“Yürikimiz qan yighlaydu” : lagér mehbuslirining paji'elik kechmishliri (3)

Muxbirimiz jüme
2018.10.05
Share on WhatsApp
Share on WhatsApp
abdusalam-muhemmet-sabiq-lager-mehbus.jpg Nöwette türkiyede yashawatqan sabiq lagér mehbusi abdusalam muhemmet ependi.
RFA/Jume

 

Nöwette 1 milyonidin artuq Uyghurning atalmish “Qayta terbiyilesh lagérliri” gha qamalghanliqi heqqidiki xewerler dunya metbu'atlirida qiziq témigha aylan'ghan bir künde mezkur lagérlarning heqiqiy mahiyiti we uning qara derwazisi ichidiki sirlar téxi toluq échilghini yoq.


Undaqta bu lagérlar zadi qandaq jay? bu yerge bet qilin'ghan kishiler qandaq qismetlerge duchar bolidu? ularning u yerdiki bir küni qandaq ötidu? lagérlar xitay hökümiti ilgiri sürüwatqandek “Terbiyilesh orni” mu? biz bu so'allargha jawab tépish üchün bu xildiki lagérlargha bir mezgil qamalghandin kéyin bashqa ellerge yerleshken bir qisim Uyghurlarni ziyaret qilduq. Bügün anglaydighininglar mezkur söhbet asasida qisqartip teyyarlan'ghan mexsus widéyo programmisining awaz qismi. 

Bu nöwetlik programmimizda anglaydighininglar, biz ziyaret qilghan Uyghurlarning lagérlarda tartqan xorluqliri toghrisidiki bayanlirining intayin az bir qismila xalas. Bu programmimiz esli filim sheklide tarqitilghan bolsimu, bu filimda ziyaritimizni qobul qilghan sabiq lagér mehbuslirining türme we lagér heqqide éytqanliri oxshimaydighan nuqtidin yorutulghan bolghachqa biz buni radi'o programmisi sheklidimu bérishni toghra taptuq. 

Bu widéyo programmisida tunji bolup ziyaret qilin'ghuchi xotende yérim yildin artuq tutqunluq hayatini béshidin kechürgen diniy ziyaliy abdusalam muhemmet. U öz kechmishlirini tolimu obrazliq bayan qildi. 

Biz söhbet ötküzgüchiler arisida yene 20 nechche yashlar chamisidiki bir Uyghur qizimu bar idi. U öz kimliki, hetta awazinimu yoshurun tutush sheriti bilen ziyaritimizni qobul qishqa qoshuldi, shunga biz uning éytqanlirini bashqilarning awazi arqiliq bayan qilishqa mejbur böliduq.

Nöwette anglawatqininglar Uyghur sodiger yashning bayanliri, u ilgiri kéyin bolup ikki qétim türmige tashlan'ghan. Axirqi qétim yeni 2017 yili baharda bir aydek türmige qamalghandin kéyin qoyuwétilgen. U ning türme kechmishlirimu oxshashla yirginchlik. 

Programmimizning qisqartilghan qismi mushuning bilen axirlashti. Biz kéler qétimqi programmimizda yene “Yürikimiz qan yighlaydu” témisida dawam qiliwatqan söhbet xatirisining 3-qismini anglitishni dawamlashturimiz.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.