Jenubiy mongghuliye qurultiyi teyyarliq komitéti tokyoda xitay da'irilirini eyiblidi

Teyyarliq komitétining mes'uli daychin muxbirimizning ziyaritini qobul qildi. 2016-Yili 9-noyabir, tokyo.

10-Noyabirdin bashlap tokyoda chaqirilidighan jenubiy mongghuliye qurultiyining teyyarliq komitéti bügün tokyodiki mita méhman-sariyida yighin chaqirip, xitay hökümitining qurultay échilish aldida yighin'gha qatnishidighan chet'ellerdiki bir qisim mongghul kishilik hoquq pa'aliyetchiliri we oqughuchilarning ichki mongghul aptonom rayonidiki a'ile tawabi'atlirigha türlük tehditlerni séliwatqanliqini eyiblidi.

Yighin etigen sa'et 9:30 din 11:30 yérimighiche dawam qildi. Yighin'gha her sahe kishiliridin qatnashti.

Tokyoda chaqirilghan jenubiy mongghuliye qurultiyi teyyarliq komitéti mes'ulliri yighinda échilish aldida turghan jenubiy mongghuliye tunji qurultiyigha tosqunluq qilish üchün ichki mongghul aptonom rayonidiki qanun da'irilirining mezkur qurultaygha teyyarliq körüwatqan we yighin'gha qatnishidighan bir qisim mongghullarning a'ile tawabi'atlirigha türlük tehditlerni séliwatqanliqini bildürüsh bilen birge béyjing da'irilirini bu xil wasitilerni qollinish arqiliq qurultayning échilishini tosup qalalmaydighanliqini eskertti.

Teyyarliq komitéti mes'ullirining bildürüshiche, ichki mongghul aptonom rayonluq dölet bixeterlik idarisining xadimliri bir aydin buyan yaponiyede qurultayning échilishigha teyyarliq körüwatqan mongghul pa'aliyetchilirining a'ilisige bérip: “Eger, perzentliringlargha nesihet qilip qurultayning échilishini tosup qalmisanglar,silerni qolgha alimiz,hemminglarni weyran qilimiz”dep tehdit salghan we bezi a'ililerge mejburi halda perzentlirige téléfon urghuzush, élxet yollutushtek wasitilerni qollan'ghan iken.

Jenubiy mongghuliye qurultiyi teyyarliq komitéti mes'ullirining ilgiri sürüshiche,yaponiyede neshr qilinidighan xitay igidarchiliqidiki “Yapon-xitay dostluqi”gézitide jenubiy mongghuliye qurultiyining échilishigha qarshi bezi maqaliler élan qilin'ghan bolup, uningda: “Mongghul musteqilchilirining tokyoda qurultay chaqirishi yaponiye bilen xitayning dostluqigha dexli yetküzidu. Amérika bashchiliqidiki bir qisim döletlerning iqtisadiy yardimi bilen sherqiy türkistan we tibet musteqilchiliri xelq'arada bash kötürgen idi. Emdilikte mongghul musteqilchiliri ulardin ilham aldi” déyilgen.

Teyyarliq komitéti mes'ullirining déyishiche, xitayning tokyodiki elchixanisi we osakadiki konsulxanisi yaponiyede oquwatqan ichki mongghuliyelik oqughuchilargha yighin chaqirip, ulargha türlük idiyiwi xizmetlerni ishlep, ularning qurultaygha qatnashmasliqini we yardemde bolmasliqini bildürgen.

Yighindin kéyin ziyaritimizni qobul qilghan jenubiy mongghuliye qurultiyi teyyarliq komitétining mes'ulliridin ulxunud daychin bu heqte toxtilip: “Xitay hökümiti bezi kishilik hoquq pa'aliyetchilirining a'ilisige oxshimighan mu'amililerde bolghan. Bir qismigha yumshaq sözler bilen ulargha iqtisadiy yardemde bolush, a'ile qiyinchiliqini hel qilip bérish arqiliq ularni öz xizmitige masliship bérishke dewet qilghan.Bir qismigha bolsa qoral chiqirip tehdit sélip kompartiyige qarshi herqandaq ademni chet'elde bolsimu tutup kéleleydighanliqini bildürüsh arqiliq ulargha qorqunch salghan” dédi.

Yighin'gha ishtirak qilghan jenubiy mongghuliyelik oqughuchi archa öz a'ilisining ichki mongghuliyede xitay qanun da'irilirining tehditige duch kelgenlikini bildürüp:“A'ilem saqchilarning türlük bésimlirigha duch kelgen bolsimu, emma men yenila öz xelqimning derdini dunyagha anglitish üchün tokyodiki bu kishilik hoquq pa'aliyetchlirini qollash we ular bilen hemkarlishish üchün qetiy niyetke kélip, qurultaygha qatnishishni layiq kördüm. Méni herqandaq küch bu yoldin tosup qalalmaydu”dédi.

Yaponiyening osaka shehiridin yighin'gha ishtirak qilghan jenubiy mongghuliyelik kishilik hoquq pa'aliyetchisi urgin bu heqte pikir bayan qilip:“Xitay kompartiyisining ata-anamgha séliwatqan zulumdin qorqsam, xelqimning hörlük yolidin waz kechsem bolidu.Xitay hökümiti ilgiri dadamgha öz xelqining heq gépini qilmay,süküt ichide yasha dep köp qétim dadamni teqib astigha alghan idi.Men erkin dunyadiki bir adem shunga öz xelqim üchün herqandaq bésimlargha berdashliq bérishke teyyar” dédi.

Tokyoda chaqirilghan jenubiy mongghuliye qurultiyi teyyarliq komitétining xitayni eyiblesh yighinigha gérmaniye, gollandiye we mongghuliye qatarliq döletlerde pa'aliyet élip bériwatqan jenubiy mongghuliye kishilik hoquq teshkilatlirining wekillirimu qatanashti.

Jenubiy mongghuliye qurultiyi teyyarliq komitétidin igilishimizche,10-noyabirdin bashlap 12-noyabirghiche dunyaning her qaysi jaylirida pa'aliyet élip bériwatqan mongghul kishilik hoquq pa'aliyetchiliri tokyogha jem bolup jenubiy mongghuliye qurultiyi yighinni chaqiridiken.

Melum bolushiche,2012-yili 5-ayda 4-nöwetlik dunya Uyghur qurultiyi tokyoda chaqirilishtin ilgirimu xitay da'iriliri bir qisim Uyghur kishilik hoquq pa'aliyetchilirining weten ichidiki a'ilisige türlük bésim we tehditlerni salghanliqi inkas qilin'ghan idi.

Yuqiriqi awaz ulinishidin tepsilatini anglang.