Da'iriler guma weqesidin kéyin xoten déhqanlirini kéchilik nöwetchilikke séliwatqanliqi melum

Muxbirimiz qutlan
2017.03.30
meschit-nazaret-tekshurush-aparat.jpg Uyghur élida kocha, mehelle we meschitlerni közitish üchün bulung puchqaqlargha ornitilghan közitish apparatlirining biri.
AFP

Uyghur diyaridin élin'ghan neq meydan melumatliri xoten weziyitining bu yil kirgendin buyanqi eng jiddiy haletke kirgenlikini körsetmekte.

Xotendiki bir qisim saqchixanilar weziyettiki jiddiychilik tüpeyli hetta kent ahalilirining nöwet bilen 24 sa'ettin amanliq saqlawatqanliqi yaki kent ishxanisida nöwetchilik wezipiside turuwatqanliqini ashkarilidi.

Lop nahiyesining sampula yéziliq saqchixanisidin radiyomiz ziyaritini qobul qilghan bir neper yardemchi saqchi özlirining 2-ayning 14-künidiki guma pichaqliq hujumidin buyan bir künmu dem élip baqmighanliqini bildürdi. Uning déyishiche, yéngidin qobul qilin'ghan yardemchi saqchilar herqaysi saqchixanilargha seplinip, uda 48 sa'ettin küch ulap bixeterlik saqlimaqtiken.

Kériye nahiyesining qarqi yéziliq saqchixanisidiki bir neper kéchilik nöwetchi saqchi yéqindin buyan yéza, kentlerde amanliq xadimliri yétishmigenliki üchün, déhqanlarning seperwer qilinip amanliq saqlash we kent ishxanisida kéchilik nöwetchilikte turush ishlirigha sepliniwatqanliqini ashkarilidi: “Déhqanlar nöwet boyiche kentning amanliqini saqlash yaki kent ishxanisida kéchilik nöwetchilikte turush wezipisini öteydu. Nöwetchilik wezipisi kent, mehellilerdiki nopusning az-köplüki boyiche, bezilirige heptide bir qétim, bezilirige 20 künde bir qétim kélidu. Buning üchün déhqanlargha ayrim heq bérilmeydu. Ötkende ‛hashar‚ we ‛heqsiz emgek‚ ni bikar qilish toghriliq höjjet chüshkende déhqanlar xoshalliqidin yighlap ketken idi. Hazirqi ‛kéchilik nöwetchilik‚ mu elwette heqsiz emgek türige kiridu. Emma özingiz bilisiz, yuqiridin chüshken höjjetning bizning bu yerlerde aran yérimi emeliyleshsimu chong gep.”

U yene mundaq dédi: “Ilgiri jiddiy weqeler yüz bergende yéza,kentlerdiki déhqanlar omumyüzlük seperwer qilinip, gumandarlarni yaki qachqunlarni qorshap tutush ishigha sélinatti. Hazir bolsa 24 sa'ettin kentte nöwetchilikke séliniwatidu.”

Biz bu ehwalning xotenning eng yiraq nahiyisi bolghan niye tewesidimu bar-yoqluqini bilip béqish üchün niye nahiyesining ruqiya yéziliq saqchixanisigha téléfon qilduq.

Téléfonimizni qobul qilghan nöwetchi saqchi yéqinda saqchixanigha 4 neper yardemchi saqchi qobul qilghanliqini, guma weqesidin kéyin kéche-kündüz dem almastin ishlewatqanliqini bildürdi.

Biz yene mezkur saqchidin guma weqesidin kéyin déhqanlarni seperwer qilip kentte kéchilik nöwetchilikke salidighan ehwalning tewelikte bar‏-yoqluqini sorighinimizda, u bizning chet'el muxbiri ikenlikimizni nezerde tutup so'allirimizgha jawab bérishni ret qildi.

Qedirlik radiyo anglighuchilar!

Yuqirida saqchilar bayan qilghan, xotendiki kündin-kün'ge jiddiyliship bériwatqan weziyet we yerlik Uyghur déhqanlirining “Hashar séliqi” din qutulghini bilen,kéchilik “Nöwetchilik séliqi” gha tutulghanliqidek éghir bir ré'alliqni diqqitinglargha sunduq.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.