“Shinjanggha sayahetke barmang!” -xitayning Uyghur irqiy qirghinchiliqini yoshurushtiki taktikisi

Bir qanche er yeken nahiyesining azadbagh yézisidiki siyasiy teshwiqat yézilghan taxtini süretke tartishning aldini almaqchi bolghan körünüsh. 2023-Yili 18-iyul, azadbagh

Xitayning dölet igidarchiliqidiki chet elge qaritilghan teshwiqat wasitisi bolghan “Xitay yer shari téléwiziye tori” , yeni CGTN téléwiziye qanilining da'imliq muxbiri férnando munoz bérnal(Fernando Munoz Bernal) yéqinda özining yutub qanilida, Uyghur élida “Erkin we azade” 5 ay sayahette bolghanliqi heqqidiki bir widiyoni ishlep tarqatqan. Amérika hökümiti “Irqiy qirghinchiliq sayahiti” dep qarawatqan we jiddiy rewishte cheklime qoyuwatqan “Shinjang sayahiti” ge qarita uning xitay terepdari süpitide otturigha chiqishi, shundaqla xitayning teshwiqatigha hemnepes bolushi, ijtima'iy taratqularda jiddiy inkaslarni qozghimaqta.

Bu inkaslarning biri, ros-xulman téxnologiye institutining dotsénti timusiy gros teripidin X supisigha yézilghan bir qisqa bahadur. U 11-mart küni özining bu heqtiki qarishini töwendiki sözler bilen kinaye qilghan: “U bu yerde, Uyghurlarning kawap yéyishi we ussul oynishidin bashqa héchnersini körmigen. ”

Amérika dölet mejlisidiki her ikki palataning ezaliri we kishilik hoquq sahesidiki bezi mutexessisler, xitayning keng kölemde teshwiq qiliwatqan “Shinjang sayahetchiliki” ni “Irqiy qirghinchiliq sayahiti” dep qarap, chet el sayahet shirketlirini Uyghur rayonigha qarita sayahet teshkillimeslikke chaqirghanidi.

Amérika xelq'ara diniy erkinlik komitétining komissari nuri türkelning qarishiche, xitayning nöwette Uyghur élida keng kölemde qanat yayduruwatqan bu türdiki teshwiqat xaraktérlik atalmish “Shinjang sayahiti” , özining yéqinqi yillardin buyan Uyghur élida yürgüzüwatqan yuqiri bésimliq zulum siyasitini yoshurush؛ dunya jama'etchilikning nezeride xunüklishiwatqan obrazini qayta tiklesh؛ shundaqla peydinpey chöküshke yüzlen'gen iqtisadiy weziyitini ongshash üchün iken.

Uyghur kishilik hoquq qurulushining tetqiqatchisi, Uyghur kishilik hoquq qurulushi 2023--yili 8--ayda élan qilghan “Irqiy qirghinchiliq sayahiti” namliq doklatni teyyarlighan tetqiqatchilardin biri hénriy shajéwiski bu heqte ziyaritimizni qobul qilip öz qarashlirini biz bilen ortaqlashti. U özining bu heqtiki köz qarashlirini bayan qilip mundaq dédi:

“Sizgimu melum, b d t qatarliq organlar ‛xitay kompartiyesining Uyghur rayonidiki basturush siyasetlirini insaniyetke qarshi jinayet shekillendürüshi mumkin‚ dep eyibligen. Méningche, xitay hökümiti bu sayahet türlirini yolgha qoyush arqiliq, xelq'ara jem'iyetning yuqiriqi eyibleshlirini inkar qilmaqchi bolghan. Halbuki, xitay teshwiq qiliwatqan bu sayahet chaqiriqliri bixeter we ishenchlikmu? emeliyette bular xitay hökümiti teripidin nahayiti éniq békitilgen bir sayahet liniyesidur. Yeni sayahet nuqtiliri mexsus tallan'ghan we nazaret qilinidighan orunlardin teshkil tapqan. Shunga men bu sayahetchilikte heqiqiy erkinlikning mewjutluqidin, sayahetchilerning istigen jaylarni körelishidin gumanlinimen.”

Halbuki, CGTN ning ketminini chépiwatqan yallanma muxbir férnando X supisida hembehirligen “Shinjanggha sayahetke barmang! ” namliq mawzudiki “Irqiy qirghinchiliq sayahiti” dep xeshteg qoyulghan widiyosigha mundaq bir yazmini qoshumche qilghan:

 “Igilinishiche, amérika dölet mejlisi qarmiqidiki xitay ishliri ijra'iye komitéti (CECC) ning re'isi, yéngi jérsiy shitatining awam palata ezasi kristofér simis we mezkur komitétning birleshme re'isi, amérika kéngesh palata ezasi jéf mérkléy 7-mart küni töt parche xet yazghan we 10-mart yekshenbe küni uni élan qilghan. Bu töt parche xetning üchi amérika sayahet shirketlirige, biri amérika tashqi ishlar ministiri bilinkén'gha yézilghan. Mezkur xetlerde, amérika shirketlirining xitay da'irilirining sayahet teshwiqatigha maslashqanliqi we uni qollighanliqi, shundaqla xitayning shinjangda yürgüzüwatqan zulumlirini tashqi dunyagha perdazlap körsitishige yantayaq bolup qélishidin endishe qilin'ghanliqi bildürülgen. Shuning bilen bir waqitta uningda yene amérika tashqi ishlar ministirliqining shinjang sayahiti toghriliq chiqarghan agahlandurushini 4-derijige kötürüshni telep qilghanliqi otturigha qoyulghan. ”

Férnandoning X supisida hembehirligen “Shinjanggha sayahetke barmang! ” namliq widiyosini qollighan “Shangxey géziti” ning muxbiri endiy boréxam (Andy Boreham) munu sözler bilen öz pikrini bayan qilghan: “U besh ay waqit serp qilip shinjangni aylinip chiqti. Amérikaliq baylar u yerdiki heqiqiy ehwalni eng yaxshi bilimiz, dep oylaydu. Ular shu oyi boyiche bu rayon'gha sayahet qilishni chekleshni otturigha qoydi! wahalenki, férnando özining shinjangdiki emeliy kechürmishliri arqiliq amérikaning bu heqtiki agahlandurushining artuqche ikenlikini körsetti.”

 Hénriy shajéwiski ötken hepte amérika tashqi ishlar ministirliqining shinjang sayahiti toghrisidiki agahlandurushini 4-derijige kötürüshni telep qilishining xitaygha qandaq tesir körsitidighanliqi heqqidiki pikrini bayan qilip, mundaq dédi.

 “Méningche, amérikaning bu agahlandurushining xitayning rayondiki sayahetchilikige tesir körsetkenlikige da'ir ehwallarni hazirche bayqimiduq. Amérika bu agahlandurushni bérish arqiliq amérika puqralirining Uyghur rayonini sayahet qilip xitayning ‛insaniyetke qarshi jinayet‚ lirige shérik bolup qélishining aldini élishqa tirishiwatidu. Shunga biz qandaq qilidighanliqimiz heqqide éhtiyatchan bolushimiz kérek. Chünki amérika tashqi ishlar ministirliqi agahlandurush derijisini téxiche heqiqiy türde yuqiri kötürdi, déyelmeymiz. ”

Nuriy türkel ependi ziyaritimiz dawamida nöwette chet el sayahet shirketlirining Uyghur éligha qarita sayahet teshkillimesliki teshebbus qiliniwatqan bir peytte, bu cheklimilerning alip kélidighan ijabiy we selbiy tesiri heqqide öz qarashlirini izahlap ötti.

Mutexessisler, xitay hökümitining nöwette yenila her xil siyasiy teshwiqat taktikiliridin paydilinip, xelq'ara jem'iyetke özliri layiheligen “Chirayliq tam” nila körsitip, uning arqisigha yoshurun'ghan zulmetlerni dawamliq yoshurushqa urunuwatqanliqini ilgiri sürmekte.