизни қобул уйғур хәлқиниң мәнпәәти вә тәрәққияти үчүн хизмәт қилидиған рәис билән бирликтә ишләшниң муһимлиқини тәкитлиди.
Қирғизистанниң җәнубидики ош вилайитидики қәшқәр-қишлақ йезисиниң вәкили шавкәт һесамидиноф әпәнди зияритимизни қобул қилип йеңи сайланған рәисниң ош вилайитидики уйғур җамаитигә көңүл бөлүшини үмид қилидиғанлиқини билдүрди.
Қурултайға қатнашқан 510 вәкилниң пикирлири һәр хил болғачқа, қурултай җәрянида бәзи уқушмаслиқлар чиқти, қарақол шәһиридин кәлгән “вентус” кишилик һоқуқ тәшкилатиниң рәиси камилҗан розийеф әпәнди радийомиз зияритини қобул қилип өз пикирлири билән ортақлашти.
Қирғизистан уйғурлириниң “иттипақ” җәмийитиниң 11-қурултийидики сайлам нәтиҗисидә, әсқәр қасимоф 342 аваз билән “иттипақ” җәмийсиниң йеңи рәиси болуп сайланди. Қирғизистан хәлқ ассамблейәси кеңишиниң муавин рәиси алийеф узбек адамович сөзгә тәклип қилинип мундақ деди: “сизләр билгиниңлардәк қирғизистан хәлқ ассамблейәси кеңишиниң рәиси тәрипидин маңа көрсәтмә берилди. Бу қурултай җәмийәтниң тәстиқланған низамнамиси бойичә өтүши керәк иди, лекин бу йеңи низамнамә икән, әдлийә министирлиқи тәрипидин техи тәстиқланмиған икән, шуниң үчүн бу қурултайниң қанунлуқ баһаси қирғизистан хәлқ ассамблейәси кеңишиниң қанун комитетиниң йиғинида музакирә қилинип, йәкүн чиқирилиду”.