Qirghizistandiki Uyghur xanim-qizlar Uyghurlarning “Gülchay” en'enisini janlandurmaqta
2024.12.26

25-Dékabir qirghizistan paytexti bishkek shehiridiki “Ferizat” toyxanisida Uyghur xanim-qizlirining “Gülchay” pa'aliyiti ötküzüldi. Pa'aliyetke qarabalta, bélowodsk, toqmaq, béshkek shehiri we uning etrapidiki Uyghur mehelliliride olturushluq Uyghur xanim-qizliri qatnashti. Mezkur pa'aliyet “Ittipaq” jem'iyiti ayallar kéngishining sabiq re'isi, dunya Uyghur qurultiyining wekili tursun'ay islamning teshebbusida uyushturuldi.
Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan tursun'ay islam xanim mezkur pa'aliyetning asasiy meqsitining Uyghur örp-adetliri we Uyghur tilini saqlash hem dawamlashturush ikenlikini tekitlep ötti.
Mezkur pa'aliyet pütünley dégüdek Uyghur tilida ötküzüldi, Uyghur tilida oyunlar körsitildi. Buning üchün qazaqistandin mexsus méhmanlar teklip qilindi. Alahide teklip bilen bu pa'aliyetke qatnashqan daniyar qunaxunow bilen yalqun tahirowlar Uyghur tilida xanim-qizlargha köpligen chaqchaq we oyunlarni körsitishti. Qirghizistan xelq artisi sultan kerimow we tonulghan naxshichi alimjan roziyéwlar Uyghurche janliq xelq naxshilirini yangritip, köpchilikning qelbini lerzige sélishti.
Chay medeniyiti Uyghur xelqi uzun tarixtin buyan dawamlashturup kelgen örp-adet we en'enilerdin biridur. Chay olturushlirining türliri nahayiti köp, hazir ottura asiya, jümlidin qirghizistan Uyghurliri arisida saqlinip qalghanliridin “Tatliq chay”, “Maqul chay”, “Tazim chay”, “Kichik chay” we bashqilarni sanap ötüshke bolidu. Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan toqmaq shehiri Uyghur ayallar birlikining hörmetlik ezasi rayxan ruziyéwa xanim, “Gülchay” en'enisi Uyghurlar burundin dawamlashturup kelgen bir miras, dep tekitlidi.
19-Esirde yashighan rusiyelik ottura asiya tetqiqatchisi mixa'il péwsow (Михаил Певцов) öz kitablirida Uyghurlarni mundaq dep teswirligen: “Qeshqerlikler gül-chécheklerni bek söyidighan xelqtur. Ularning hoyla-aramlirida we baghlirida her türlük gül-chécheklerni köreleymiz. Ayallar hemishe gül-chéchekler bilen özini zinnetleydu, erler bolsa bezide gül-chécheklerni kökrikige taqiwalidu”.
Nowopokrowka mehellisi ayallar kéngishining re'isi asiyem mollabaqiyéwa xanim radiyomiz ziyaritini qobul qilip, “Gül” Uyghur xelqi üchün alahide bir mene we mezmun béridighanliqini tilgha aldi. U, “Gülchay” en'enisi toghrisida özining oy-pikirliri radiyo anglighuchilar bilen ortaqlashti.
Pa'aliyet dawamida Uyghur xelqining edebiyati, örp-aditi, sen'iti, ijtima'iy hayati we tarixigha munasiwetlik nurghunlighan oyunlar we nomurlar körsitildi, murasim intayin kötürenggü keypiyatta ötti. Mezkur “Gülchay” gha qatnashqan “Tengritagh sadaliri” radiyosining muxbiri hashimowa nilufer nurtay qizi radiyomiz ziyaritini qobul qilip, Uyghur xelqi duch kéliwatqan bügünki “Soghuq künlerde gülchay murasimi bizge bir baharni eslitilgen bir pa'aliyettur” dédi.
Qirghizistan ottura asiyada qazaqistandin qalsila Uyghurlar bir qeder köp olturaqlashqan bir memliket. Qirghizistan Uyghurliri öz milliy kimliki, örp-adetliri we medeniyitini saqlap qélish we rawajlandurush üchün üzlüksiz tirishchanliq körsetmekte. Ular yene qazaqistan we özbékistan qatarliq qoshna ellerdiki Uyghurlar bilen zich munasiwet ornitip, özlirining milliy kimliki we medeniyitini yenimu janlandurush üchün tirishmaqta.