Uyghur diyarida “Ikki yüzlimichilerni pash qilish” chaqiriqi omumlashmaqta

Muxbirimiz eziz
2017.10.30
ikk-yuzlimichi-pash-qilish-uqturush.jpg Bortala partkom tarqatqan ikki yüzlimichilerni pash qilish uqturushi. 2017-Yili öktebir.
Social Media

Xitay da'iriliri Uyghur diyarida ijra qiliwatqan siyasiy jehettiki basturush tedbirlirining bir halqisi jay-jaylardiki “Ikki yüzlimichilerni pash qilish” heqqidiki chaqiriqlar we élanlar boluwatqanliqi melum.

Bezi organlar mexsus bu heqte jedwel ishlep chiqip, “Ikki yüzlimichilik” ke qarshi küreshte qandaq meydanda ikenlikini öz tewelikidiki kadirlarning siyasiy sapasini ölcheshning bir muhim sherti qilghan. Halbuki, herqaysi wilayet we sheherlerde shiddet bilen kéngeytiliwatqan “Terbiyelesh merkezliri” ge yighiwélin'ghan Uyghur kadirlarning mutleq köp qismi del oxshash bolmighan derijide “Ikki yüzlimichilik” qilmishigha chétilip qalghanliqi seweblik eyiblenmekte. Bu xil eyibleshlerning kishilerni téximu wehimige séliwatqan yene bir teripi on nechche yil ilgiri normal hésablan'ghan bezi ishlarning nöwette qaytidin qarap chiqilip, hazirqi weziyette “Ikki yüzlimichilik” bolup qalghanliqidur.

Yéqinda bortala sheherlik partkom tarqatqan “Ikki yüzlimichi” lerni pash qilish heqqidiki uqturush hazir Uyghurlar diyaridiki Uyghur kadirlarni wehimige séliwatqan “Ikki yüzlimichilik” qilmishining chong jehettiki da'irisini körsitip béridu. Uningda töwendiki qilmishlarni sadir qilghuchilarning “Ikki yüzlimichi” bolidighanliqi körsitilgen:

Birinchi, merkez yaki aptonom rayonluq partkom shuningdek bortala oblastliq partkom orunlashturghan xizmetler heqqide qalaymiqan sözligenler

Ikkinchi, milliy bölgünchilikke qarshi küreshte meydani mustehkem bolmighan yaki üzül-késil bolmighanlar

Üchinchi, bölgünchilikke qarshi turush xizmiti jeryanida axbarat yaki uchurlarni tarqitish yaki bashqilargha teminlesh arqiliq bölgünchilikke zémin hazirlighanlar

Tötinchi, wetenning birliki, milletler ittipaqliqi we ijtima'iy muqimliqqa ziyanliq gep-sözler shuningdek shinjangning tarixini burmilaydighan, diniy esebiy idiyelerni teshwiq qilidighan eser yazghanlar

Uqturushning qalghan qismi “Ikki yüzlimichilik” herikitining bashqa jehetlerdiki ipadiliri heqqide bolup, bu xildiki mesililerning herqandiqini sadir qilghuchini “Ikki yüzlimichi” dep békitishke bolidiken.

Biz bu ehwalning tepsilatini igilep béqish üchün aldi bilen bortala shehiri xongshin saqchixanisigha téléfon qilduq. Nöwetchilikte turuwatqan xitay saqchi xadimi mezkur pash qilish uqturushi heqqidiki so'alimizni anglighandin kéyin, buni inkar qilmighan bolsimu bu heqtiki tepsiliy ehwalni shu uqturush boyiche qilish kéreklikini éytti. Emma uqturushta éytilmighan mukapat puli heqqidiki ishtin xewiri yoqluqini bildürdi.

Arqidin biz bortala shehirige qarashliq gusu saqchixanisi bilen alaqileshtuq. Nöwetchilik qiliwatqan xitay saqchi bizning “Ikki yüzlimichilerni pash qilish” uqturushi heqqidiki so'alimizni anglighandin kéyin néminidur guman qilip derhalla téléfonni qoyuwetti. Qayta urghinimizda bash apparattin “Bundaq nomur yoq” dégen saxta uchur anglandi.

Axirida biz mezkur uqturushni chiqarghan bortala oblastliq partkom ishxanisi bilen alaqileshtuq. Mes'ul ayal kadir téléfonni alghandin kéyin hazir bu xildiki “Ikki yüzlimichi” kishilerni pash qilghanlargha mukapat bérilmeydighanliqini éytti.

Kadir: siz néme dep ishxanimizning nomurigha téléfon qildingiz?
Muxbir: ikki yüzlimichilerni pash qilish heqqidiki mesile üchün. Buni pash qilghanlargha mukapat béremsiler?
Kadir: buninggha. . . . . Mukapat bermeymiz.
Muxbir: mukapat yoq, deng. Shundaqmu?
Kadir: shundaq, mukapat yoq.
Muxbir: bu uqturushni qaysi organ chiqarghan? bortala shehirimu?
Kadir: buni. . . Siz ashu körgen uqturushni qaysi organ chiqarghan bolsa shu organdin sorang. Shunga buni biz bilmeymiz.
Muxbir: uqturushta silerning mushu nomurni yézip qoyuptighu?
Kadir: bizning mushu nomurni demsiz?
Muxbir: shundaq, démek bu xil pash qilishlargha mukapat puli bérilmeydu - deng!
Kadir: shundaq, bérilmeydu.
Muxbir: bu uqturushning Uyghurche nusxisimu barmu?
Kadir: yoq.

Andin biz mezkur uqturushta éytilghan mezmunlarning rohi boyiche qandaq ishlarning “Ikki yüzlimichilik” ke mensup bolidighanliqini soriduq. Emma bu xitay kadir özining peqet “Ikki yüzlimichilik” heqqidiki uchurlarni toplash xizmitige mes'ul ikenlikini, pash bolghan ehwallarning xaraktérini békitishte yene bir derije yuqiri organning höküm chiqiridighanliqini bildürdi.

Muxbir: bir qisim kishiler peqet hökümet qanunluq neshr qilghan “Qur'an” ni oqughanliqi üchün qolgha élindi, bu adil bolmidi, dégenler “Ikki yüzlimichi” bolamdu-yoq?
Kadir: biz bu xil ehwallarni aldi bilen delilleymiz, andin békitimiz. Biz tapshuruwalghan ehwallar peqet “Ikki yüzlimichilik” heqqidiki bir yip uchi. Bu ehwal “Ikki yüzlmichilik” ke mensupmu-yoq dégen ishlarning xaraktérini biz békitmeymiz. Buni yuqiri derijilik organ békitidu. Bizning bu uqturushni tarqitishtiki meqsitimiz mushu xil ehwallargha da'ir yip uchini toplash. Shunga biz demalliqqa buning xaraktérini békitelmeymiz.
Muxbir: undaqta, buning “Ikki yüzlimichilik” ke mensup yaki emeslikini qaysi organ békitidu?
Kadir: buni mexsus béjiridighan oblastliq. . . . Toxtap turung-he. . .

Uyghur diyarida bu xil siyasiy basturushlar heqqidiki uqturushlarda herqachan mu'eyyen sandiki mukapat sommisi békitilidighan bolup, téximu köp kishilerni mushu xildiki yip uchi bilen teminleshke righbetlendürüsh meqset qilin'ghan idi. Emma bortala sheherlik partkom élan qilghan bu uqturushta mukapat sommisi éytilmighan. Shuning bilen bir waqitta mezkur uqturushning rohi boyiche yip uchi toplawatqan xitay kadirmu bu xildiki pash qilish heriketlirige maddiy mukapat bérilmeydighanliqini bildürdi.

Bu ehwalgha qarita amérika Uyghur birleshmisining re'isi élshat hesen pikir qilip, rayon teweside ewj alghan ziyade siyasiy basturushlar sewebidin kélip chiqqan omumiy wehime muhitida bu xildiki uqturushlar mukapat bérilmisimu dawamliq rol oynaydu, dep qaraydighanliqini bildürdi.

Halbuki, radiyomizning ilgiriki ehwal igileshliri jeryanida bu xildiki“Ikki yüzlimichilik” sewebidin terbiyelesh merkezlirige yighiwélin'ghan kadirlarning ichide birermu xitay kadirning yoqluqi ashkara bolghan idi. Mushundaq ehwalda bortala sheherlik partkomning bu xildiki pash qilish uqturushi chiqirishini élshat hesen noqul Uyghurlarni nishan qilghan siyasiy heriket, dep qaraydighanliqini bildürdi.

Melum bolushiche, nöwette bu xildiki “Ikki yüzlimichiler” ni pash qilish téléfon nomurliri herqaysi sheher we wilayetlerning hemmisidila omumlashqan bolup, ürümchi shehiridiki bash apparatning aptomatik jawab qayturush supisi buning bir tipik misali süpitide xizmet qilmaqta.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.