D u q jiddiy yighin chaqirip uchturpan weqesi toghrisida muzakire élip bardi

Ixtiyariy muxbirimiz erkin tarim
2014.02.17
Share on WhatsApp
Share on WhatsApp
yengi-saylanghan-duq-rehberliri-2012-aliy-kengesh 4-Nöwetlik dunya Uyghur qurultiyida saylan'ghan rehberler. 2012-Yili 16-may, tokyo.
RFA/Erkin Tarim

Xewerlerdin melum bolushiche aqsu uchturpanda qanliq toqunush yüz bérip 11 adem ölgen we nahiyide jiddiy halet élan qilin'ghan idi. Weqedin kéyinla dunya Uyghur qurultiyi jiddiy téléfon yighini chaqirip bu weqening aldi keynidiki weziyet we bu heqte qilishqa tégishlik ishlar toghrisida jiddiy muzakire élip bardi. D u q re'isi rabiye qadir xanimning riyasetchilikide chaqirilghan téléfon yighinigha, d u q ijra'iye komitéti mudiri dolqun eysa ependi, mu'awin re'islerdin séyit tümtürk ependi, ümid agayi ependi, ilham mexmut ependi, esqer jan ependi, d u q bash katipi nurmemet musabay ependi, d u q teshwiqat ishliri komitéti mudiri ferhat memet ependi we dunya Uyghur qurultiyining yawropa parlaméntidiki wekili enwer jan ependiler qatnashti.

16-Féwral küni axsham chaqirilghan bu yighinda aldi bilen d u q re'isi rabiye qadir échilish nuqtida uchturpanda yüz bergen qanliq toqunushtin kéyin sherqiy türkistanning weziyitining téximu jiddiyleshkenlikini körsitip, töwendikidek mezmunlarda pikir bayan qildi:
Biz hazirghiche bundaq qanliq toqunushlar meydan'gha kelgende bayanat élan qilip xitayni eyibliduq. Bu heqte melumat toplap amérika dölet mejlisige, insan heqliri teshkilatlirigha yetküzüp turduq. Hetta dunyaning herqaysi jaylirida namayishlar ötküzduq. Emma bular yéterlik emes. Shunga méning teklipim, eng qisqa waqit ichide 2-nöwetlik aliy kéngesh yighinini chaqirip, sherqiy türkistan dewasining yol xeritisini sizip chiqishimiz kérek. Yeni dunyadiki herqaysi döletlerdin némilerni telep qilimiz? biz némilerni qilishimiz kérek? sherqiy türkistan dewasigha qandaq yéngiliqlarni élip kéleleymiz dégendek mesililer toghrisida etrapliq muzakire élip bérip, bir yol xeritisi sizip chiqishimiz kérek.

D u q re'isi rabiye qadir xanim uchturpandiki qanliq toqunushtin kéyin némilerni qilalaymiz? dégen mesile toghrisida toxtilip yene mundaq dédi:

Birinchi,herqaysi teshkilatlar özliri turushluq döletlerning parlamént we axbarat wasitiliri bilen körüshüp melumat bérishi kérek.

Ikkinchi, herqaysi döletlerning parlaméntlirida guwahliq bérish yighini ötküzüshimiz kérek. Mesilen dunya Uyghur qurultiyi 3-ayning 4-küni kanada parlaméntida guwahliq bérish yighini chaqirmaqchi.Yuqiridiki mesililer toghrisida oyliship qoysanglar, kéyin mexsus yighin chaqirip muzakire qilsaq.

Dunya Uyghur qurultiyining 16-féwral küni chaqirilghan 2 sa'et dawamlashqan jiddiy téléfon yighinigha qatnashqan rehberlerning muzakire qilishi netijiside, töwendiki qarar maqullandi.

Birinchi, dunya Uyghur qurultiyining iqtisadiy qiyinchiliqini hel qilish üchün bir komitét qurup chiqip, maliye ishlirigha mes'ul bir kishini saylap chiqish.

Ikkinchi, her qaysi döletlerdiki teshkilatlar öz döletlirining hökümetlirige, parlaméntlirigha sherqiy türkistanda shundaqla uchturpanda bolghan weqeni anglitip ularning xitaygha inkas qayturushini emelge ashurush.

Üchinchi, sherqiy türkistanda bigunah Uyghurlarni öltürgüziwatqan xitay rehberlirini xelq'ara sotqa bérishning yollirini izdesh, eng qisqa waqit ichide ularni sotqa bérish.

Tötinchi, 2014-yilida ötküzidighan pa'aliyetlirimizni waqtida muweppeqiyetlik ötküzüsh üchün teyyarliq xizmitini yaxshi ishlesh.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.