Shiwétsiye parlaméntigha Uyghur diyaridiki jaza lagérlirigha qarshi qarar maqullash layihesi sunulghan

Ixtiyariy muxbirimiz ekrem
2019.11.01
Serkan-Kose.jpg Shiwétsiyede hakimiyet béshida turuwatqan eng chong partiyelerdin biri bolghan “Sotsiyal démokratlar partiyesi” ning parlaménttiki ezasi serkan köse ependi.
Social Media

 

Shiwétsiye parlaméntining tor betliridiki uchurlardin melum bolishiche, shiwétsiyede hakimiyet béshida turiwatqan eng chong partiyilerdin biri bolghan “Sotsiyal démokratlar partiyisi” ning parlaménttiki ezaliridin serkan köse we tomas hammarbérg qatarliqlar shiwétsiye parlaméntigha xitayning Uyghur diyarida tesis qilghan jaza lagérlirigha qarshi qarar maqullash toghrisida resmiy doklat sun'ghan. Bu doklattin orun alghan qarar layihesining nami: “Motion 2019/20:3027 Xinjiang” dep atalghan.


“Shiwétsiye Uyghur ma'arip uyushmisi” ning re'isi nijat turghun ependining bildürishiche, bu layihe bu yil 12-aygha qeder parlaméntta 4 qétim talash-tartish qilinidiken hemde shiwétsiyediki 7 partiyening muzakirisidin ötidiken. 

Mezkur qarar layihesini izahlighan doklatta Uyghurlarning nöwettiki éghir weziyiti etrapliq bayan qilin'ghan bolup, xitay hökümitining sherqiy türkistandiki her türlük zulumliri, jaza lagérliri we lagér sirtidiki Uyghurlar duch kéliwatqan her xil tehditler, gheribtiki 23 döletning b d t da xitayning kishilik hoquq depsendichilikliri hem jaza lagérlirigha qarshi birleshme bayanat élan qilghanliqi, Uyghur diyaridiki atalmish “Terbiyilesh merkizi” ning emeliyette türme ikenliki, shiwétsiye hökümitining buninggha qarshi tedbir élishi zörürliki qatarliqlar otturigha qoyulghan. 

Nijat turghunning eskertishiche, mezkur layihening parlamént ezaliri teripidin resmiy rewishte shiwétsiye parlaméntigha sunulushi üchün “Shiwétsiye Uyghur ma'arip uyushmisi” hemde shiwétsiyediki Uyghurlar uzun muddet zor ejirler serp qilghan. Eger bu doklatqa bina'en 12-ayning 17-küni shiwétsiye parlaméntida ötküzilidighan omumiy yighinda bir qarar maqullansa, u halda bu qarar yawropa ittipaqigha eza 28 dölet ichide resmiy bir dölet teripidin maqullan'ghan Uyghurlargha a'it tunji qarar bolup qalidiken. 

Shiwétsiyening stokholm shehiride yashaydighan dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat réshit bu qarar layihesining parlaméntqa sunulghanliqidin köp xursen bolghanliqini tilgha aldi. Uning bayan qilishiche, shiwétsiye hökümiti Uyghurlar mesilisige, bolupmu xitayning jaza lagérliri siyasitige yéqindin buyan jiddiy köngül bölüp kéliwatqan döletlerning biri hésablinidiken. Uning éytishiche, bu layihening parlaméntqa sunulushi Uyghurlar mesilisining shiwétsiyede téximu keng tonulushigha türtke bolidiken. 

Shiwétsiye parlaméntining tor betliridiki uchurlardin melum bolushiche, bu yil ichide shiwétsiye tashqiy ishlar ministérliqi we kishilik hoquq komitétlirida 4 qétim Uyghurlarning nöwettiki qéyin weziyiti toghrisida munaziriler élip bérilghan we guwahliq bérish yighinliri uyushturulghan. 

Shiwétsiye döliti gérmaniye tashqiy ishlar ministérliqining ötken yili élan qilghan “Uyghur muhajirlarni xitaygha qayturmasliq” pirinsipini qizghin qollighan döletlerning biri bolup, shiwétsiye hökümitimu bu xususta oxshash mezmunda bir qarar qobul qilghan idi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.