Xitay Uyghurlargha qaritilghan bésim siyasitini toxtitishqa chaqirilghan

D u q ijra'iye komitétining re'isi ömer qanat ependim yawropa parlaméntida Uyghurlar heqqide soz qilmaqta. 2018-Yil 24-aprél. Biryussél, bélgiye.

24-Aprél yawropa parlaméntida ötküzülgen yighinda Uyghurlarning nöwettiki éghir weziyiti toghrisida melumat bérilgen. Yawropa parlaménti Uyghurlargha qarita yürgüzülüwatqan bésim siyasitini toxtitish üchün xitaygha bésim ishlitishke chaqirilghan.

“Shi jinping hakimiyitidiki xitayda diniy erkinlik we kishilik hoquq” mawzuluq yighinni yawropa parlaménti konsérwatip guruppisi teripidin uyushturulghan.

Yighin'gha yawropa parlaménti konsérwatiplar guruppining mes'ulliridin doktor béldér ependi riyasetchilik qilghan. Yighinda bash shtabi amérikidiki “Xitaygha yardem” teshkilatining bashliqi bab fu ependi, teywendiki “Xitayda kishilik hoquq teshkilati” ning re'isi sin xungyang ependi, teywenning yawropa parlaméntidiki bash elchisi harry séng ependi, teywendiki “Shéng mingti fondi” ning mes'uli ili chingyü xanim qatarliq kishiler soz qilghan.

Uyghurlargha wakaliten dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komitétining re'isi, amérikidiki Uyghur kishilik hoquq qurulushining mudiri ömer qanat ependi yighinda söz qilghan. U, Uyghur diyarining nöwettiki éghir weziyiti toghrisida melumat bergen. Yighin axirida yighin ehlining we muxbirlarning so'aligha jawab bergen. Ömer qanat ependi yawropa parlaméntini xitayning Uyghurlargha élip bériwatqan insan qélipidin chiqqan bésim siyasitini toxtitishqa chaqirghan.

Biz yighin heqqide tepsiliy melumat igilesh üchün ömer qanat ependi bilen téléfon söhbiti élip barduq. U, yighinni yawropa parlaméntidiki konsérwatiplar guruppisining achqanliqini, yighinda shi jinpingning xitayda yürgüzüwatqan qattiq qol siyasitining otturigha qoyulghanliqini bayan qildi. 

Ömer qanat ependi yighinda doklat bergen bolup fu ependining Uyghurlar duchar boluwatqan nöwettiki éghir zulumlar toghrisida alahide toxtalghanliqini bayan qildi. Ömer qanat ependi öz doklatida nuqtiliq halda Uyghur diyarining nöwettiki éghir weziyiti toghrisida toxtalghanliqini tekitlidi. 

U, yawropa döletlirini özlirining qimmet qarishi we uniwérsal kishilik hoquq nuqti'inezirini asas qilghan halda xitaygha bésim ishlitishke, héch bolmighanda yawropa döletlirining puqraliri bolghan Uyghurlarning ata-aniliri, uruq-tughqanlirining atalmish “Terbiyilesh lagérliri” din qoyup bérilishi üchün küch chiqirishqa chaqirdi. 

Melumki, dunya Uyghur qurultiyi uzun yillardin béri yawropa parlaméntida pa'aliyet élip bérishqa alahide ehmiyet bérip kelmekte. Undaqta, bu xil yighinlarning qandaq emeliy ünümi boluwatidu? ömer qanat ependi bu xil pa'aliyetler netijiside ötken yili yawropa parlaméntida “Uyghur dostluq guruppisi” qurulghanliqini, Uyghurlarni qollaydighan parlamént ezaliriningmu köpiyiwatqanliqini bayan qildi. 

D u q ning bayanatchisi dilshat rishit ependi biryussélda d u q ning ijra'iye hey'etliri yighini axirliship, üchinchi qétimliq istratégiye tetqiqat yighini dawamlishiwatqan, 27-aprél küni yawropa parlaménti aldida ötküzülidighan 5000 kishilik namayishqa jiddiy teyyarliq qiliniwatqan bügünki künde yawropa parlaméntida bundaq bir yighinning chaqirilishining zor ehmiyetke ige ikenlikini bayan qildi. 

D u q rehberliri 27-aprél künigiche biryussélda yuqiriqi bir qatar pa'aliyetlerdin sirt, yawropa parlaméntida yene bashqa muhim uchrishishlarnimu élip baridiken.