Dalay lama rabiye qadir xanimning sowghitini xushalliq bilen qobul qildi

Dalay lama rabiye qadir xanim sowgha qilghan doppa we etles sharpini xushalliq bilen qobul qildi. 2013-Yili 17-noyabir, tokyo.

Tibetning rohaniy dahiysi dalay lama we sürgündiki tibet hökümitining rehberliri 11-ayning 15-künidin bashlap yaponiyede resmiy ziyarette boldi. 17-Noyabir tokyoda ötküzülgen “Dalay lama bilen yapon alimlirining bes-munazire söhbiti” murasimining bashlinishi aldidiki ayrim uchrishishta, dalay lama Uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanim ewetken Uyghurlarning simwoli hésablinidighan doppa we etles sharpini xushalliq bilen qobul qilip, rehmitini bildürdi.

Dalay lamaning tokyodiki yapon alimliri bilen élip barghan bes-munazire hemsöhbet murasimi tokyodiki okura méhmansariyida ötküzüldi.

Bes-munazire söhbitige yaponiyede tonulghan ataqliq zhurnalist akira ikégami riyasetchilik qildi.

Murasim bashlinishtin ilgiri tokyo uniwérsitéti bi'ologiye tetqiqat merkizining tetqiqatchisi, suzuka uniwérsitétining proféssori haru'o saji ilim-pen bilen dinning munasiwiti toghrisida toxtilip ötti.

Shuning bilen birge yaponiye budda diniy merkizining mes'uli dalay lamaning yaponiyege kelgenlikini tebriklep nutuq sözlidi.

Murasimda dalay lama güldüras alqish sadaliri ichide söz qilip, ilim-pen bilen budda dinining munasiwiti yeni tibet buddizmdiki ilim-pen, ka'inat toghrisida éytilghan telimatlar üstide we ilgiri hindistanda ötken budda diniy peylasoplirining qarashliri bilen gherbiy alimlirining budda dini toghrisida élip barghan tetqiqatliri heqqide toxtaldi.

Yaponiyelik astronomiye alimi moriya okano, matématika alimi susumu sakuray qatarliqlar tetqiqat maqalilirini oqup ötkendin kéyin, ularning tetqiqatida déyilgen mezmunlarning budda dini nezeriyisi yeni budda nomlirida yézilghan telimatlar bilen bolghan munasiwiti toghrisida dalay lama qisqiche qoshumche qilip ötti. Emma dalay lama matématika heqqide söz qilghan matématika alimi susumu sakuraygha jawab bérip özining matématika ilmide bekmu ajiz ikenlikini bildürüp, bu heqte héchqandaq qoshumche söz qilalmaydighanliqini bildürdi.

Dalay lama yaponiye suzuka uniwérsitétidiki balilar ma'aripi tetqiqatchisi, yardemchi proféssor akiko katsumata xanimning balilar ma'aripi we perzentlerning xushalliqqa muhtajliqi toghrisida élip barghan tetqiqat maqalisige yuqiri baha bérip, balilargha alemni, tengrini chüshendürüshte ma'aripning tolimu zörürlükini tekitlidi.

Dalay lama sözide insanlarning kemter bolushini, insanlar öz-ara munasiwetliride bir-birige yéqinchiliq, méhribanliq qilishi kéreklikini, hergizmu özlirini üstün tutup, insaniy méhri-muhebbette musape hasil qilmasliqini bildürdi.

Dalay lamaning alimlar bilen élip barghan bes-munazire söhbitige Uyghur buddizm medeniyiti tetqiqatchisi, kanadada yashawatqan doktor arzugül xanimmu ishtirak qilghan bolup, arzugül xanim ziyaritimizni qobul qilip öz qarashlirini otturigha qoydi.

Bu qétimqi murasimgha ishtirak qilghan Uyghur, tibet mesilisige yéqindin köngül bölüp kéliwatqan tetqiqatchi yurina xanim ziyaritimizni qobul qilip mundaq dédi:
‏-Bu qétimqi murasimdin dalay lamaning pen bilen dinning munasiwiti toghrisidiki telimatlirini biliwélish bilen birge, xitayning Uyghur, tibetlerge yürgüzüwatqan basturush siyasitini körüwélishqa bolidu. Dalay lama, rabiye qadirlarning yaponiyediki doklatliridin xitay hökümitining az sanliq milletlerge élip bériwatqan basturush siyasitini toluq chüshiniwélishqa bolidu, dep qaraymen.

Murasim etigen sa'et 9:45 tin sa'et 12:30 gha qeder dawamlashti. Bes-munazire söhbet yighinigha yapon we chet'elliklerdin bolup,jem'iy mingdin oshuq kishi qatnashti.

Tibetning rohaniy dahiysi dalay lama muhajirettiki alemdin ötken Uyghur rehberliridin eysa yüsüp aliptékin bilen 1983-yili türkiye ziyaritide uchriship hemsöhbette bolghan. Undin bashqa, özining ölmes eserliri bilen Uyghur xelqi arisida zor shöhret qazan'ghan, qazaqistanda wapat bolghan Uyghur yazghuchisi ziya semidi 1979-yili hindistanning darilsalam shehirige bérip Uyghur mesilisini dunya anglitish üchün dalay lama bilen meslihetleshken, dalay lama 1980-yili mongghuliye sepiride almatada ziya semidi bilen uchrashqan idi.

Awaz ulinishidin tepsilatini anglang.