“зулмәтлик тупрақ” романиниң аптори аблимит ғоҗабдулла 2014-йили тутқун қилинип кесиветилгән

Язғучи аблимит ғоҗабдулланиң “бағдаш” торида елан қилған “тохти покан” намлиқ чатма һекайилириниң 1-қисми. Әсәр елан қилиниши билән 35 миңдин артуқ оқурмән торда оқуған.

Аблимит ғоҗабдулла уйғур елидики һөкүмәт мәтбуатлирида әсәрлири көп көрүлмигән бир язғучи. Униң әсәрлири уйғур аптоном районлуқ язғучилар җәмийитиниң журналлири яки тор бәтлиридә елан қилинмиған. Һеч бир орган яки бир әдәбий журнал униң әсәрлирини һөкүмәт башқурушидики “хантәңри әдәбият мукапати” яки “тулпар әдәбият мукапати” ғиму тәвсийә қилип бақмиған.

Һалбуки, аблимит ғоҗабдулла уйғур тор дунясида әң сөйүлгән һәм әсәрлири әң көп оқулған тор язғучилириниң бири. Униң “тохти покан чатма һекайилири” намлиқ бир йүрүш сатирик һекайилири 2013-йилиниң май айлирида топлам қилинип “бағдаш”, “мисраним” вә башқа тор бәтлиригә қоюлғандин кейин тордики көрүлүш қетим сани қисқиғинә бирқанчә һәптидә 50 миң адәм қетимдин ешип кәткән.

2013-Йили у йәнә “зулмәтлик тупрақ” намлиқ романини тамамлап елкитаб шәклидә торда елан қилғандин кейин, уйғур оқурмәнләр арисида йәнә бир қетим зилзилә пәйда қилған.

Һалбуки, “шәйхим” дегән тәхәллус билән торға тизимлитип киридиған яш язғучи аблимит ғоҗабдулланиң язмилирини көрүш 2013-йили 6-айниң 6-күни чүштин кейин саәт 15:59 дин башлап чәкләнгән. Шундин кейин аблимит ғоҗабдулланиң исми уйғур тор бәтлиридин ғайиб болған.

Әһвалдин хәвәрдар кишиләр аридин икки йил өткән бүгүнки күндә язғучи аблимит ғоҗабдулланиң 2014-йили қарақашта тутқун қилинип, кесиветилгәнликини илгири сүрмәктә.

Һазир түркийәдики мәлум бир университетта докторлуқ илмий унвани үчүн оқуватқан, әмма нам-шәрипини ашкарилашни халимайдиған бирәйләнниң билдүрүшичә, у аблимит ғоҗабдулланиң 2014-йилиниң яз мәзгилидә қарақашта қолға елинғанлиқини хотәндики достлиридин билгән. Кейин униң 6 йилдин 8 йилғичә қамаққа кесилгәнлик хәвирини аңлиған.

Бүгүн түркийәдә яшаватқан уйғур зиялийлиридин абдувәли аюпму яш язғучи аблимит ғоҗабдулланиң 2014-йили қолға елинғанлиқини дәлиллиди.

Мәлум болушичә, абдувәли аюп 2013-йили яз мәзгилидә, йәни өзи тутқун қилиништин бирқанчә ай бурун қарақашта аблимит ғоҗабдулла билән йүз көрүшкән. Абдувәли аюп 2015-йилиниң бешида түрмидин қоюп берилгәндин кейин ишәнчлик кишиләрдин яш язғучи аблимит ғоҗабдулланиң 2014-йили тутқун қилинип 6 йил кесиветилгәнликини аңлиған.

Биз бу һәқтә йәниму илгириләп учур елиш үчүн “зулмәтлик тупрақ” романиниң ахириға берилгән аблимит ғоҗабдулланиң шәхсий янфон номуриға телефон қилдуқ. Һалбуки, телефонни алғучи аблимит ғоҗабдуллани тонумайдиғанлиқини, бу номурни хотән вилайәтлик телеграф идарисидин бошиған номурлар қатарида бир йерим ай илгири сетивалғанлиқини билдүрди.

Бизгә кәлгән учурларға асасән биз аблимит ғоҗабдулланиң ата-аниси олтурушлуқ қарақаш наһийәсиниң куя йезисидин әһвал сүрүштүрдуқ. Куя йезилиқ сақчихана телефонимизни қобул қилған болсиму, лекин кимлик номури болмиған әһвалда аблимит ғоҗабдулланиң учурини тапқили болмайдиғанлиқини ейтип соаллиримизға җаваб беришни чирайлиқчә рәт қилди.

Биз ахирида қарақаш наһийәлик сақчи идарисигә телефон қилип әһвал сүрүштүрдуқ. Һалбуки, нөвәтчи сақчи қопаллиқ билән соаллиримизға җаваб беришни рәт қилди.

(Давами бар)