Uyghurlarning hayati azab üstige azab bolmaqta

Se'udi erebistanda chiqidighan “El medine” gézitining 2014-yili 11-yanwar sanida, doktor salim ibni ehmed sihabning qelimi bilen “Uyghurlarning hayati azab üstige azab bolmaqta” dégen témida bir maqale élan qilin'ghan bolup, maqalide mundaq dep yézilghan: “Men Uyghurlar heqqide mundin bir hepte ilgiri bir maqale élan qilghan idim. Doktor ehmed ferid mustafa Uyghurlar heqqidiki tolimu muhim bir mesilini otturigha qoydi. U bolsimu, xitay da'irilirining ichkiridin minglarche xen millitini Uyghurlarning yurtigha élip chiqip, u jaydiki musulman Uyghur xelqining terkibini özgertish arqiliq ularning tebi'iy bayliqlirigha ige boluwalghanliqi idi. Buningdinmu xeterlik bolghini, hökümet da'irilirining Uyghurlar arisida iqtisadiy jazalarni qollinish arqiliq tughut cheklesh siyasitini mejburiy qanat yaydurushi, xen millitini ish bilen teminlesh üchün rayon ehlini ishsiz qaldurushi, musulman qizlirini xitay ölkilirige élip kétishi qatarliq insaniyet tarixi bashtin kechürüp baqmighan azab-oqubetlerning hemmisi Uyghurlarning yurtida dawam qilmaqta. Manga doktor hebibulla türkistani özining sherqiy türkistanda körgen we bilgenlirini hékaye qilip dédiki, xitay hökümiti Uyghurlarning yurtigha ölkiliridin jinayetchilerni élip kélip yerleshtürüsh arqiliq Uyghurlarni her tereptin azablashqa kirishken. Tughut cheklesh siyasitimu bu azabning bir parchisidur.”

Uyghurlarning diniy erkinlikige chek qoyulmaqta

Maqalide yene mundaq dep yézilghan: “Uyghurlar özining dini bilen pexirlinidighan we desturi bolghan qur'an kerimidin ayrilmaydighan xelqtur. Xitay hökümiti ularning balilirini qur'an oqushtin we meschitlerge bérishtin, medrisilerde oqushtin men'i qilip kelmekte. Eng yaman bolghini, xitay hökümitining ichkiridin xen millitini Uyghurlarning yurtigha élip kélip yerleshtürüsh arqiliq yerlik xelqning tebi'iy bayliqlirini talan-taraj qiliwatqanliqi idi. Islam ellirining süküt qilishi we u jaydiki musulman qérindashlirining ehwalidin xewersiz qélishi arqisida bu ishlar dawam qilmaqta. Dunyadiki köpligen insaniy teshkilatlar Uyghurlarning béshigha kelgen bu éghir qismetlerni xelqi alemge tonutush üchün küch chiqarghan boldi. Mesilen: türkiyediki iqtisadiy we ijtima'iy ishlar tetqiqat merkizi(esam) xitaydin kélidighan tawarlarni qobul qilmasliq siyasitini qollinip, musulman döletlirining bazarlirini tolduruwetken xitay tawarlirigha chek qoydi. Bundaq qilish elwette yerlik soda-sana'etning tereqqiy qilishi üchünmu paydiliq idi.”