Lagér shahiti sayragül sawut a'ilisi bilen bille shiwétsiyege yétip barghan
2019.06.03
Sayragül sawutbay qazaqistan'gha qéchip ötken lagér shahitlirining biri. Lékin u qazaq saqchiliri teripidin tutqun qilin'ghan we xitaygha qayturulush xewpige duch kelgen idi. Uning délosi qazaqistandiki “Ata yurt pida'iyliri” teshkilatining yardimi we qollishi bilen qazaqistan jama'iti we xelq'araliq axbaratlarning jiddiy diqqitini qozghighan idi.
“Ata yurt teshkilati” ning wekilliridin gheyret baytolla, radiyomizgha mexsus uchur yetküzüp, bügün, yeni 3-iyun chüshtin burun sayragül sawutbayning qazaqistandin shiwétsiyege qarap yolgha chiqqanliqini, uning shiwétsiyege yétip barghandin kéyin xelq'ara kishilik hoquq teshkilatlirining yardimide siyasiy panahliq tilesh éhtimalliqi barliqini bildürdi.
Uning bildürüshiche, sayragülning xitaygha qayturulushtek xewptin qutulup, üchinchi bir döletke kétishke yol échilishi 3 aydin buyan mirza qamaqta tutup turuluwatqan “Ata yurt pida'iyliri” ning yétekchisi sérikjanningmu qoyup bérilip bashqa bir dölette panahlinishqa ruxset qilinish éhtimalliqini otturigha chiqarmaqtiken.
Sayragül bultur 8-ayda almutada échilghan siyasiy panahliq sotida özining mongghulküre nahiyesidiki yépiq terbiye lagérida oqutquchiliq qilghan mezgilide lagérlargha a'it mexpiy matériyallarni körgenlikini, mehbuslargha yürgüzgen xorlash we qiyin-qistaqlargha shahit bolghanliqini ilgiri sürgen idi.
“Ata yurt pida'iyliri” ning qurghuchisi, hazir mirza qamaqta turuwatqan sérikjan bilesh'oghli ilgiriki ziyaretlirimizde gerche sayragül lagér mesiliside sükütni buzushni qarar qilghan bolsimu, emma qazaqistandiki türlük tehdit we agahlandurushlar seweblik uning bixeterlikidin endishe qiliwatqanliqini we axbaratlarning ziyaritini waqtinche ret qilishqa mejbur ikenlikini bildürgen idi.
“Ata yurt pida'iyliri” ning yardimi bilen sayragül özige süküt qilishni izchil yosunda tewsiye qilip kelgen ilgiriki adwokati abuzal kuspanni 2019 yili 15-féwralda resmiy bikar qilghan. Uning ornigha qazaqistandiki dangliq kishilik hoquq adwokati ayman omarowani yéngidin adwokatliqqa teklip qilghan. Bultur 8-ayda u qazaqistan sotigha yéngi adwokati ayman bilen bille qatnashqan, sotta sayragülning xitaygha qayturulmasliqi qarar qilin'ghan idi. Sayragülning qazaqistandin xitaygha qayturulmasliqidek bir basquchqa kélishide uning adwokati ayman we “Ata yurt pida'iyliri” ning yétekchisi sérikjanning xelq'araliq axbaratlar we kishilik hoquq teshkilatlirigha sayragül uchrighan qiyinchiliqlarni toxtimastin anglitishi muhim rol oynighan iken.
Sayragülning bultur 8-aydiki soti we sot qararidin kéyin bir guruppa kishiler uning öyige kélip, uninggha lagérda körgenliri heqqide sözlimeslikni, undaq bolmaydiken aqiwitige özi mes'ul bolidighanliqi heqqide agahlandurghan iken. Shuning bilen u adwokati we bashqilarning héch bolmighanda qazaqistanda panahlinish iltimasi qobul bolghuche bolsimu jim turup turush heqqidiki nesihetliri netijiside xitaydiki lagérlar heqqide sözleshni toxtatqan. Halbuki, shundaq bolushigha qarimay uning qazaqistanda panahlinish iltimasi ikki qétim ret qilin'ghan iken.
Sayragül ilgiri bir qanche qétim widéyoluq guwahliq bérip, özining qazaqistanda panahlinish arzusining xitayning qazaqistan'gha qiliwatqan bésimi tüpeyli tosqunluqqa uchrawatqanliqini, öz ümidining barghanséri aziyiwatqanliqini éytqan idi. U yene özining qazaqistanda turup qélish üchün dawamliq süküt qilish yaki lagérlarda körgenlirini ashkarilap, özining wijdani burchini ada qilish otturisida qattiq tallashqa duch kelgenlikini bildürgen idi.
Biz sayragül we uning a'ilisining shiwétsiye hökümitige sun'ghan siyasiy panahliq iltimasining qaysi basquchta turuwatqanliqini bilish üchün shiwétsiyening washin'gtonda turushluq elchixanisi bilen alaqileshtuq. Shiwétsiye elchixanisining axbarat ishxanisining xadimi özining bu délo heqqide melumati yoqluqini, sayragülning panahliq ishliri toghriliq shiwétsiye hökümitidin toluq melumat igiligendin kéyin biz bilen alaqilishidighanliqini éytti.
“Ata yurt pida'iyliri” teshkilatining qurghuchisi sérikjan bilesh'oghlining wekili érbol dewlétbék teshwish ichide yashap kelgen sayragülning éri we ikki perzenti bilen bille shiwétsiyege yétip bérishining yaxshi bir purset bolghanliqini, erkin dunyagha bixeter yétip barghan sayragülning emdilikte lagérlarning ichki sirlirini téximu keng türde tashqi dunyagha anglitishi üchün imkaniyet tughulghanliqini bildürdi.
Érbolning qarishiche, sayragülning qazaqistanda panahlinishi ret qilin'ghan bolsimu, emma uning xitaygha qayturulmay üchinchi bir döletke bérishigha yol qoyulushini qazaqistanning diplomatiye taktikisining bir ghelibisi déyishke bolidiken.