Көзәткүчиләр хитай көчмәнлириниң уйғур дияриға йәрләштүрүлүшигә инкас қайтурди

Мухбиримиз меһрибан
2017.11.10
Share on WhatsApp
Share on WhatsApp
qaramay-xitay-kochmen-1.jpg Хитай өлкилиридин қарамайға йөткәп келингән көчмәнләр.
RFA

Шинхуа агентлиқиниң хәвиридин ашкарилинишичә, бу йил уйғур аптоном райониға җиддий еһтияҗлиқ болған “ихтисаслиқ хадимлар” 28 миң 137 нәпәр болуп, хитай өлкилиридики даңлиқ университетлардин уйғур аптоном районидики һөкүмәт органлириға 1-түркүмдә 1755 нәпәр киши қобул қилинидикән.

Мәзкур хәвәр елан қилинған мәзгилдә тәңритағ тори хәвәр берип, бу йил алий мәктәпләрни түгәткәндин кейин хитай өлкилиригә әвәтилип тәрбийәлинидиған омумий оқуғучи саниниң 4000 нәпәр икәнликини, 2011-йили бу хизмәт йолға қоюлғандин буян һазирғичә уйғур дияридин җәмий 45 миң нәпәр алий мәктәп оқуғучисиниң мушу хилдики сиясий-идийә “тәрбийә” сидин өткүзүлгәнликини ашкарилиди.

Ишсизлиқ мәсилиси уйғур ели вәзийитини көзәткүчиләрниң узундин буянқи диққәт нуқтиси болуп, охшаш мәзгилидә елан қилинған бу хәвәрләр уйғур вәзийитини йеқиндин көзитип келиватқан чәтәлләрдики уйғур зиялийлири вә паалийәтчилириниң җиддий диққитини қозғиди.

Америка аләм қатниши идарисиниң тәтқиқатчиси әркин сидиқ әпәндиниң қаришичә, уйғур диярида ишсизлиқ еғирлашқан, университетни түгәткән оқуғучилар “қайта тәрбийә” гә әвәтиливатқан, йеза яшлири “хәлқ ишчиси” дегән намларда түркүм-түркүмләп хитай өлкә-шәһәрлиригә йөткиливатқан шараитта, райондики иш пурсәтлириниң “ихтисаслиқ хадимлар” дегән намдики хитай көчмәнлиригә берилиши уйғурларға қаритилған миллий кәмситиш сияситиниң ашкара ипадилиниши икән.

Доктор әркин сидиқ әпәнди йәнә уйғур яшлириниң һәр хил намларда хитай өлкә-шәһәрлиригә тарқақлаштурулушиниң зийини һәққидә тохтилип, нөвәттә уйғурларниң сиясий җәһәттин һоқуқсизландуруш, иқтисадий җәһәттин тәрәққиятниң сиртида қалдурулуш, мәдәнийәт җәһәттә миллий кимликидин айрилиш хәвпидә туруватқанлиқини агаһландурди.

Дуня уйғур қурултийиниң баянатчиси дилшат ришит әпәндиниң қаришичә, хитай хәвәрлиридә тилға елинған аталмиш 28 миң нәпәр хитай “ихтисас игиси” ни қобул қилиш елани хитай һөкүмитиниң 1949-йилдин буян давамлаштуруп келиватқан уйғур районидики хата сияситиниң йәнә тәкрарлиниши болуп, бу хил тәңсиз сиясәт райондики зиддийәтни техиму өткүрләштүрүветидикән.

Дилшат ришит әпәнди ахирида йәнә райондики бу хил тәңсиз сиясәтниң ахирқи һесабта уйғурларниң наразилиқи вә қаршилиқ һәрикәтлиригә от пилтиси болуп қалидиғанлиқини агаһландурди.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.