Әнглийә парламент әзаси әмили торнбәри ханим хитайниң уйғурларға қаратқан бастурушлирини тохтитишқа чақирди

Әнглийә пайтәхти лондондики лондон мусулманлар мәркизидә өткүзүлгән “хитайдики уйғурларни қутқузайли” темисидики йиғинда уйғур қәләмкәшләр тәшкилатиниң баш катипи әзиз әйса әлкүн әпәнди сөз қилди. 2019-Йили 13-феврал.

Әнглийә пайтәхти лондондики лондон мусулманлар мәркизидә өткүзүлгән “хитайдики уйғурларни қутқузайли” темисидики йиғинда уйғур зиялийси рәһимә мәхмут ханим сөз қилди. 2019-Йили 13-феврал.

13-Феврал әнглийә пайтәхти лондонда паалийәт елип бериватқан кордоба фондиниң саһибханилиқида хәлқара кишилик һоқуқни көзитиш тәшкилати қатарлиқ 27 аммиви тәшкилат һәмдә лондондики уйғур җамаитиниң актип аваз қошуши билән лондон мусулманлар мәркизидә “хитайдики уйғурларни қутқузайли” темисида йиғин чақирилған.

3 Саәттин көпрәк давам қилған бу йиғинида әнглийә әмгәк партийәсиниң парламент әзаси әмили торнбәри ханим, уйғур зиялийси рәһимә мәхмут ханим, уйғур қәләмкәшләр тәшкилатиниң баш катипи әзиз әйса әлкүн, уйғур паалийәтчи мәһмут турди әпәнди вә әнглийәдики аммиви тәшкилатларниң мәсуллири уйғурларниң һазирқи еғир вәзийитини охшимиған нуқтилардин оттуриға қойған.

Әзиз әйса әлкун әпәндиниң ейтишичә, бу йиғинда бүйүк биританийәдики иккинчи чоң партийә болған әмгәк партийәсидин сайланған парламент әзаси, мәзкур партийәниң ташқи ишларға мәсул хадими әмили торнбәри ханим алаһидә меһман сүпитидә сөз қилған. У сөзидә хитайниң нөвәттә уйғурларни нишан қилған мәдәнийәткә вә инсанийәткә қарши җинайәтлирини тохтитишқа чақириқ қилған. Шуниң билән бир вақитта у йәнә һәр қайси дөләтләргә чақириқ елан қилип, хитайни хәлқара қанунлар арқилиқ җазалаш вә хитайға ембаргу йүргүзүш тәклипини бәргән. Шундақла у һазир енгилийәдә һакимийәт бешида туруватқан консерватиплар партийәсини хитайға қарита уйғур мәсилиси бойичә бирәр қарар елишқа, бүйүк биританийә парламентини бу мәсилә бойичә һөкүмәткә бесим ишлитишкә чақиридиғанлиқини оттуриға қоған.

Йиғинниң ечилиш нутқини әнглийә мусулманлар мәркизиниң мудири, кордоба фондиниң рәиси доктор анас әл-тикрити әпәнди сөзлигән. У сөзини мундақ башлиған: “алди билән бүгүнки паалийитимизгә өзиниң қиммәтлик вақтини чиқарған охшимиған саһәдики мутәхәссисләргә, уларниң бу йәрдә өзлириниң тәҗрибилири вә тәтқиқатлири арқилиқ бизни һазирқи вәзийәттин хәвәрдар қилмақчи болғанлиқиға рәһмәт ейтимән. Бүгүн бу йиғинда бизниң музакирә қилмақчи болуватқан мәсилә интайин җиддий бир мәсилидур. Бу дәл уйғур мусулманлириниң бүгүнки күндә әң еғир дәриҗидә бастурулушқа учраватқанлиқидур. Лондон мусулманлар мәркизиниң бу паалийәткә саһибханилиқ қилғанлиқидин интайин хурсәнмән. Бүгүнки бу паалийитимизни бүйүк биританийәдики 27 аммиви тәшкилатниң қоллап-қуввәтлигәнликини алаһидә тилға алмақчимән вә уларға рәһмитимни билдүримән.”

Доктор анас әл-тикрити әпәнди нутқида уйғур дияридики вәзийәтниң тәсвирлигили болмайдиған дәриҗидә қорқунчлуқ икәнликини тәкитләп мундақ дегән: “бүгүнки бу йиғинға бунчивала көп тәшкилат вә қурулушларниң иштирак қилиши бу мәсилиниң қанчилик муһим икәнликини көрситиду, дәп қараймән. Чүнки бүгүн у йәрдә болуватқан вәқә инсанларни вәһимигә салидиған вә тәсвирләш қийин болған бир қорқунчлуқ бир паҗиәдур. Бу паҗиә уйғурлар юртида дәл мушу минутлардиму давам қилмақта. Әпсус, бундақ бир зор паҗиә дуняға йетәрлик дәриҗидә аңланмайватиду. Сиясийонларниң диққитиниму йетәрлик дәриҗидә чәкмәйватиду. Бу мәсилә пәқәтла уйғурларниң яки мусулман дунясиниң мәсилиси әмәс, бәлки пүткүл инсанийәтниң мәсилисидур. Бүгүнки бу йиғинда биз буниңға қарита зади немиләрни қилалаймиз дегән темида музакирә елип баримиз.”

Мәзкур йиғинда сөз қилған уйғур қәләмкәшләр тәшкилатиниң баш катипи әзиз әйса әлкүн әпәнди зияритимизни қобул қилип, мәзкур йиғинни лондондики кордоба фондиниң чақирғанлиқини, әнгилийәдә уйғурлар тоғрисида бундақ даириси кәң йиғинниң тинҗи қетим чақирилғанлиқини әскәртип өтти.

Лондон ислам мәркизидә чақирилған “хитайдики уйғурларни қутқузайли” темисидики йиғинға лондонда паалийәт елип бериватқан 27 аммиви тәшкилаттин сирт, йәнә бәзи тәтқиқат мәркәзлириниң мутәхәссислири, әнгилийәдә яшаватқан уйғурларму иштирак қилған. Әнгилийәдики уйғур паалийәтчи рәһимә мәхмут ханим мәзкур йиғинда өзиниң немиләрни оттуриға қойғанлиқини баян қилип өтти.

Әзиз әйса әлкүн лондонда 2 милйон әтрапида мусулман аһалисиниң яшайдиғанлиқини, пүтүн әнгилийәдә болса 3 милйондин артуқ мусулман аһалисиниң барлиқиниң пәрәз қилиниватқанлиқини, әнгилийәдики мусулман аммиви тәшкилатлири уюштурған бу хил паалийәтләрниң уйғур дәваси үчүн интайин муһим икәнликини тилға алди.

Рәһимә мәхмут ханим әнгилийәдики кодоба фондиниң уйғур мәсилисигә көңүл бөлүшиниң уйғур мәсилисиниң пүткүл ислам дунясиға аңлитилишиға зор тәсир көрситидиғанлиқини баян қилип өтти.

Бу йиғин лондон мусулманлар мәркизи билән әнгилийәдики кордоба фондиниң уйғурлар тоғрисида өткүзгән тунҗи қетимлиқ даириси кәң паалийити болуп, бундин кейин әнгилийәниң башқа шәһәрлиридиму уйғурлар тоғрисида паалийәтләр өткүзидикән.