Ürümchidiki “Dolan” shirkitining diréktori tutup kétilgen

“Dolan oqetchilik cheklik shirkiti” ning qanuniy wakaletchisi abduxélil obulqasim.

Ürümchidiki “Dolan oqetchilik cheklik shirkiti” ning tamghusi.

Uyghur élida xitay da'irilirining her sahe boyiche élip bériliwatqan tertipke sélish, tüzesh bahanisidiki teqiplesh-tazilash herikitining dawam qiliwatqanliqi melum bolmaqta. Bolupmu yéqinqi aylarda radi'omizgha Uyghur medeniyet sahesidiki töhpikar sen'etkar we medeniyet erbabliridin bashqa yene medeniyet tarqitishni kesip qilghan karxanilarningmu teqibge uchrighanliqi heqqide melumatlar kelmekte.

Yéqinda chet'ellerdiki bir qisim Uyghurlar, medeniyet kespidiki töhpikar karxana dep nam bérilgen “Shinjang dolan oqetchilik cheklik shirkiti” ning dérktori we qanuniy wakaletchisi abduxélil ubulqasimning iz dérikining yoqluqini, birinchi öktebirdin buyan uning chet'ellerdiki dostliri bilen bolghan ündidar we bashqa téléfon alaqisiningmu pütünley üzülüp qalghanliqini melum qildi.

Ubulqasimning dostliri yetküzgen uchurlargha asasen “Dolan” shirkiti we uning ayaligha qilghan télifonlirimizmu ulanmidi. Shirketning tor békitimu échilmidi.

Emma ürümchidiki “Dolan” shirkitide xizmet qiliwatqan, salahiyitini ashkarilimasliq sherti bilen melumat bergen bir xadim, dérktorining bir yérim ay ilgiri saqchilar teripidin élip kétilgendin buyan xewiri yoqluqini delillidi. U, mezkur shirketning xizmet türliri köp we xelq'aralashqan bir shirket bolghachqa, bashqa xadimlar shirketning xizmetlirini dawamlashturushqa tirishiwatqanliqini, emma ularningmu belgilik tosalghulargha duch kéliwatqanliqini bildürdi.

Biz abduxélilning tutulush sewebi we hazir qeyerde ikenliki heqqide melumat élish üchün ürümchi ghalibiyet yoli saqchixanisi, ürümchi sheherlik jama'et xewpsizlik idariliri bilen alaqe qilghan bolsaqmu, emma so'allirimiz jawabsiz qaldi.

Uyghur diyaridiki uchur menbeliri we medeniyet-sen'et sahesidiki bir qisim Uyghurlarning teminligen melumatlirigha qarighanda, medeniyet kespidiki töhpikar karxana dep nam bérilgen “Shinjang dolan oqetchilik cheklik shirkiti” 2003-yili 5-ayda qurulghan iken. Bu shirket, ürümchi sheherlik ittipaq yoli 505-qurugha jaylashqan bolup, 200 etrapida xizmetchi xadimi bar iken. Bu shirket Uyghur diyaridila emes, belki xitay boyichimu aldinqi qatarda turidighan bolup, oyun teshkillesh, kino-filim ishlesh, ün-sin buyumlirini neshr qildurup tarqitish, kino qoyush we yémek-ichmek mulazimitini özige mujessemligen medeniyet-sen'et kespi karxanisi hésablinidiken.

“Dolan” shirkiti Uyghur diyaridiki küchlük bolghan sen'etkarlar we ijadiyetchiler qoshuni, pilanlighuchilar we bashqurghuchilar qoshunigha ige bolup, shirket qurulghandin buyan köpligen nadir sehne eserliri we ün-sin eserlirini üzlüksiz yoruqluqqa chiqarghan iken. Bu shirket medeniyet tarqitish ishlirining tereqqiyatigha körünerlik hessilerni qoshup kelgenliki üchün hetta 2012-yili Uyghur aptonom rayonluq medeniyet nazariti teripin “Shinjang Uyghur aptonom rayonining medeniyet kesipliri boyiche ülge körsitish bazisi” qilip békitilgen iken.

“Dolan” shirkiti qarmiqida “Dolan oyun qoyush merkizi”, “Dolan ün-sin buyumliri merkizi”, “Filim ishlesh merkizi”, “Muzika ishlesh-awaz élish merkizi”, “Xansaray kino-tiyatirxanisi”, “Hayat ghizaliq chayxanisi” qatarliq tarmaqlar bar iken. Bu shirket yene dangliq sen'et ömekliri bilen hemkarliq munasiwiti ornatqandin bashqa abduréyim héyt, abdukérim abliz, möminjan ablikim, xalmurat ömer, polat tursun, tashmemet batur qatarliq nechche onlighan dangliq cholpanlar bilen uzun muddetlik hemkarliq toxtami imzalighan, el söygen dangliq cholpanlarning yétiship chiqishi hemde tonulushida türtkilik rol oynap kelgen.

6 Aylar awwal xitay da'iriliri teripidin tutulghanliqi yéqinda ashkarilan'ghan dangliq sen'etkar abduréyim héytning naxsha-muzika, ün-sin boyumlirimu mushu shirket teripidin ishlep tarqitilghan. Emma abduxélilning tutulushining abduréhim héytning tutqun qilinishi bilen qandaq alaqisi barliqi téxi énqlanmidi.

Ilgiri “Dolan” shirkitini qurushta abduxélil bilen hemkarlashquchilardin hazir chet'elde yashawatqan ismini ashkarilashni xalimighan bir xanim, özining we “Dolan” shirkiti bilen hemkarliqi bar ottura asiyadiki ortaqliriningmu abduxélil bilen alaqisining pütünley üzülüp qalghanliqini bildürdi.

Mezkur xanimning éytishiche, “Dolan” oqetchilik cheklik shirkiti bu sahede az bolmighan töhpilik xizmetlerni qilghan bolup, qurulghandin buyan xelq arisidiki bibaha sen'et bayliqlirini qézip, her yili her millet xelq ammisi yaqturidighan 5-10 ghiche chong tiptiki sen'et kéchiliki teyyarlap, Uyghur diyarining her qaysi jaylirida we hetta ottura asiyadimu oyun teshkillep, chégra ichi we sirtidiki Uyghurlarning qizghin alqishigha érishken iken.

“Dolan” shirkiti yene yéqinqi yillarda chet'elning katta filimlirini Uyghurchigha terjime qilish we reqemlik kino ishlesh sahesige jiddiy tutush qilip, kino we ün-sin boyumini neshr qildurup tarqitishta taratqu sahesidiki bashlamchiliq rolini oynap kelgen. Yéqinqi bir-ikki yilda rayondiki eng nopuzluq programmigha aylan'ghan “Shinjang talant sehnisi” ge oxshash dunya moda éqimigha mas teqlidi uniwérsal programmilarni téléwiziye istansiliri bilen hemkarliship otturigha chiqirip, Uyghur diyari we uttur asiyadiki Uyghur talant igiliri, sen'etkarlarning bayqilishi shundaqla tonulushigha yol achqan.

Abduxélil heqqide melumat élish meqsitide ottur asiyadiki tonulghan bir qanche sen'etkar bilen alaqileshtuq ularmu kespiy cheklik shirkitining bash dérktori we qanuniy wakaletchisi abduxélil ubulqasimning iz déreksiz yoqap ketkenlikidin heyran bolushqanliqini bildürgen bolsimu u heqqidiki bayanlirining téxi teqdiri éniq bolmighan, abduxélilgha ziyini bolup qélishidin endishe qilip özini chetke aldi.

Türkiyede yashawatqan, salahiyitini ashkarilimasliq sherti bilen uchur bergen bir Uyghur sen'etchi, “Dolan” shirkitining jem'iyetning éhtiyaji bilen téléwiziye, radiyo, tor qatarliq herxil taratqularning öz-ara dostane hemkarliqini kücheytishte köwrüklük rol oynighanliqini tilgha aldi. U, bu yilning béshida “Dolan” shirkitining türkiyediki sen'et sahesidikiler bilen hemkarliship türk sen'etkarlarni “Shinjang talant sehnisi” ge tekilp qilish heqqidiki pilanining xitay da'irilirining tosqunluqigha uchrighanliqini éytti.

Abduxélil bilen alqisi üzülüp qélishtin burun dawamliq alaqiliship turuwatqan bu sen'etchining éytishiche, abduxélil ikki ay awwal xitay da'irilirining bezi sen'etkarlarni tekshürüwatqanliqini éytqan iken. Uning bildürüshiche, Uyghur diyaridiki sen'et sahesidikiler yéqindin buyan ündidarini qizillashturush arqiliq özlirining awarichilikke yoluqqanliqidin bésharet bérishni aldin déyishiwalghanliqi melum. Gerche abduxélilning tutulush sewebi hazirghiche éniq bolmisimu, emma uning dostliri 30-séntebir we 1-öktebir künliri abduxélilning uda qizil bayraq chiqirishidin, saqchilarning uni aware qiliwatqanliqini qiyas qilghan. Shuningdin bashlap ularning abduxélil bilen bolghan alaqisi üzülüp qalghan.

Abduxélilning xitay da'iriliri teripidin sewebsiz élip kétilishi “Shinjang dolan oqetchilik cheklik shirkiti” ning xizmetlirini zor bésimgha uchratqan. Uning tutulushi öz nöwitide yene medeniyet sen'et sahesidiki sepdashlirini, Uyghur taratqu ishlirigha köngül bölüwatqan Uyghurlarni endishige séliwatqanliqi melum.