Рәйһан әсәт: “иним әкбәрни вә башқа милйонлиған инсанларни набут қилғанлар җавабкарлиққа тартилидиған күнләр чоқум келиду”

Мухбиримиз ирадә
2022.01.13
Рәйһан әсәт: “иним әкбәрни вә башқа милйонлиған инсанларни набут қилғанлар җавабкарлиққа тартилидиған күнләр чоқум келиду” Рәйһан әсәт американиң һәр йилда бир өткүзидиған “демократийә юқири дәриҗиликләр йиғини” ға тор арқилиқ қатнашқан көрүнүш. 2921-Йили 8-декабир.
state.gov

Уйғур тилидики нуқтилиқ хәвәр вә мулаһизә тор бәтлиридин болған “бағдаш” тор сәһиписиниң қурғучиси, техника карханичиси вә сахавәтчи әкбәр әсәт хитай һөкүмити 2016-2017-йиллиридин башлап районда йолға қойған кәң көләмлик тутқун қилиш вә лагерларға қамаш һәрикитидә зиянкәшликкә учриған уйғур зиялийлири, карханичилири, сәнәткарлири, диний затлири қатарлиқларниң бири сүпитидә қолға елинип 15 йиллиқ қамақ җазасиға мәһкум қилинғаниди.

Шундин бери униң америкадики һәдиси рәйһан әсәт иниси әкбәр, лагер вә турмиләргә соланған бигунаһ кишиләрниң һөрлүккә чиқиши, адаләткә еришиши үчүн тинимсиз һәрикәт қилмақта. Иниси әкбәрниң бу йил 5-январ күнидики 35 яшқа киргән туғулған күнини юқирида силәр авазини аңлиған тәсирлик қисқа филимни иҗтимаий таратқуларда тарқитиш арқилиқ хатирилигән рәйһан әсәт инисиға “һаман бир күни дуня сән билән тонушиду, биз һәммимиз бирликтә сени өйгә қайтуруп келимиз” дәп вәдә қилиду.

Рәйһан әсәт бу мунасивәт билән радийомизға қилған сөзидә инисиниң хитай түрмисидики азаб-оқубитиниң бу йилму давам қиливатқанлиқидәк бу аччиқ һәқиқәтниң өзини толиму азаблайдиғанлиқини, бу азабиниң униң туғулған күнидә һәссиләп ашқанлиқини ейтти.

Әмма рәйһанниң көңли у күнләрдә әкбәр әсәтни унтуп қалмиған дөләт әрбаблириниң, паалийәтчиләрниң вә башқа нурғун кишиләрниң хатирә сөзлири билән азрақ болсиму тәсәлли тапқан. Рәйһан әсәт сөзидә “инимниң туғулған күни мунасивити билән азаб тартиватқан милйонлиған уйғурниң мәсилиси йәнә бир қетим кишиләрниң сәмигә селинған болди” деди.

Әкбәр әсәтниң туғулған күни мунасивити билән америка кеңәш палатаси ташқи ишлар комитети тивиттер арқилиқ “бейҗиң олимпикигә 30 күн қалди. Бирақ хитайниң бу йилму туғулған күнини хитай түрмилиридә өткүзгән әкбәр әсәт вә башқа нурғунлиған адәмләргә қиливатқан рәһимсизләрчә зиянкәшлики тохтап қалмиди” дәп язған.

Шу күни йәнә, кеңәш палата әзалири марко рубийо, кирис кунис, авам палата әзаси майк левин, ким яң, американиң бирләшкән дөләтләр тәшкилатида турушлуқ әлчиси линда томас гиринфийлд вә литва парламент әзаси довили сакалини қатарлиқлар, шундақла җәймис милвард, софей речардсон қатарлиқ нурғунлиған башқа тонулған шәхсләр әкбәрниң туғулған күнини хатирилигән. Улар тивиттер учурлирида бирдәк әкбәр әсәт вә униңға охшаш нурғун кишиләрниң пәқәт уйғур болғанлиқи үчүнла түрмиләрдә азаб тартиватқанлиқини вә буниңға дәрһал хатимә берилиши керәкликини тәкитләшкән.

Рәйһан әсәт американиң һәр йилда бир өткүзидиған “демократийә юқири дәриҗиликләр йиғини” ға тор арқилиқ қатнашқан көрүнүш. 2921-Йили 8-декабир.

Рәйһан әсәт бизгә қилған сөзидә иниси әкбәрниң интайин яхши тәлим-тәрбийә көргән, өз саһәсидә утуқ қазанған вә америкаға келип ташқи ишлар министирлиқиниң интайин нопузлуқ программисиға қатнашқан бир истиқбаллиқ яш болушидәк алаһидиликиниң зор диққәт қозғиғанлиқи, чүнки униң хитай һөкүмити илгири сүрүватқан “бу кишиләр ашқун, тәрбийәләшкә еһтияҗлиқ кишиләр” дегәндәк сәпсәтиләрниң пүтүнләй ялғанлиқини испатлап беридиғанлиқини ейтти.

Рәйһан әсәт нөвәттә өткән айда американиң һәр йилда бир өткүзидиған “демократийә юқири дәриҗиликләр йиғини” ға қатнашқанда америка ташқи ишлар министири антоний билинкен билән көрүшүп униңға инисиниң әһвалини тонушـтурған вә хитай һөкүмитини әкбәр әсәтни қоюветишкә чақирған.

Уйғур тилидики нуқтилиқ хәвәр вә мулаһизә тор бәтлиридин болған “бағдаш” тор сәһиписиниң қурғучиси, техника карханичиси вә сахавәтчи әкбәр әсәт 2016-йили февралда америка ташқи ишлар министирлиқиниң тәклипи билән “хәлқаралиқ зиярәтчи рәһбәрләрни тәрбийәләш программиси” ға қатнишиш шәрипигә еришкән аз сандики уйғур карханичилириниң бири иди. Бирақ у мушу сәпәрдин қайтип узун өтмәйла йәни 2016-йили 4-айда тутқун қилинған вә аридин 4 йил өткәндә йәни 2020-йили январ ейида униң “миллий өчмәнликкә қутратқулуқ қилиш җинайити” билән 15 йиллиқ қамақ җазасиға һөкүм қилинғанлиқи мәлум болғаниди.

Рәйһан әсәт иниси әкбәр әсәтниң һазир шараитиниң әң начарлиқи вә залимлиқи билән нами пур кәткән ақсу түрмисидә азаб тартиватқанлиқини, әмма әкбәрни вә башқа милйонлиған инсанларни набут қилғанларму җавабкарлиққа тартилидиған күнләрниң чоқум келидиғанлиқини ейтти.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.